یئنه ایل بایرامی یئنه من!
یئنه ایل بایرامی، یئنه من!
یازان: حسین واحدی
نئچه آی بوندان قاباق‌دان ایل‌بایرامینین گلمه‌سینی گؤزله‌ییردیم. فیكرلشیردیم نه آلاجایام، نه آلمایاجایام! بو ایش، چوخدا واختیمی آلیردی!! خیاوان‌دا یول گئدنده بونون باشماغینا باخ، اونون كؤینه‌یینه ، بونون قاییشی نجوردو، اونون پالتار سئتی نجوردو!! نه‌یی دئییم نه قالسین؟!
آللاها قوربان اولوم، منی‌ده فلك بئله ووروب، یئرده قالمیشام! جانیم به سنین ایشین-گوجون یوخدور- بیری تاپیلمیردی منه دئسین؟البته جماعت بئكاردا دئییل‌دی، هره اؤز مودونون دالیسیجایدی. چوخلاری‌دا گودوردو من هانسی بویادا باشماق آلسام اودا تئز اونون تایین آلسین. بونلاری فلك ائله یئره چالیب،مندن‌ده یازیق‌دیرلار!
هله ایندی بایرام اولوب كئچیب گئدیب، آز قالیر، تعطیلات‌دا باشا چاتسین!منه‌ده خاطیره‌لری قالیب. بایرامین ایلك گونوگئتدیك بؤیوك آغام گیله، عمیم گیلده اورادایدیلار، خانیمی منی گؤروب كئف-احوال ائدندن سونرا تئز كؤینه‌ییمیه باخیب، گولوب دئدی:گیجلر ساری سئور، تئز بو كؤینه‌یی دَییش!
بو سؤزو ائشیدندن سونرا آیری یئره او كؤینه‌یی گئیمه‌دیم.دوز ایكی‌آی بو كؤینه‌یی بازاردا آختارمیشدیم!
هله سیزه دئییم باشماق‌لاریمدان! دایی‌جانیم گیله بایرام گؤروشونه گئتمیشدیك، بیزی یولا سالاندا، دایی قاپی آغزیندا دئدی:اوغلان گئت بو باشماق‌لاری چیخارت، سن قیزسان؟ قیز‌باشماغی گئییب‌سن؟؟
بیرده من اولام بو باشماغی گئیم دئییب ائوه یئتیشیب اونلاریدا بیر قیراغا تولازلادیم!!
ایندی ایچیمده اؤزومه گولورم، نئجه اؤزومو اله سالدیرمیشدیم! ایكی-اوچ آی مودوم ایله اوینادیم، بایرام‌دا مندن شیكی اولماسین دئیه،هامی منی ال ایله گؤرستسین دئیه! آخیری نه اولدو!!
دئمه من چوخداندی درین یوخودایمیشام. بایرامدان اون‌گون كئچیردی. صوبح یوخودان اویانیب، ال-اوزومو یویاندا،آیناداكی اوز منه باخیب دئدی:
مد ایله اوینادین، ایچیندن خبرین اولمادی! یئنه بیر ایل كئچدی سن همن آدام قالدین، هئچ‌ده دَییشمه‌دین! اینسان‌اوغلو اؤزونه قاییت، اینسان اول... .
قولو ائو ایله اداره‌ده/حیکایه‌جیک
قولو ائو ایله اداره‌ده
یازان: حسین واحدی
ساعات سحرچاغی یئددی‌نی گؤستریردی، قولو یوخویا قالمیشدی، کؤرپه اوشاغی یوخودان اویانیب، اینقه-اینقه ائتمه‌یه باشلادی. بو سس‌له قولودا یوخودان دوروب ال-اوزون یومادان، تله‌سیک گئینییردی. قادینی، تئز چای-چؤرک حاضیرلاییب، قولو ایسه سوفرا باشیندا اوتوردو. چؤره‌ک بوغازیندان آشاغی ائنمه‌میش دئدی:
"آی آرواد، یئنه برک- برک تاپیشیریرام ها، سویو آز آچین، سوبانین خورتون لاپ آزا قویون، هله باجارسان سؤندور، گئجه یاندیرارسان، پرده‌لری قیراغا چک ائوه گونش دوشسون، چیراق‌لاریدا، قارانلیق دوشمه‌یینجه یاندیرما و...!
آز قالیردی بوغولا، آما تاپیشیریقلاریندان ال چکمیردی. یئمکدن قورتولوب ایداره‌یه ساری یوللا دوشدو.
ساعات اون‌ایکی‌نی گؤسته‌ریردی، قولو ایداره‌ده لم وئریب اوتورموشدو، ایش یئرینه اینترنتده گزیردی، گونشین ایشیغی اوتاغیندان دولوب داشیردی، چیراق‌لار ایسه اوغلان تویوندایدیلار، سوبا آلوو ایچینده قالمیشدی.
