یاشام
یاشام
یازان: حسین واحدى
یاشام(1) گؤزلدیر.
اینسانلار اونو، چیركینلشدیرمك ایسته ییرلر.
یاشام، سئوگی دیر.
اینسانلار نیفرت آختارماق ایسته ییرلر.
یاشام آخار سو كیمى دیر، ترسینه یئریش ائتمك اولماز.
اینسانلار ترسینه یول گئتمك ایسته ییرلر.
یاشام تیكانلی بیر قیزیل گول كیمیندیر.
اینسانلار اونو قیزیل گولسوز، بیر تیكان ائتمك ایسته ییرلر.
یاشام، سسی خوش بیر بولبولدور.
اینسانلار اونو، لش یئین، ائتمك ایسته ییرلر.
یاشام، یاكاموز كیمی دیر.
اینسانلار اونو قارالاماق ایسته ییرلر.
یاشام، باریش دیر.
قارداشلیق دیر.
بیرلیك دیر.
اینسانلار، اوندا، آیریلیق لا، دوشمنلیك آختاریرلار.
یاشام، یاشاماق دئمك دیر.
اینسانلار ایسه اؤلومو ایسته ییرلر.
اینسانلار ایسته ییرلر...
------------------------------------------------------------------------
(1) یاشام: یاشاییش، یاشاماق
AzConvert
Az
convert بیلگى سایار آراجى ایله، لاتین الیفباسى نى، عرب الیفباسینا و
ترسینه چئویره بیلرسینیز. بونون یانیندا كریل الیفباسیدا واردیر. اومود
ائدیرم یارارلاناجاقسینیز.
AzConvert
is a free open source transliterator for Azerbaijani language.
Transliteration
- Latin script --> arabic script
- Arabic script --> Latin script
- Cyrillic script --> Latin script
Download
Linux and Mac users can checkout the SVN repository and build the sourcecode themselves using Qt tools.
فتحی آوشار، سارایی
شكیل ایله یوراج (yorac /گزارش) : حسین واحدى
آتا
آتا
یازان: حسین واحدی
هر بیر اینسانین آرخاسی، قوللاریمیزین توم گوجو، اورگیمیزین اورگی،كرال لار- كرالی، آتادیر.
گئجه- گوندوزون یوخ ائدیر. عایله سی ایسه شن یاشاییر. جننت ایسه آنالاریندیر!
آتا، بوتون دونیانین پادیشاهیدیر. دونیانین كؤكو بیزیمده اولسا، «یئنه سولطان آتادیر.»
آتا، گوجدور، باشا تاج، قلبه فرحدیر. او حورمت دیر، كیشیلیكدیر، تومجه لره (جمله لره) گلمه ین بیر دیریلیك دیر.
آتا شرفدیر، شؤوكتدیر، زیروه دیر، ربّ دیر. آتا بیزی دونیایا پای وئرن ان قیمت لى ملك دیر.
آتا، آتادیر...
منیم اورمو گؤلوم!
منیم اورمو گؤلوم!
گؤلوم نه اولار قورما، سنینله، خاطیره لریم وار، سنینله یاشامیشام، من
سن اولموشام، سنده من!
یوردومون بركتی، آبیریسان سن،نه اولار قوروما..
داریخان گونلریمی،سنین یانینا گلیب،سنینله پایلاشمیشام،شنلیك گونلریمی ایسه گلیب سندن آپارمیشام،
نه اولار قوروما..
سنینله هارای چكیب باغیرمیشام اینسانلار سیزین هر نه یینیزده وارسا،منیم دوزلو اورمو گؤلوم وار،
نه اولار قوروما..
شهریمه،گونشی سن وئریبسن، سنده گونش باتماییب، باتمایاجاق، سن گونشی دوغورسان،..
نه اولار گؤلوم قوروما گؤلوم..
سن قوروسان، بوتون اوشاقلیغیم ایته جك! خاطیره لریم پوزولاجاق! شنلیك بوردان قاچاجاق!
داریخمالار دام-دوواردان آشاجاق!سنجه آبیر-حیثیت می قالاجاق؟!..
آرخامیز بوشالاجاق،آرتیق هارای لار اوركلرده یاتاجاق،قارانلیقلار شهریمه دولاجاق...آرتیق بوردا گونش ده دوغولمایاجاق...!!
نه اولار اورمو گؤلوم قوروما..!
