بیرینجى دفعه آذربایجان‌توركجه‌سینده/ تریز
بیرینجى دفعه آذربایجان‌توركجه‌سینده
تریز(TRIZ) نه‌دیر؟
یارادیجی موشكول آچما نظریه‌سی
حاضیرلایان: حسین واحدی
تریز، روسجا، "یارادیجی موشكول آچما نظریه‌سی" معناسینی وئرن،"Teoriya Resheniya Izobretatelskikh Zadatch" سؤزلری‌نین باش حرف‌لرین‌دن مئیدانا گلیب.
تریز یاناشماسی[روش]، اینگیلیسجه "Theory of the Solution of Inventive Problems" و یا توركجه "یارادیجی چتینلیك آچما نظریه‌سی" اولاراق تعیین اولونور.
آیریجا ادبیاتدا اینگیلیسجه "Theory of Inventive Problems Solving " سؤزلری‌نین باش حرف‌لرین‌دن عبارت اولان TIPS"" قیسالتماسی دا ایستیفاده ائدیلیر.
تریز تاریخچه‌سی
بو اصول، 1946-جی ایلده سووئت‌لر بیرلیگی پاتئنت[حق ثبت اختراع] اداره‌سینده چالیشماقدا اولان "گئنریچ ساولوویج آلتشوللئر" [Saulovich Genrich Altshuller] و ایش‌یولداشلاری طرفین‌دن، دونیا اوزرینده وار اولان تخمینن 2.000.000 پاتئنتین [حق ثبت اختراع] آراشدیریلماسی و اورتاق خصوصیت‌لرینه گؤره سیرالاما[طبقه‌بندی] ایله اینكیشاف[توسعه] ائتدیریلمیش‌دیر.
تریز؛ تصادفی فیكیر توپلانماسی اوزرینه قورولموش بئیین فیرتیناسی[طوفان مغزی] كیمی تئكنیكا‌لارین عكسینه؛ قدیمی سیستئم‌لرین یاخشیلاشدیریلماسی یادا یئنی سیستئم‌لرین حاضرلانماسی اوچون آلقوریتمیك[الگوریتمی] یاناشما‌لاری ایستیفاده ائدیر. بونا گؤره تخمین‌لرین چوخو، الده‌كی معلومات‌لارین قیمتلندیریلمه‌سینه اساس‌لانیر.تریز نظریه‌سی
یارادیجی‌لیق سویه‌سی
پاتئنت‌لری[حق ثبت اختراع] آراشدیران، آلتشوللئرین تاپینتی‌لاری باشلیجا بو شكیلده‌دیر:
• حقیقتاً یارادیجی[خلاق] پاتئنت، پاتئنت صاحبی ضدیت‌لری اورتا‌دان قالدیران و یا آیری بیر فرصتی فدا ائتمه‌یه سبب اولمایان بیر حل تكلیفی اینكیشاف[توسعه] ائتدیرمیش‌دیر.
• اختراع حاققی قید ائدن، صاحب‌لری‌نین قارشیلاشدیغی چتینلیك‌لرین 90%-ی مختلیف تئكنیكی ساحه‌لرده، یالنیز 40 تمل[اساس] یارادیجی پرینسیپ[اصل]دن بیری ایستیفاده ائدیلیر.
• تحقیق اولونان 2.000.000 'ون اوستونده‌دكی پاتئنتده، یالنیز 40.000 ی چتینلیك‌لره رادیكال[كؤكلو] و یارادیجی بیر حل گتیرمیش‌دیر؛ دیگرلری یالنیز محصول و یا سیستئم پارامئترلرینه ائدیلن كیچیك یاخشیلاشدیرماغا عبارت‌دیر.
تئكنیكی سیستئم اینكیشاف مرحله‌سی
تئكنولوژی سیستئم تكامولو، سیستئم قوصورسوزلوق[بی نقصی] سویه‌سینه اینكیشافی و س[سایره]. بو مرحله‌ده محصولون حیات سئیری اوزرینده دایانیلیر. بون‌لار:
دوغوش: بیر محصولا احتیاج اولماسی ایله باشلار.
بؤیومه[رشد]: سرعتله اینكیشاف ائدن رقابته اویغونلاشما[هماهنگی] تأمین ائدیلمه‌یه چالیشیرلار. ساتیش‌لاردا سرعت‌لی بیر آرتیم، بازار پاییندا سرعت‌لی بیر بؤیومه قئید اولونور.
اؤدمه[پرداخت]: بازار بؤیومه سرعتی‌نین ائنیشه كئچدیگی بو دؤورده اهمیت‌لی اولان مالا باغلی خدمتلردیر.
ائنیش[افت سرمایه]: یئنیلیك احتیاجی‌نین اولدوغو بیر مرحله‌دیر. محصول یوخ‌دور، اولاركن آرتیق یئنی بیر محصولون دوغوش مرحله‌سی باشلاییر.
اوستونلوك
بیر مهندس‌لیك سیستئمی اوستونلوك[برتری] سویه‌سی‌نین آرتیریلماسی ایله اینكیشاف ائتدیریلیر. سیستئم قوصورسوزلوغو بیر سیستئمی مئیدانا گتیرن حیصه‌لرین فایدا‌لی تأثیرلری‌نین (F)، ضررلی تأثیرلرینه (Z) نسبتی ایله حساب‌لانیر.
اوستونلوك سویه‌سی
فایدا‌لی تأثیر سیستئم ایشینه قیمت‌لی قاتقی‌لار[سهم‌لر] تأمین ائدن تأثیرلرین جمعینی، ضررلی تأثیرلر ایسه، سیستئم خرجی، آلان[فضا]، انرژی استهلاكی، ضررلی توللانتی‌لاری[زباله‌های خطرناك] كیمی تأثیرلری داخیل‌دیر.
بو مئیلین[گرایش‌ین] لیمیتی[محدود ائتمه‌سی] آلیندیغیندا، ایده‌آل سون نتیجه (IFR) قضیه‌سی الده ائدیلیر. قضیه‌نین سونسوزا چاتدیغی یئرده، اورتادا اولمایان بیر ماشینین، بوتون تابع‌لرینی یئرینه یئتیرمه‌سی وضعیتینه چاتدیریر.