قولو، ماسا آرخاسیندان آیریب، پنجره قاباغینا گئدیب، سیقار آلیشدیردی.
جاندان‌‌كئچن اكینچی
جاندان‌‌كئچن اكینچی
حاضیرلایان: حسین واحدی
شکیل: yjc.ir
گونش باتیب، آذربایجانین داغلارینین دالینا گئتمیشدی. ریزعلی[ازبرعلی حاجوی] اكینچی‌لیك ایشله‌رینی قورتاریب كنده دؤنوردو. او سویوق گئجه‌ده، الینده اولان فه‌نر[فانوس] ایله یولونا ایشیق سالاراق گئدیردی. اوبیری گونلره تاى، دمیریولونون یانیندان كئچیردی. بیردن-بیره داغ‌دان بیر قورخمالی گورولتو سسی گلدی. بیرآز ایره‌لىده داشلارین دمیریولونا تؤكولومه‌سینی گؤردو. بؤیوك داشلار دمیریولونو باغلامیشدیلار.
ریزعلی بیلیردی، موسافیرچكن قاتارین یئتیشمه‌سینه آز قالیر. آجی غم جانینی بورودو. او دوشوندو، قاتار بو بؤیوك داشلار ایله توققوش‌سا، باش‌آیاق اولاجاق‌دیر[آشاجاق‌دیر]. بیلمه‌ییردی او اوزاق دوشموش چؤلده، بو حادثه‌نی، قاتار سوروجوسونه نئجه بیلیندیرسین. او آن‌د‌‌ا، داغین دالیندان قاتارین فیت سسی اونون گلمه‌سیندن خبر وئریردی.
برخی اسامی قدیمی و اصیل محلات اورمیه
برخی اسامی قدیمی و اصیل محلات اورمیه
گردآوری: حسین واحدی
شهر تاریخی و توریستی اورمیه، مرکز استان آذربایجان غربی، در کنار دریاچه شور اورمیه قرار گرفته است. مطالعه اسامی قدیمی مکان‌ها و محلات مختلف این شهر می‌تواند برای هر شهروندی جالب بوده و آشنایی با نامهای قدیمی مکانهای مختلف شهر خود، باعث علاقه‌مندی بیشتر به مطالعه تاریخ شهرش باشد. تاریخی که سراسرش افتخار و سربلندی است. چه در برابر اشرار و چه در برابر بیگانگان. اورمیه مردمانی دارد که مهمان نوزای شان زبانزد همه مردم ایران می‌باشد. این شهر سرسبز دیار آذربایجان، نیاز دارد تا بهتر و بیشتر مورد مطالعه قرار بگیرد و نیز در انتخاب اسامی جدید برای نامگذاری مناطق و محلات جدید به مشاهیر و نام آوران این شهر بهای بیشتری داده شود.
در این نوشته کوتاه سعی بر آن داشته‌ام تا برخی از اسامی قدیمی داخل شهر اورمیه را گردآوری نمایم تا جرقه‌ای باشد برای مطالعه و تحقیق بیشتر در این راستا، برای علاقه‌مندان به فرهنگ و تاریخ و جغرافیای این مرزو بوم.
بیزیم دیل یوخسا رادیو دیلی
بیزیم دیل یوخسا رادیو دیلی
یازار:حسین واحدی
قوجا کیشی باغدان قاییدیب، ال- آیاغین یویوب، ائیواندا اوتوروب، باغدان دردیگی اوزوم‌لری یئیه- یئیه رادیو دینله‌ییردی، رادیودا، اکینچیلیک اوزمانی :
"در سال جاری، در راستای سیاست گذاری جهاد کشاورزی، برای رفاه حال عزیز کشاورزلر، طرح های مفیدی واریمیزدی..."
اکینچی سؤزلری یاریدا قویاراق رادیونو سؤندوروب زوزومه‌یه باشلادی:
حیدربابا دونیا یالان دونیادی...