یازان : حسین واحدی
تاپماجالار
تاپماجالار
حاضیرلایان:
حسین واحدی
ادبیاتیمیزین ان
ماراقلی بؤلوملریندن بیری، تاپماجالاردیر. ائلیمیز، بیر-بیرینین بیلگیسین اؤلچمك
ایله مشغول اولدوقلاری اوچون بیر- بیره تاپماجا دئیه رلر. آشاغیدا سیز عزیز
اوخوجولاریمیز اوچون نئچه تاپماجانی گتیرمیشیك. اونلاری اوخویوب، جاواب لارینی
دوشونون. بیلمه دیگینیز زامان، جاوابلارا باخین.
1ـ آرابا گئدر ایزی یوخ، یانار، یانار، كؤزو یوخ؟
2ـ چؤلده داغدی، پامبیق لیقدا آغدی، ائوه گلر، سویا دؤنر؟
3ـ بیری گئدر گلمز، بیری یاتار دورماز؟
4ـ او نه دیر، ایشیغی وار، ایستی سی یوخ؟
5ـ آغاجین توتماق اولماز، عطیریندن دویماق اولماز؟
6ـ بیر تندیریم وار، ایكی چؤرك توتور؟
7ـ بیر دامیم وار، تك دیركلی؟
8ـ گوندوز یاتار یووادا، گئجه گزر، اوبادا؟
9ـ نه ائوده دی، نه چؤلده، نه یئرده دی، نه گؤی ده؟
10ـ او نه دی، یئتمیش ایكی دیل بیلیر؟
11. الیم ایله اكه رم، دیلیم ایله بیچه رم؟
12. آخشام آچیلار، سحر ییغیلار؟
13ـ آچماز، اوچماز، یئره دوشسه، بئلی سینماز؟
14ـ بیر دامیم وار، قاپیسی یوخ؟
15ـ من گئدیرم، اودا گئدیر؟
-----------------------
جاوابلار یازینین آردیندا ....
توركجه میزی قوروماق، آنادیلی بورجوموزدور
توركجه میزی قوروماق، آنادیلی بورجوموزدور
یازان: حسین واحدی
اولو یارادان، اینسانلاری یاراداندا اونلارین دانیشدیقلاری اوچون دیلی پای وئریب و اینسانلارلا حئیوانلاری فرقلندیریب دیر. بیز موسلمانلارین قوتسال كیتابی، قورآن-دا ایسه بو دیل لر تانری-دان بیر بَلیرتج (نشانه) اولاراق گؤسته ریلیبدیر. بللی اولدوغو كیمی دیل تانری وریندن، چوخ اؤنملی ساییلیب و یوكسك یئره صاحیب دیر.
بوتون دیللر گؤزل دیر و یئرینده هامیسینا دَیر وئریب اونلاری قورویوب ساخلاماق بیز اینسانلار اوچون آغیر گؤرَودیر(وظیفه)–دیر. بونون یانیندا هر اینسانین اؤز آنا دیلی داها فرقلی و اؤنملی ساییلیر. اینسان اؤز آنا دیلینده دویغولارینی اوزه چیخاریب، اونلاری یاشادیر. آنا دیلینی بیلمه ین اینسان ایسه اؤز آنا دیلینده اولان دویغولاردان اوزاق قالاراق، اؤزگه دویغولاری ایله یاشایاجاق دیر!
ایندیكی چاغیمیزدا آنا دیلینین یانیندا، هر اینسان دونیانین باشقا دیللریندن، بیر- ایكی سینی ایسه باجاراندا، دونیایا نئچه آچی-دان و نئچه یؤن-دن باخا بیلیب و نئچه اینسان ساییلیر. آمما آنا دیلین بیلمه ین ایسه، اون دیل بئله بیلسه ده، ظولوم آلتیندا یاشاییر. آنا دیلی بیر اینسانین وارلیغی ساییلاراق اونو بیلمه ین اینسان، اؤز وارلیغیندان اوزاق دوشه رك، آنا دیلینده اولان بوتون دویغولار ایله گؤزللیك لردن محروم قالیر.
دونیانین او بیری اینسانلارینا تای بیزم ده، اؤز آنا دیلیمیز واردیر. بیزیم آنا دیلیمیز اولان توركجه (آذربایجان توركجه سی)، دونیانین گوجلو، گؤزل، قایدالی و دَیرلی دیللریندن ساییلاراق، یاشاماقدادیر. بیز ایسه اونو یاشاتمالیییق. اؤنجه اؤلكه میزین قانونوندان فایدالاناراق، اونو اوخول-لار ایله بیلیم یوردلاردا دیری ساخلاماق ان واجیب اولان دیر و بودا رؤیالاردان اوزاق قالان بیر زاد دئییل دیر. ایسلامی اؤلكه میزده بو ایمكان وار و تئز-گئج یاراناجاق دیر و بو ایشله تانری وَریندن وئریلن پای-ا یییه (صاحب) چیخاجاییق.