میثال: اتومبیل وچئوره چیرك‌لی‌لیگی[آلودگی محیط‌زیست]. ماشین فایدا‌لی بیر شئی‌دیر، اطراف چیرك‌لی‌لیگی ایسه ضررلی. اتومبیل‌دن استفاده ائتمك آرتیریلاركن اطراف موحیطه اولان ضرری ده آزالدیلما‌لی‌دیر.
میثال: ساغلاملیق[بهداشت] بؤلومونده‌كی اوستونلوك[برتری] ایسه[نیز] دونیا اوزرینده هئچ بیر خسته‌خانانین قالماماسی‌دیر، چونكی كیمسه خسته اولمایاجاغین‌دان خسته‌خانایا احتیاج ده اولمایا‌جاق.
تریز آراجلاری
تریز آراجلاری[ابزارهای تریز] 40 تمل[اساس] یارادیجی[خلاق] اوصول‌دان تشكیل تاپیر.
اصل 1. كسمك، بؤلمك، پارچالاماق
* اشیانین بیر- بیرین‌دن مستقل پارچا‌لارا آیریلماسی:
* آنا دام بیلگی‌سایارلاری[كامپیوترهای سقف اصلی] شخصی بیلگی‌سایارلارلا دییشدیریلمه‌سی
* تریلر یوك ماشینی و قوشقو[یدك] ایله دییشدیریلمه‌سی
* اشیانی آسانجا آیریلان حالا گتیریلمه‌سی:
* مودولیار مبل‌لار [مبلمان مدولار][مبلمان تغییرپذیر]
* سو تأسیساتیندا آیریلابیلر اویناق یئرلری ایستیفاده ائدیلمه‌سی
* پارچا[قطعه] و یا بؤلوم سایی‌نین آرتیریلماسی
* بوتون پرده یئرینه ژالوزی[كركره‌لی پرده] ایستیفاده ائدیلمه‌سی
اصل 2. چیخارما[استخراج]، آییرما[جداسازی]
* اشیاداكی موشكول چیخاران پارچانین آیریلماسی یا دا فقط یاخشی پارچانین اشیادا ساخلانیلماسی
* سیخیشتیریلمیش هاوا[هوای فشرده] ایستیفاده ائدیلن بیر بینادا كومپرئسسور بینا خاریجینه چیخاریلماسی
* ایستی‌لیك یایان ایشیق قایناق‌لاری یئرینه، یالنیز ایشیق وئرن ایشیق بورولاری یا دا، لیف اوپتیكلرین[فیبر نوری لرین] ایستیفاده ائدیلمه‌سی
* ایت بسله‌مك یئرینه اوغرو آلارمی[آژیر دزدگیر] اولاراق هورن ایت سسی‌نین ایستیفاده ائدیلمه‌سی
اصل 3. لوكال كیفیت[كیفیت محلی] [یئرلی نئجه‌لیك]
* منتظم اشیا دییشه بیلر حالا گتیریلمه‌سی یا دا منتظم بیر خاریجی تأثیرین دییشه بیلر حالا گتیریلمه‌سی
* سیجاقلیق[دما]، باسینج[فشار] یا دا سیخلیق[تراكم] ثابت‌لری یئرینه دییشه بیلر اؤلچوتون[معیارین] (اییلمه) ایستیفاده ائدیلمه‌سی
* اشیانین هر پارچاسی‌نین ایستیفاده شكیل‌لرینه گؤره آیری-آیری حاضیرلانماسی
* یئمك چانتا‌لاریندا ایستی-سویوق یئمك‌لر و ایچكی مخزن‌لری‌نین آیری-آیری حاضیرلانماسی
* اشیانین هر پارچاسینی فرق‌لی و فایدا‌لی مقصدلر اوچون حاضیرلاماق
* سیلگی‌لی قلم [قلم پاك‌كن دار]
* میسمار[میخ] سؤكوجولو[چیخاردان] چكیج[چكش]
* چوخ ایش‌له‌ولی تورناویدا‌لار [پیچ‌گوشتی‌های چندمنظوره]
اصل 4. آسیممئتریا [عدم تقارن]
* اشیانین شكلی‌نین سیممئتریك[متقارن] حال‌دان آسیممئتریك[نامتقارن] وضعیته گتیریلمه‌سی
* آسیممئتریك قاریشدیرما قابلاری (و یا سیممئتریك قاب‌لارداكی آسیممئتریك كسمه پروانه‌لری)
* قایچی‌نین توتما یئری‌نین سیممئتریك حال‌دان آسیممئتریك حالا گتیریلمه‌سی
* اشیانین آسیمئتری‌لیك[نامتقارن] درجه‌سی‌نین آرتیریلماسی
* رنگ‌لرین بیرلشدیریلمه‌سی اوچون آستیگمات اوپتیكلئرین ایستیفاده ائدیلمه‌سی
اصل 5. عمومی‌لیك[شمول]، بیرلشدیرمه[تركیب]
• پارالئل[موازی] ایشلرین ائدیلمه‌سی اوچون عینی و یا اوخشار اشیانین و یا اشیا پارچا‌لاری‌نین عمومی‌لیك ائتمه‌سی یا دا بیرلشدیریلمه‌سی
او شبكه ایچینده بیرلشدیریلمیش[متصل] شخصی بیلگی‌سایارلار
او پارالئل ایشله‌مجی[پردازنده] بیر بیلگی‌سایار ایچینده مین‌لرله میكروایشله‌مجی[ریزپردازنده]
• بیتیشیك[مجاور] یا دا پارالئل[موازی] شكیلده عملیات‌لاری تنظیملمه، عملیات‌لاری بیر آرایا گتیرمه
او طبی اؤلچو[اندازه‌گیری] جیهازلاریندا[دستگاههای] قان تئستی‌له عینی آندا فرق‌لی بیر چوخ اؤلچو ائدیلمه‌سی
او ایستور[كور] و پانژورلاردا[پرده‌لرده] سلاتسى[كركره‌نی] بیر-بیرلرینه باغلانماسی
اصل 6. عمومی‌لیك[عمومیت]