آلدادیجی اوخشارلیق
آلدادیجی اوخشارلیق
یازار: مارک توئن
کؤچورن: حسین واحدی
بیر نئچه ایل اول قاطارلا نیویورک شتاتین‌داکی[ایالت‌‌ینده‌کی] سالامانکا واغزالینا[دوراغینا] گلمیشدیم. اورا‌دان باشقا بیر قاطارلا اوزاق سفره گئتمه‌لییدیم. پلاتفورمادا چوخلو آدام واردی و هامیسی تامامیله دولو اولان همین قاطارا مینمه‌یه جهد ائدیردی‌لر. کاسسا‌داکی گنج‌دن منه بیر بیلئت وئرمه‌سینی خاهیش ائتدیم، او ایسه "یوخدور"، - دئیه جاواب وئردی. اورا‌دان آرالاندیم و قارشیدان گلن بیر یئرلی ماموردان او قاطاردا بیر بیلئت الده ائتمه‌ییمه کؤمک گؤسترمه‌سینی خاهیش ائتدیکده او، منیم سؤزومو کسه‌رک غضبله دئدی: "مومکون دئییل، هر کونج-بوجاغی دولودور، بیر ده منی ناراحات ائتمه". او، آرخاسینی منه طرف چئویریب چیخیب گئتدی. من اؤزومو ائله تحقیر اولونموش حساب ائتدیم کی، یول یولداشیما دئدیم: "منیم کیم اولدوغومو بیلسه‌یدی‌لر بون‌لار...". لاکین یولداشیم درحال سؤزومو کسدی: "جفنگییات دانیشما، وضعیتله باریشمالی‌ییق"، - دئدی، "اگر اونلار سنین کیم اولدوغونو بیلسه‌یدی‌لر، تامامیله دولو بیر قطاردا بیلئت تاپماغا سنه نئجه کؤمک ائدردی‌لر؟".
سعدی شیرازی‌نین آذربایجان تورکجه‌سینده غزلی وارمیش
سعدی شیرازی‌نین آذربایجان تورکجه‌سینده غزلی وارمیش
حاضیرلایان: حسین واحدی
فیلولوگیا[دیل تانیما] علم‌لری دوکتورو، پروفئسور شامیل جمشیدووون “علم و حیات” ژورنا‌لی‌نین 1987-جی ایل 10-جو ساییندا درج ائدیلمیش “سعدی شیرازی‌نین آذربایجان تورکجه‌سینده بیر غزلی” یازی‌سینی و همین غزلی تقدیم ائدیر.
XIII [13-جو میلادی] عصر فارس پوئزیاسی‌نین[شعرینین] بؤیوک کلاسیکی مصلح‌ددین شئیخ سعدی شیرازی‌نین اثرلرینی آذربایجان اوخوجولاری همیشه بؤیوک ماراقلا اوخویورلار. حتی بیر زامان‌لار شاعرین مشهور “گولوستان” کیتابی مکتب و مدره‌سه‌لریمیزده درس‌لیک کیمی تدریس اولونموش‌دور. بو یاخین‌لاردا ال‌یازما‌لار خزینه‌سین‌دکی قدیم جونگ‌لر و توپلولار اوزرینده آراشدیرما‌لار آپارارکن شاعرین XVIII [18-جی میلادی]عصرده یازیلمیش نادیر بیر غزلی دقتیمیزی جلب ائتدی. باشلیقدا “کلامی شئیخ سعدی شیرازی” یازیلمیش، سون بئیتی “سعدی” تخللوصو ایله قورتاران بو غزل آذربایجان تورکجه‌سینده یازیلمیش‌دیر. اثرین ترجومه و یاخود اوریژینال اولماسینی گؤسترن هئچ بیر قئید و علامت یوخدور.
واختین خئیر آللاهیم
واختین خئیر آللاهیم
یازار:حسین واحدی
سلام آللاهیم، هر واختین خئیر اولسون، یئنه اوره‌ییم داریخدی و یئنه سنه گلدیم آللاهیم، اوره‌ییم چوخ دولودور، یامان کیمسه سیزله‌ییب، یئنه سؤزلریمی دئمه‌یه کیمسه تاپا بیلمه‌ییرم، یانی دئمک اولار، کیمسه یوخدورکی! آللاهیم دئدیگیم کیمی اوره‌ییم چوخ دولودور، چوخ!
اینسانلاردان چوخ داریخمیشام، کیمسه‌یه نه قدر یاخشیلیق ائدیرم، عوضینه پیسلیک گؤرورم، نه قدر چالیشیرام بو پیسلیک‌لره قارشی اولوب عوض آچام ائده بیلمه‌ییرم و گئت- گئده بو اینسانلار اوره‌ییمی داها چوخ سیندیریرلار، آللاهیم نه ائدیم، نه ائتمه ییم، قالمیشام، اؤزون کؤمک اول، سندن سونرا کیمه گیلئیله‌نیم، کیمه دئییم سؤزومو، کیمه آچیم اوره‌ییمین سوفراسینی؟!
آللاهیم چوخ سئویرم هامی‌یا فایدالی اینسان اولام، یاخشیلیق ائدم، الدن توتام، دؤزملو اولام، سینمایام، هرآن یاشایام و یاشاماقدان داد چیخارام، سنه یالواریرام آللاهیم سندن سونرا کیمسه منه یاردیم ائده بیلمز.