اونون یانیندا ایندیكی دورومدا، یئتیری (رسانه)-لرین هامیسیندا، اؤزللیك له رادیو-تلویزیون دا، توركجه میزی تمیز و دوزگون دانیشماق ایله، دیلیمیزه بیر آیری یاردیم ائده بیله ریك. تأسفله بو ایكی یئتیری (رسانه) ده، اؤزللیكله اوستانی شبكه لرده (آذربایجان تورك لری یاشایان اوستان لارین شبكه لرینده) توركجه میزه هر دیلدن بیر آز قاتیب یئنی بیر دیل یارادیب لار و یقین اولاراق كوتله نین ده (مردم) دانیشیغیندا تأثیر قویولور.
گؤزل توركجه میز رادیو-تلویزیون دا دوغرو-دوزگون و تمیز دانیشیلسا، یوزده-یوز كوتله نین ده دانیشیغی دوزگون توركجه اولاجاق دیر. جمله نین سونوندا تكجه بیر توركجه فعل گتیرمه یه، توركجه دانیشماق دئمزلر!! گركلیدیر بونا چوخ دقت ائدیب دیلیمیزین آرادان گئتمه سینه یاردیم ائتمه یك. ایندیكی وضعیت ده توركجه كیتاب لار ایله نشریه لردن ایسه فایدالانا بیله ریك. بو ایشله هم اونلار آیاق اوسته قالار همده توركجه میز یاشایار.
اؤزوموز ایسه دانیشیغیمیزا دقت ائتمه لیییك، نه زامانادك دیلیمیزه خور گؤز ایله باخا جاییق؟ ندن توركجه دانیشاندا جمله میزین چوخونو باشقا دیلده دئییریك، بودا كیلاسمی؟ منجه كیلاس و افتخار، توركجه میزی دوزگون دانیشماقدادیر. پیس عادت لریمیزدن بیری عددلری، بویالاری و... باشقا دیلده دئمك دیر. تورك، توركجه!! دانیشاندا اؤلكه ده یاشایانلارین هامیسی نه دانیشدیغینی آنلایا بیلیر و اودا توركجه میزه هر دیلدن قاتماسی ندنی (سببی) دیر. همن آدام باشقا دیلده دانیشاندا چالیشیر هم تمیز، همده لهجه سیز دانیشسین!! و بیری بیلمه دن آیری بیر دیلین كلمه سین او دیله قاتاندا، ایش گولمه یه چكیر!
دیلیمیزین آرادان گئتمه سی ائله بو عددلر ایله بویالار و جمله میزده تكجه توركجه بیر فعلی ایشلتمك دن باشلاییر، نه زامانا كیمین، بیر-بیریمیزه، واز گئچ نه اولاجاق -دئیه جه ییك؟ دوروم بئله گئدیرسه، ساباح دیلیمیزدن قورو بیر آد قالار!!
دیلیمیزی قوروماق ایسته ییریك سه، بوتون دَیرلی یازیچیلاریمیز، تمیز و توركجه قیرامئرینده یازمالیدیرلار. ان اؤنملی سی، كه/كی، اگر، چونكی، آیا و... كلمه لرینی قوللانماق لا دیلیمیزه آغیر بیر ضربه وورماغا داوام ائدیریك. آمما اونلاری دیلیمیزدن آییرماق لا دیلیمیز داها گؤزللشه جك دیر. بو ایش ایسه یازیچیلاریمیزین وظیفه سینی آغیرلادیر. اونلار توپلومون آیدینی اولاراق، دیلیمیزی جانلی و تمیز یاشادیب، ساخلاماسی اوچون داها چوخ چالیشیب، زحمت چكمه لیدیرلر.
دیلیمیزی یاشاتما، یئرلرین بیری ایسه اینترنت دیر. وبلاگ لار ایله سایت لاریمیزدا توركجه میزه اؤزل یئر وئریب اونو قوللانماق لا بیر آیری یاردیم ائده بیله ریك.
بو قیسا یازیدا ایسته ییم آنا دیلیمیزی قوروماغی خاطیرلاتماق دیر و هر بیر آذربایجان توركونه اؤز دیلینی قوللانماق و اونو یاشادیب گله جك نسیل لریمیزه ساخلاماق، آنا دیلی بورجودور. اومود ائدیرم دیلیمیز یاشام بویو یاشایاجاق دیر.