• اشیانین یا دا اشیانین بیر پارچاسی‌نین دیگر پارچا‌لارین فونكسیالارینی[تابع] ائده‌رك اونلارا اولان احتیاجی آرا‌دان قالدیرماسی
او دیش پاستاسی ائهتیوا دیش فیرچاسی‌نین ایستیفاده ائدیلمه‌سی
او اتومبیل‌لرده‌كی اوشاق كرئسلوسونون اوشاق اتومبیلی اولاراق دا ایستیفاده ائدیلمه‌سی
او تیم لیدئری‌نین هم زامان توتوب، هم ده قئید[یادداشت] توتماسی
اصل 7. بیر-بیری‌نین ایچینه گیره‌بیلمه (ایچ ایچه كئچه)
• اشیالارین بیر-بیری‌نین ایچینه قویولماسی
او روس اویونجاق اویونجاقلاری (ماتروشكا نوع‌لری)
او اؤلچوم قاب و قاشیق‌لاری
او دیز اوستو بیلگی‌سایار فاره‌سی‌نین ایچینه USB علاقه‌سی‌نین یئرلئشتیره‌بیلمه‌سی
او بیری‌نین ایچینه كئچن تاوا سئت‌لری
• اشیانین بیر پارچاسی‌نین دیگر بیر پارچانین اویوغونون[حفره] ایچینه گیره بیلمه‌سی
او رادیو آنتئن‌لری
او تقدیمات چوبوغو[ بیر جوره لئیزرلی قلم]
او یاخینلاشدیرما لینزا‌لاری[مرجیك‌لری] [لنزهای زوم كننده]
او امنیت كمرلرینده‌كی گئری[دالی] چكمك مئكانیزم‌لری
او اوچاق[هواپیما] گؤوده‌سینه[بدنه‌سینه] گیره بیلن ائنیش[فرود] تیم‌لری
اصل8. آغیرلیغینی آزالتما، چكی بالانسی[حفظ تعادل وزن]
• اشیانین قالدیریلا بیلمه‌سی اوچون آغیرلیغی چتینلیك[مشكل] یاراتمایاجاق باشقا پارچا‌لارلا بیرلشدیریلمه‌سی
او كؤتوك[چوب] ییغین‌لاری‌نین سو اوزرینده راحت حركت ائده بیلمه‌سی اوچون كؤپوك توزلاری علاوه ائتمه‌سی
او تبلیغات پانولاری‌نین[بیلبوردلاری‌نین] ثابت دایانماسی اوچون هئلیوم بالون‌لاری‌نین ایستیفاده ائدیلمه‌سی
• اشیانین اطراف ایله علاقه‌سی‌نین آرتیریلماسی اوچون آغیرلیغی چتینلیك یاراتمایاجاق باشقا پارچا‌لارلا بیرلشدیریلمه‌سی
او اوچاق[هواپیما] قانادلاری‌نین اوستون‌ده‌كی هاوانین سیخلیغینی آرتیرا‌راق و قاناد آلتین‌داكی هاوانین سیخلیغینی[شدتی] آزالدا‌راق قالخیشی آسانلاشدیریلماسی (عینی زاماندا 4. ماده‌دكی آسیممئتریا[عدم تقارن] اوچون ده بیر نومونه(
او اوچاق قانادلاری‌نین هاوالانماسی اوچون فیرتینا[طوفان] باند‌لاری‌نین ایستیفاده ائدیلمه‌سی
او گمی قورویا چیخاریلاركن یئره سورتمه‌سینی اؤنلمك[جلوگیری كردن] اوچون گمی كیزاك‌لاری‌نین[سورتمه دن] ایستیفاده ائدیلمه‌سی
اصل 9. باشلانغیجدا[شروع] حركت‌سیزلیك (ائیله‌م‌سیزلیك) [انفعال]
• ضررلی یا دا فایدا‌لی تأثیرلری اولا بیله‌جك تدبیرلر یئرینه ضرره گتیریب چیخارمایا‌جاق حركت‌سیزلیك حالی‌نین سئچیلمه‌سی
او یوكسك PH درجه‌لری‌نین ضررینی اؤنله‌یه‌جك تامپون[بافر] محلول‌لارینین حاضرلانماسی
• ایره‌لی‌ده مئیدانا گله بیله‌جك ایستنمه‌ین[ناخواسته] باسینجی[فشاری] آزالتماق اوچون عملیات‌دان اول باسینجی بوینونا گؤتوره (آزالدا‌جاق) اشیانین ایستیفاده ائدیلمه‌سی
او سئمئنت[سیمان] تؤكولمه‌دن اول آرماتور[میلگرد] دمیرلری‌نین یئرلشدیریلمه‌سی
اصل 10. باشلانغیجدا حركتله
• اشیانین ایره‌لی‌ده لازیم اولا‌جاق عملیاتین اول‌دن ائدیلمه‌سی
او یاپیشقان‌لی[چسب‌دار] دیوار كاغیذی
او عملیات‌دان اول ایستیفاده ائدیله‌جك بوتون واسطه وسایط ایستئریلیزه ائدیلمه‌سی
• اشیالارین لازیم اولان زاماندا ایستیفاده‌یه آلینماسی اوچون اولماسی لازیم اولان اویغون[مناسب] یئرلرین اول‌دن تعیین اولونماسی
او تام زامانیندا اوره‌تیم[تولید] ائدن فابریكالارداكی[كارخانه] كانبان سیستئم‌لری
او ائلاستیك[انعتاف‌پذیر] اوره‌تیم حجره‌لری[سلول]
اصل 11. اؤنجه‌دن[اول‌دن] گوونلی‌لیغی[قابلیت اطمینان] برك توتما
• اشیانن آشاغی سویه‌دكی اعتبارلی‌لیغینی اول‌دن جبران ائدیلمه‌سی.
او یدك پاراشوت[چتر نجات]
او فوتو فیلمینده اولان و پیس پوزا چكیلمه‌سینی اؤنله‌ین ماقنئتیك[مغناطیسی] لئنت[نوار].
اصل 12. برابر پوتانسیئل‌لیك.