اومود وئر منه، گؤزل حیات، صالح اؤولاد، غم‌سیز یاشات، اوغور یارات، اینسانلیغی- باریشی چوخات، آللاهیم- آللاهیم، آنجاق فقط سندن ایسته‌ییرم، گؤزل حیات، گؤزل حیات.
کامپیوترده ایشله‌ین یازارلارا خبردارلیق
کامپیوترده ایشله‌ین یازارلارا خبردارلیق
زادی سمیتین 10 قایداسی
کؤچورن: حسین واحدی
زادی سمیت[Zadi Smit] مشهور بریتانیا‌لی یازیچی، ائسسئیست[مقاله یازان] و حیکایه یازاری‌دیر. 1975-جی ایلده لوندوندا دونیایا گلمیش زادی سمیتین اصل آدی سادی اولوب. او اؤز آدینی 14 یاشیندا ایکن دییشدیریب. اوشاق‌لیق‌دان ایستئپ رقص‌لری ایله مشغول اولوب، سونرا‌دان موسیقی‌لی تئاتر آکتریساسی[اویونچوسو] اولماق آرزوسوندا اولسا دا، کئمبریج اونیوئرسیتئتینده[بیلیم یوردوندا] اینگیلتره ادبیاتی اوزره تحصیل آلیب. طلبه‌لیک[اؤیرنجی‌لیک] ایللرینده جاز موغننی‌سی کیمی فعالیت گؤسترمیش‌دیر.
اونیوئرسیتئت ایللرینده حیکایه‌لر یازان سمیت اونلاری چاپ ائتدیرمکله ناشیرلرین دقتینی اؤزونه چکیر و بونونلا دا، رومان یازماق تکلیفی آلیر. بئله‌جه “آغ دیش‌لر” رومانی 2000-جی ایلده چاپ‌دان چیخدی و بیر سیرا ادبی موکافات‌لارا لاییق گؤرولدو. بوندان سونرا سمیتین داها اوچ رومانی نشر اولوندو (اونلاردان سونونجوسو 2012-جی ایلده چاپ اولونوب). 2006-جی ایلده ز. سمیتین “گؤزل‌لیک حاقیندا” رومانی اورانژ موکافاتی‌نین قالیبی اولموش‌دور.
زادی سمیتین “آغ دیش‌لر” رومانی “تیمئ” ژورنا‌لی‌نین 1923-جو ایلدن 2005-جی ایلدک یازیلمیش 100 ان یاخشی اینگیلیس دیل‌لی اثر سیاهی‌سینا داخیل ائدیلمیش‌دیر.
او قوشلارین گوناهی نه؟
او قوشلارین گوناهی نه؟
یازار: حسین واحدی
وورورسان، چالیرسان، چاپیرسان، هریانی بیر- بیرینه قاتیرسان، یئری گؤیه، گؤیو یئره یاخیرسان، مقصدین اؤز هدفینه چاتماق‌دیر، بونو یاخشی بیلیریک. شیمیایی بومبالارلا، اینسانلاری قان‌لارینا بله‌ییرسن، ندن؟
چونکو سن ساده‌جه اؤزونو گؤرورسن، اؤزونو! بونو گؤرمه‌یی، اینانماغی، قبول ائتمه‌یی ده ایسته‌مه‌ییرسن!
همیشه ساواش پئشینده اولورسان، باریش سوزو سنین سؤزلوکونده یوخدور کی. سن، سنه اینان اینسانلارلا بیرگه دونیانی محو ائتمه‌یه چالیشیرسان. نییه؟
چونکو سن او بئش گونلوک شاهلیق تختینی گؤرورسن. آل دونیانی وئردیک سنه. گؤتور تاجی-تختی! سنین اولسون. سن بیزی ایلک گوندن جنت‌دن ائشیگه سالدیردین، آلداتدین، یاساقلانمیش مئیوه ایله تاماها سالدین. ایندی ایسه قودرت آدی ایله آلداتماغا چالیشیرسان!
آی سیفلیس شئیطان! سنه آلدانانلارا وای اولسون! وای!
سن مقصدینه چاتماق اوچون هرنه‌یی اؤزونه پیلله ائدیرسن، بونو بیلن-بیلیر! بیلمه‌ین لره وای اولسون. آر اولسون اینسان آدینی یدک چکیب سنه قوللوق ائدنلر آر اولسون آر.
سن هر نه ائدیرسن ائت، آما بیر لحظه دوشون گؤرک، او قوشلارین گوناهی ندیر؟ اونلار ندن قوربان اولورلار، سنین اینسانلاری هلاک ائتمه‌یینین یولوندا؟