نوروز یوخسا اوغوز؟
نوروز یوخسا اوغوز؟
یازان: بهرام اسدی
نوروز بایرامی ائللریمیزین آراسیندا اسگی زامانلارین یادگاری اولاراق هله ده داوام ائتمكدهدیر. بو بایرام طبیعتین جانلانماسی و چؤل-چمنین یئنیدن دیریلمهسیایله علاقهداردیر و بونونلا اویغون ائل آراسیندا مختلف دبلر و رسملر یارانیبدیر. طبیعت جانلانیرسا و اؤز دونون دگیشیرسه ائللریمیز ده بو بایرامدا اؤز دونلارین دگیشیرلر و كیچیكلی - بؤیوكلو تزه پالتار گئییرلر و اؤزلرین طبیعتایله اویغون ائدیرلر. آذربایجان و عموم حالدا تورك ائللرینین بو دون دگیشمهلری یالنیز پالتاردا دگیل اونلارین معنویاتیندا دا اؤزون گؤستریر و دئمك قبیلهلریمیز هم جسمی هم ده معنوی پالتارلارین دگیشیرلر و بوتون داورانیشلاریندا بو بایرامین تأثیری آیدین گؤرونور.
بایرامدا كوسولولر باریشیر. اوزاق دوشنلر یادا دوشور و كین - كدورتلر گؤتورولور و بو معنوی پالتارین دگیشمگینه بیر تظاهردور. بایرامدا بؤیوكلر ایله گؤروشمك واجب ساییلیر بو ایسه ائللریمیزین آراسیندا بؤیوكلره اولان حؤرمتین قاباریق بیر تظاهرودور. اسگی تورك ائللری آنجاق قوجالار و آغ ساققاللارین رأیی و نظری ایله اداره اولونارمیش .
تاریخی و جغرافی جهتدن باخیلیرسا طبیعت ایله علاقهدار ایل بایرامی یا خود نوروز بایرامی بوتون تورك ائللرینین آراسیندا مختلف مراسملر ایله كئچیریلیبدیر و كئچیریلیر. ایندی گؤرهك نهدن اونون آدی فارسجادیر؟ نوروز یئنی گون دئمكدیر و فارس اساطیرینه گؤره بو بایرام جمشید شاه-ین آذربایجانا اولان سفری زامانی یارانیبدیر و همین فارس اسطوره سینده ده بو بایرامین آذربایجاندا یاراندیغینا دامغا وورولور و تأیید اولور. بس، آذربایجاندا و تورك ائللرینده یارانان بیر بایرامین آدی فارسجا اولماسی نئجه اولار ؟
بورادا تورك اساطیرینه باخماغیمیز گركیر: تورك و آذربایجان اساطیرینده نوروز بایرامی دگیل اوغوز بایرامی گؤرسنیر و بو بایرام آذربایجان توركلرینین افسانهلره قوووشموش و پیغمبرلشمیش اولو حكمداری اوغوز اوغلونون یادگاری كیمی قیمتلنیر.
آذربایجان اساطیرینده اوغوز اوغلونون بایرامی مطرح اولور و اوغوز اوغلو بو گون آغیر و اوزون بیر قیشدان قورتولور و بو قورتولماقدا اونا بركتلر اوز گتیریر و اوغوز اوغلو بو بركتلری و خئیرلری خاطرلاتماق ایچون یئمك - ایچمك وئریر و چال - چاغیر یولا سالیر او گوندن اوغوز طایفالاری همین گونو خاطرلاییرلار و بو گونون اوغوز بایرامی اولدوغو بورادان یارانیر. سونرالار قونشو ملتلر و او جمله دن فارس خلقی (و فارس اساطیرینه باخساق جمشید شاه آذربایجانا گلرك) اوغوز ائللرینین بو بایرامین گؤرور، بگنیر و اؤز خلقی آراسینا آپاراراق اونو اؤز دیلینه اویغون اولاراق نوروز آدلاندیریر.[1]
[1] اوغوز اوغلونون ماجراسین ایل آخیر چرشنبه لر كتابی - صحیفه 57 آذر نشر -باكی 1993 ده اوخویا بیلرسینیز.
: قایناق
آختاریشلار و آراشدیرمالار كتابی- چاپ: ۱۳۸۵ - انتشارات یاز
شهامت نشریه سی- اورمیه- 91ینجی ایلین بایرام اؤزل سایی