• اشیانین پوتئنسیال ساحه‌دكی حركت احتیاجی‌نین آرا‌دان قالدیریلماسی اوچون عملیات شرط‌لری‌نین دییشدیریلمه‌سی
او پاناما كانالیندا گمی گئچیشلری‌نین تأمین ائدیلمه‌سی اوچون پیلله سیستئمی‌نین ایستیفاده ائدیلمه‌سی
اصل13. دیگر یول‌دان دولانما.
• بیر چتینلیگین حل ائتمك اوچون ایستیفاده ائدیلن اصولون ترسینه ایشلدیلمه‌سی
او ایچ ایچه كئچمیش پارچا‌لاری آییراركن، چؤل‌دكی‌لر ایستیله‌مه‌سی یئرینه ایچری‌دكی‌لرین سویودولماسی.
• حركت‌لی پارچا‌لارین یا دا خاریجی اطراف موحیطین حركت‌سیز قیلینماسی؛ ثابت پارچا‌لارین حركت‌لی حالا گتیریلمه‌سی.
او آراج[ابزار]، چئویرمك یئرینه پارچانین چئوریلمه‌سی.
او هاوا و مئترولارداكی گئدن باند.
او قاچیش باندی[باند دو-میدانی]
• اشیانین یا دا پروسئسین ترس دوز ائدیلمه‌سی.
او اتومبیل اوره‌تیم[تولید] باندیندا، اتومبیلین 180 و یا 360 درجه چئوریله‌رك لازیم‌لی مونتاژ، قایناق و س[سایره]. عملیات‌لارین ائدیلمه‌سی.
او تاخیل[غلات]، كانتینئرلر ترس چئوریلمه‌سی یولو ایله بوشالدیلماسی.
اصل14. كوره‌سل‌لیك - بوكوملولوك
• پارچا‌لارین[قطعه‌لرین]، سطح‌لرین و یا فورما‌لارین بوجاق‌لی اولماسی یئرینه یومرو[گیرده] اولماسی؛ دوز سطح‌لردن كوره‌سل[كروی] سطح‌لره كئچیلمه‌سی؛ كوبیك[مكعب] یاپی‌لار[ساختارها] یئرینه كوره‌سل قورولوشون ایستیفاده ائدیلمه‌سی.
او معماری‌دیر، دؤزوم‌لولوگو آرتیرماق اوچون كمر و قوببه‌لرین[گونبزلرین] ایستیفاده ائدیلمه‌سی.
• سیلیندر، توپ، ایسپیرال[مارپیچی] و قوببه[گونبز] شكیل‌لری‌نین ایستیفاده ائدیلمه‌سی.
او قلمی، دوزگون مركب آخیشی‌نین تأمین ائدیلمه‌سی مقصدیله بالل-پوینت اوجونون ایستیفاده ائدیلمه‌سی.
او چكی‌سی چالیشماسی ائدیلن آلت‌لرده آغیرلیغین بیر ایسپیرال یای ایله باغ‌لانا‌راق داوام‌لی دایانیقلیلیغین تعمین ائدیلمه‌سی.
• خطی حركتلردن‌سه دؤنه‌ل[دوار] حركت‌لرین ایستیفاده ائدیلمه‌سی، مركزدن قاچما قوه‌سین‌دن فایدالانیلماسی.
او كورسور-ون[مكان نما نین] كامپیوتر ائكرانین‌داكی خطی حركت‌لری‌نین، ماوس و ایز توپو واسطه‌سیله یارادیلماسی
او پالتارلیق ماشین‌لاریندا، پالتاریویان چئویریله‌رك قورودولماسی
او مبل‌لاردا سیلیندریك[استوانه ای] تكرلر یئرینه كوره‌سل[كروی] تكرلرین ایستیفاده ائدیلمه‌سی
اصل 15. دینامیك. [پویا]
• بیر وسیله‌نین، خاریجی اطرافین و یا پروسئسین مشخصه خصوصیت‌لری‌نین؛ ان اویغون ایش شرایطینی تامین ائده‌جك شكیلده حاضیرلانماسی و یا بونا ایجازه وئریلمه‌سی
او آیارلانابیلیر[تنظیم اولان] سوكان[فرمان]، سوروجو اوتوراجاغی و گوزگولر
• بیر بوتونون[از یك كل]، بیر-بیرینه باغلی اولاراق حركت ائتمه قابلیتی اولان آلت پارچا‌لارا بؤلونمه‌سی.
او پروانه فورما‌لی كامپیوتر كیبوردو
• ائلاستیك[منعطف] اولمایان و قرارلی بیر خصوصیته صاحب وسیله یا دا پروسئس‌لرین، حركت ائده بیلر و تطبیق ائدیله بیلن حالا گتیریلمه‌سی.
او ماشین‌لارین آنالیز ائدیلمه‌سی اوچون ایستیفاده بوروسكوپ[بیر وسیله آدی]
او طب‌ده ایستیفاده، آندوسكوپ و سیگمودیوسكوپ آلت‌لری.
اصل 16. قیسمن و یا حدین‌دن آرتیق حركت
• بیر پروسئسین یوزده یوزونون، وئریلن اصوللا باشاریلماسی‌نین مومكون اولمادیغی حال‌لاردا، عینی اصولون بیر پارچا آز و یا بیر پارچا چوخو ایستیفاده ائدیله‌رك، موشكولون حلی‌نین داها آسان الده ائدیلمه‌سی.
او بویاما عملیاتی‌نین اول چوخ بیر شكیلده ائدیلمه‌سی و سونرا چوخلوغو آرا‌دان قالدیریلماسی. (یا دا شابلون ایستیفاده ائدیلمه‌سی)
او دوزدانین دولدورولماسی اسناسیندا قابدان داشان قیسیمین قالدیریلماسی
اصل 17. دیگر اؤلچو
• بیر اشیا ایكی و یا اوچ اؤلچولو اوزای‌دا[فضا دا] حركت ائتدیریلمه‌سی
او عرضه اولونانلاری ایستیفاده اینفرا قیرمیزی[مادون قرمز] سیچان‌لارین حركتی یالنیز سطح‌ده دئییل هاوادا دا قبول ائده بیلمه‌سی
او بئش اوخلو[محور] كسمه[تراش] وسیله‌سینی ایسته‌نیلن یئره قرار وئرمه‌سی
• تك‌لی آنبارا[مخزنه] صاحب اشیالار یئرینه چوخلو آنبارا صاحب اشیالارین حاضیرلانماسی
او آلتی CDلیك موسیقی چالارلار ایله موسیقی زامانی‌نین و مختلیف‌لیگی‌نین آرتیریلماسی.
او دؤوره تاختاسی‌نین هر ایكی ستهینه ده چیپلئری یئرلشدیریلمه‌سی
• بیر اوبیئكتین یئنی‌دن ایستیقامتلن‌دیریله‌رك بیر كناری اوزرینده مؤوقئلندیریلمه‌سی
او دامپئرلی یوك ماشینی
• وئریلن بیر ساحه‌نین باشقا كناری‌نین ایستیفاده ائدیلمه‌سی
او میكروالكترونیك قاریشیق دؤوره‌لری بیرلش‌دیره‌رك سیخلیغینی آرتیرماق
اصل 18. مكانیكی تیترشمه
• بیر اشیانین ساللانماسی‌نین یا دا تیترئشمئسی‌نین تامین ائدیلمه‌سی
او تیترشن آغیزا صاحب الكتریك‌لی بیچاق
• تیترشمه تئزلیگی‌نین آرتیریلماسی
او تیترشمه ایله پودرا تؤكولمه‌سی
• بیر اشیانین تیترشمه تئزلیگی‌نین ایستیفاده ائدیلمه‌سی
او بؤیرك داش‌لاری‌نین مغناطیسی تصویر گؤتورمه كؤمك ایله یوخ ائدیلمه‌سی
اصل 19. دؤوری[تناوبی] حركت
• داوام‌لی تدبیرلر یئرینه دؤوری حركت‌لرین ایستیفاده ائدیلمه‌سی
او بیر شئیه چكیج ایله تكرارلی اولاراق وورولماسی
او دایمی بیر آژیر كسیلی بیر آژیر ایله دییشدیریلمه‌سی
• اونسوز دا دؤوری اولان بیر حركتین بؤیوك‌لوگونون و یا تئزلیگی‌نین دییشدیریلمه‌سی
او دایمی بیر آژیر گئنلیغی‌نین و یا تئزلیگی‌نین دییشدیریلمه‌سی
• داها فرق‌لی بیر حركتین حیاتا كئچیریلمه‌سی اوچون تأثیر ائدن قوه‌لر آراسیندا دایانما‌لار ساخلانیلماسی
او اورك ماساژی اسناسیندا، بئش سینه تضییقی‌نین آردین‌دان بیر نفسین ایشتیراك ائتمه‌سی.
اصل 20. فایدا‌لی حركتین داوام‌لی‌لیغی
• بیر اشیانین بوتون آلت پارچا‌لاری‌نین دایمی اولاراق تام یوكله ایشینی تامین داوام‌لی ایشین تامین ائدیلمه‌سی.
او واسطه دوردوغوندا، وولا[لنگرلی چرخ] یا دا هیدرو‌لیك سیستئمین، محرك‌ین اوپتیمال[یاخشی] گوجده ایشینی داوام ائتدیرمك مقصدیله انرژی دئپولاماسی[ذخیره ائتمه‌سی].
او بیر فابریك‌دكی[ایش یئرینده‌كی] داربوغاز عملیات‌لارین داوام‌لی آپاریلماسی تامین ائدیله‌رك اوپتیمال ایره‌لیلمه سرعتینه چاتیلماسی (محدودلاشدیرار نظریه‌سی یا دا تاخدی مدتی).
• بوتون آتیل یا دا كسیكلی حركت‌لرین و یا ایشلرین النیلمه‌سی.
او كارتریچ گئری گلمه‌سی اسناسیندا دا یازماسی
اصل 21. تلسمه
• بیر پروسئسین یا دا یوخ ائدیلیر، ضررلی و تهلوكه‌لی عملیات‌لار كیمی معین مرحله‌لرین سرعتله آپاریلماسی
او توخولارین[بافت لارین] ایستیله‌شمه‌سینی اؤنله‌مك[قاباغین آلماق] مقصدیله یوكسك سرعت‌لی دیشچی مته‌لری ایستیفاده ائدیلمه‌سی
او فورما دئفورماسیون‌لارینی[تغییر شكل] اؤنلمك مقصدیله؛ پلاستیك وسایل‌ین كسیلمه عملیاتی‌نین، ایستی‌نین ییغیلما سرعتین‌دن داها سرعت‌لی اولاراق رئاللاشدیریلماسی.
اصل 22. 'لیمون‌لاری لیموناتایا چئویرمك
• ضررلی فاكتورلارین (خصوصیله ده اطراف موحیط و موحیطین ضررلی تأثیرلری‌نین)، مثبت بیر تأثیر یاراتماق اوچون ایستیفاده ائدیلمه‌سی.
او توللانتی‌لارین[زیبیل لرین] ایستی‌لیگی‌نین الكتریك چیخارماق اوچون ایستیفاده ائدیلمه‌سی
او بیر مدت‌ده‌كی توللانتی‌نین، بیر دیگر مدتده خام‌مال اولاراق ایستیفاده ائدیلمه‌سی
• باشلیجا ضررلی حركتین، بیر دیگر ضررلی حركته علاوه اولونا‌راق پروبلئمین حل‌ینده ایستیفاده ائدیلمه‌سی.
او آشیندیریجی[سورتن] حل تامپون[بافر] وسایل علاوه
او دالگیچ[شناور] بالون‌لاریندا هئلیوم-اوكسیژن قاریشیغی‌نین ایستیفاده آزوت و اوكسیژن زهرلنمه‌سی‌نین قارشی‌سینی آلماق
او ضررلی بیر فاكتورون[عامل‌ین] شدتی‌نین، آرتیق ضررلی اولمایاجاغی بیر درجه‌یه یوكسلدیلمه‌سی
او مئشه یانغین‌لاری‌نین بؤیومه‌سی‌نین قارشی‌سینی آلماق اوچون یانغی‌نین ایره‌لیله‌دیگی یؤن‌دكی آغاج‌لارین یاندیریلماسی و یا كسیلمه‌سی
اصل 23. گئری بسلمه[باز خورد]
• بیر سوره‌جین[پروسئسین] یا دا حركتین گلیشتیریلمه‌سی اوچون گئری بسلمه‌نین ایستیفاده ائدیلمه‌سی.
او سس سیستم‌لرین‌دكی اوتوماتیك سس كنترلو
او ایستاتیستیك[آماری] پروسئس ایداره‌ده اؤلچوم‌لرین، پروسئسین نه واخت دییشدیریلجیینی قرار وئریلمه‌سینده ایستیفاده ائدیلمه‌سی (بوتون گئری بسلمه سیستئم‌لری اتوماتیك لشدیریلمیش دئییل.)
او بودجه‌لر
• گئری بسلمه‌نین مؤوجود وضعیتده ایستیفاده اولماسی وضعیتینده بؤیوك‌لوگونون و یا تأثیری‌نین آرتیریلماسی
او هاوا لیمانینا بئش كیلومئتر یاخینلاشدیغیندا خلبانین حساس‌لیغی‌نین آرتیریلماسی.
اصل 24. آراجی قوللانماق
• بیر آراجی اشیا یا دا پروسئسین ایستیفاده ائدیلمه‌سی
او چكیج و میخ آراسیندا ایستیفاده میخ توتوجوسو
• بیر اشیانین، كئچیجی اولاراق و آسان‌لیقلا آیریلابیله‌جك شكیلده بیر دیگری ایله بیرلشدیریلمه‌سی
او سیجاق[داغ] قازانین توتولا بیلمه‌سی اوچون فئر الجكی‌نین ایستیفاده ائدیلمه‌سی
اصل 25. سئلف سرویس
• بیر اشیانین فایدا‌لی كؤمكچی تابع‌لر یئرینه یئتیره‌رك اؤزونه خیدمت ائتمه‌سی
• توللانتی‌لارین قایناق‌لارین، انرژی‌نین و مادده‌لرین ایستیفاده ائدیلمه‌سی
او بیر مدت‌ده‌كی ایستی‌لیك انرژی اوره‌تیمینده [تولیدینده] ایستیفاده ائدیلمه‌سی (Co-generation)
او حیوان نجیسینین گوبره[كود] اولاراق ایستیفاده ائدیلمه‌سی
او یئمك توللانتی‌لاری‌نین و چوروموش یارپاق‌لارین گوبره اولاراق ایستیفاده ائدیلمه‌سی
اصل 26. چیخارماق[كپی ائتمك]
• چتین اولان، باها‌لی، كؤو‌رك[سینان] جیسیم‌لرین اؤزلری یئرینه نوسخه‌لری‌نین ایستیفاده ائدیلمه‌سی.
او گئرچك بیر تعطیل یئرینه كامپیوترده مجازی بیر بنزتمه.
او سمینارا قاتیلماق یئرینه دانیشیلان‌لاری كاسئت‌دن دینله‌مك.
• بیر جیسیم یا دا مدتی گؤرسل[بصری] نومونه‌سی ایله دییشدیرمك.
او مشاهده‌لری، یئردن ائتمك یئرینه پئیك گؤرونوشلریله ائتمك.
او بیر جیسمین اؤلچولرینی شكیلین‌دن آلماق
او ائمبریون[جنین] ساغلام‌لیغینی بیرباشا تئست‌لرله اؤلچمك یئرینه سونوگرافی ایستیفاده ائدیلمه‌سی.
• گؤرسل نوسخه‌لرین آراشدیریلماسی وضعیتینده، اینفراقیرمیزی[مادون قرمز] و اولترابنؤوشیی[ماورا بنفش] نوسخه‌لرین ایستیفاده ائدیلمه‌سی.
او بیر تارلا‌داكی خسته‌لیك‌لرین اولماسی یا دا بیر تهلوكه‌سیزلیك سیستئمی‌نین گؤستریلمه‌سی اوچون ایستی‌لیك حساس اینفراقیرمیزی شكیل‌لریم ایستیفاده ائدیلمه‌سی.
اصل 27. اوجوز قیسا عؤمورلو اشیالار
• باها‌لی اولمایان بیر جیسمی، معین خصوصیت‌لرینی (میثال. خیدمت عؤمرو) اهاته ائدن بیر نئچه اوجوز كوپی‌سی ایله دییشدیرمك.
او اوتئل‌لرده ایستیفاده اولان كارتن ایستكان‌لار، كؤرپه بئزلری، بیر چوخ طبی درمان.
اصل 28. مكانیكی یئرینه یدك‌دن ایستیفاده ائتمك
• مكانیكی سیستئم‌لر یئرینه دویومسال[حسی] سیستئم‌لرین ایستیفاده‌سی.
او فیزیكی قفسه یئرینه سس چیخاران قفسلرله حیوان‌لاری اوزاق توتماق (میثال. هاوا ساحه‌لرین‌دن قوش‌لاری اوزاق توتماق اوچون ایستیفاده ائدیلن سیستئم)
او قاز[GAZ] سیزینتی‌لارینی ائده‌جك الكترون و مكانیكی سیستئم‌لر یئرینه قازا، پیس قوخولو بیر مادده قاریشدیرماق.
• جیسیم‌لرله ائتكیلشمك[تعامل ائتمك] اوچون مغناطیسی، الكترونیكی و الكترومغناطیسی دالغا‌لارین ایستیفاده ائدیلمه‌سی.
او ایكی توزون پارچاجیق‌لارینی[ذرات گرد و غبار] الكتروستاتیك ایستیفاده ائده‌رك بیرینی مثبت دیگرینی منفی یوكله برپا ائدین. بوندان سونرا دا حس‌جیك‌لرین حركت‌لرینی یا مغناطیسی دالغا‌لارلا نظارت ائتمك، یا دا حس‌جیك‌لرین مغناطیسی یوك‌لری‌نین بیر-بیرلریله اویغونلاشماسینی بوراخماق
• ایستاتیك دالغا‌لار یئرینه حركت‌لی دالغا‌لار ایستیفاده و ایچینده قورولوش اولمایان ساحه‌لردن قورولوش اولان ساحه‌لره كئچمك.
او كؤهنه‌دن OMNI رادیو دالغا‌لاری ایله یاییلیردی. آرتیق چوخ اطراف‌لی ساچیش[تابش] طرح‌لری ایستیفاده آنتن‌لرین ایستیفاده ائدیلیر.
• مغناطیسی دالغا‌لاری، مغناطیسی دالغا‌لاردان تأثیرلنن حس‌جیك‌لراوزرینده ایستیفاده.
او دمیر مغناطیسی بیر ماده‌نی مغناطیسی ساحه‌لرله ایستیله‌ده‌رك ایستی‌لیگینی جوریه[كوری] نقطه‌سینه قدر گتیرمك. بئله‌جه وسایط، جوریه نقطه‌سین‌دن سونرا پارامغناطیس بیر وسایطه چئوری‌لر و مغناطیسی اولاراق ایسیتیلماز[حرارت وئریلمیش] حالا گلیر.
اصل 29. پنؤماتیك و هیدراو‌لیك
• جیسیم‌لری مایع و قاز حس‌جیك‌لرین قاتی حس‌جیك‌‌لر یئرینه ایستیفاده ائدیلمه‌سی (مثال. شیشیریله‌بیلیر اولماسی، مایع ایله دولو اولماسی، هاوا یاستیق‌لاری، هیدروستاتیك)
او ژئل دولدورولموش راحات باشماق دؤشمه‌لری.
او بیر اتومبیل یاواشلاماسی اوچون ایستیفاده ائنئرژینی هیدرو‌لیك بیر سیستئمله ساخلاماق و داها سونرا قالخماقدا ایستیفاده.
اصل 30. منعطف قابیق‌لار و نازیك زولاق‌لارین ایستیفاده ائدیلمه‌سی
• ائلاستیك[منعطف] قابیق‌لارین و نازیك زولاق‌لار اوچ بؤیوتلو یاپیلارین[ساختارهای سه بعدی] یئرینه ایستیفاده ائدیلمه‌سی.
او قیش آیلاریندا تئننیس ساحه‌لری‌نین اؤرتولمه‌سی اوچون شیشیریله‌بیلیر بیر قورولوشون ایستیفاده ائدیلمه‌سی.
• خاریجی فاكتورلارا قارشی جیسیم‌لری تجرید[ایزوله] ائدیلمه‌سی اوچون چئویك قابیق‌لارین و نازیك زولاق‌لار ایستیفاده ائدیلمه‌سی.
او سو آنبارلاریندا جوت قطب‌لو اینجه بیر فیلمین (بیر اوجو هیدروفیل دیگر اوجو هیدروفوبیك) ایستیفاده‌سی ایله بوخارلانمانین قارشی‌سینی آلیر.
اصل 31. كئچیریجی مادده‌لر
• كئچیریجی[نفوذپذیر] جیسیم‌لر ایستیفاده و یا جیسیم‌لره كئچیریجی ایشچی‌لر علاوه ائدین.
او آغیرلیغینی آزالتماق اوچون بیر جیسیمه دلیك‌لر آچین.
• اگر بیر جیسیم كئچیریجی ایسه، بو كئچیریجى‌‌لرین بیر ایشه یاراماسی‌دیر تامین ائدیلمه‌سی.
او كئچیریجی بیر مئتال[فلز] فیتیله‌‌نین ایستیفاده چوخ لئحیم‌لره تطبیق یئرین‌دن اوزاقلاشدیریلماسینی تامین ائتمك.
او پالادیوم‌دان ائدیلمیش كئچیریجی بیر سونگر[اسفنج] ایچینده هیدروژئن قازی‌نین ییغیلماسی (هیدروژئن اتومبیل‌لرینده اولان هیدروژئن آنباری یئرینه بو شكیلده بیر سیستئمین ایستیفاده ائدیلمه‌سی داها تهلوكه‌سیز)
اصل 32. رنگ دییشدیرمه
• بیر جیسمین اؤز رنگی‌نین یا دا اطرافی‌نین رنگی‌نین دییشدیریلمه‌سی
او قاران‌لیق اوتاقدا فوتوشكیل نئگاتیوله‌رینه ضرر وئرمه‌یه‌جك اعتبارلی ایشیق‌لارین ایستیفاده ائدیلمه‌سی
• بیر جیسمین و یا اطرافی‌نین، ایشیق گئچیرگئنلیغینی آرتیرماق
اصل 33. هوموگئن[همگن] اولما
• جیسیم‌لرین عینی ماتئریال‌دان[مادده‌دن] ائدیلمیش باشقا جیسیم‌لرله علاقه ایچینده اولماسینی تامین ائتمك (و یا عینی خصوصیت‌لره صاحب جیسیم‌لرله.)
او كیمیاسال[شیمیایی] تپكی‌نین[واكنش‌ین] ان آز سویه‌ده اولماسی اوچون قابین و ایچینده اولان جیسمین عینی مادده‌دن ائدیلمه‌سی.
او آلمازلاری[الماس‌لاری] كسمك اوچون آلمازدان ائدیلمیش كسیجی‌لر ایستیفاده ائدیلمه‌سی
اصل 34. آتما و یئنی‌دن اله آلما
• بیر جیسمین، اشله‌وینی[كارایی] تاماملامیش حیسه‌لری‌نین اوزاقلاشدیریلماسی (مایع‌ده حل ائده‌رك، بوخارلاشتیریلاراك، وسایره.)
او درمان كاپسول‌لاری‌نین سودا حل ائدیلمه‌سی.
او مه‌كه[ذرت] نیشاستاسی ائحتیوا قاب‌لارا سو سه‌پیلدیغینی حجمینده گؤرولن بؤیوك چاپلى[قطر] ائنیش.
او بوزدان ائدیلمیش قابلاری ایستیفاده ائده‌رك بعضی یاپى‌لاری شكیل‌لندیردیك‌دن سونرا، بوزون ارییه‌رك گئرییه ایستنن شكیلی بوراخماسی.
او اوزاى[فضا] شاتئل‌لرى‌نین یانا‌جاق داشییان بیر نئچه حیسه‌دن مئیدانا گلمه‌سی. یاناجاغی بیتن بؤلمه اوزاى گمی‌سین‌دن آیریلیر و گمی‌سی داها چوخ آغیرلیق ائتمز.
• ایستئهلاك ائدیلن پارچا‌لارین احتیاج مرحله‌سینده مدتجه اؤنجه قاتیلماسینی ساغلاما[محافظه ائتمه].
او اؤز اؤزونو باجاران چمن بیچمه بیچاق‌لاری.
او ژنراتورون موتورونو ایشلتمك اوچون ایستیفاده انرژینی، موتورو چالیشیب تكرلر دؤنمه‌یه باشلادیق‌دان سونرا یئنی‌دن گئری قازانماسی
اصل 35. پارامئتر دییشیك‌لیگی
• بیر جیسمین فیزیكی وضعیتینی دییشدیرمك (برك[جامد]، مایع، قاز، وسایره...)
او شكر نورمال آخیجی اولان مركزلرینی اول دوندوروب سونرا شوكولاتا باتیرماق.
او اوكسیژن و آزوت قازلارینی مایع حالدا داشییا‌راق داها آز حجم اؤرتمه‌لرینی تامین ائتمك.
او تحلیل ائدركن مادده‌لردن بیر دنه‌سی‌نین فیزیكی وضعیتینی دییش‌دیره‌رك دیگر مادده‌لردن آییرماق.
او دؤكومو اؤزو بونا بیر نومونه‌دیر. قاتی بیر جیسیمی بؤیوك قوه‌لر ایستیفاده ائده‌رك شكلینی دییشدیرمك یئرینه مایع حالدا ایسته‌نیلن شكله گتیریب ائله دونماسینی تامین ائتمك.
• جیسیم‌لرین سیخ‌لیق‌لارینی و اؤز كئیفیتینی دییشدیرمك
او برك صابون یئرینه داها آخیجی، داها گیگیئنیك و داها راحت اولان مایع صابونون ایستیفاده ائدیلمه‌سی.
او برك یاغ یئرینه Becelین چیخاردیغی مایع كئیفیته صاحب مارقارین.
او خام بالین داها مایع حالا گتیریله‌رك داها راحت حالا گلمه‌سی
• جیسمین ائلاستیك‌لیگینی[منعطف‌لیگینی] دییشدیرمك
او ورق كنارلاری اولان بؤیوك بیر مخزنین ایچینه اشیا بوراخیلدیغیندا آنبار دیوارلاری‌نین داها آز تیترشمه‌سینه سبب اولان دامپینگ یاستیق‌لاری ایستیفاده‌سی ایله اورتایا چیخان سس-كوگون قارشی‌سینی آلماق.
او كاوچوغو منعطف‌لیگینی و دایانیق‌لی‌لیغینی دییشدیرمك اوچون گوگوردله سرتلشدیریلمه‌سی.
او تجرید وسایطلری ایستیفاده ائدیله‌رك بیر یئردكی فیزیكی دییشمه‌لرین باشقا بیر یئره گئتمه‌سینی مانع تؤرتمك (سس، ایستی‌لیك، وسایره...)
او عمومیتله بینا‌لارین منعطف‌لیگینی آرتیرا‌راق زلز‌له‌یه قارشی اولان دایانیق‌لی‌لیغینی آرتیرماق.
• جیسمین ایستی‌لیگینی دییشدیرمك
او دمیر مغناطیسی بیر جیسیمین ایستی‌لیگینی كور نقطه‌سی‌نین اوستونه چیخارا‌راق مغناطیس خصوصیتینی ایتیریب یالنیز مغناطیسی چكیله‌بیلن بیر جیسیم حالینا گتیریلمه‌سی.
او یئمه‌یین ایستی‌لیگینی یوكسلده‌رك بیشیرمك (كیمیاسال، داد، قورولوش خصوصیت‌لری‌نین دییشمه‌سی(
او طبی نومونه‌لری آشاغی سیجاقلیق‌لاردا توتا‌راق داها اوزون مدت ساخلانما‌لارینی تامین ائتمك.
او عملیات ائدیلركن بؤلگه‌سل[منطقه‌ای] اویغونلاشماغا سبب اولماسی اوچون سویودوجو اسپری‌نین ایستیفاده ائدیلمه‌سی
اصل 36. حال كئچیش‌لری
• حال دییشمه‌لرینده عبارت دییشیك‌لیك‌لرین ایستیفاده ائدیلمه‌سی (حجم دییشمه‌سی، ایستی‌لیك مبادله‌سی)
او قدیم چاغ‌لاردا[زامانلاردا]، داغ‌لاردا اولان نهنگ داش‌لارین اوستونه گئجه واختی سو تؤكوله‌رك دونماسی‌نین تامین ائدیلمه‌سی و سویون گئنیشله‌ین حجمی اوزون‌دن بو داش‌لاردان داها كیچیك پارچا‌لارین قیریلماسی‌نین تامین ائدیلمه‌سی.
او ایستی‌لیك ناسوس‌لاری هم بوخارلانما هم ده سیخلاشما اولدوغو باغلی تئرمودینامیك سیستئم‌لری ایستیفاده ائده‌رك فایدا‌لی ایشلر ائدرلر.
اصل37. تئرمال گئنیشلنمه[انبساط حرارتی]
• مادده‌لرین گئنیشلنمه ایمكان‌لاری‌نین ایستیفاده‌سی.
او مؤحكم بیر اویناغی بیرلش‌دیرمك اوچون خاریجینی ایستیله‌ده‌رك اوزانماسینی تامین ائتمك و داخلی طرفینی سویودا‌راق قیسالماسینی تامین ائتمك و نتیجه‌ده تارازلیغی یاراتماق.
• گئنیشلنمه ایستیفاده ائدیلیرسه، گئنیشلنمه ضریبی فرق‌لی اولان مادده‌لرین بیر یئرده ایستیفاده ائدیلمه‌سی.
او مئتال جوت‌لری‌نین ایستیفاده تئرموستات سیستئم‌لری (ایستیله‌شینجه بیر طرفه، سویویونجا دیگر طرفه بوكولن مئتال جوتلوك‌لری)
او یانغین آلارم‌لاریندا ایستیفاده مئتال[فلز] جوت‌لری (ایستیله‌نن مئتال جوتو، بوكوله‌رك الكتریك دؤوره‌سینی تاماملاییر و یانغین ایمكان وئرسه‌نیز چالماسینا سبب اولار)
اصل 38. قوت‌لی اوكسیدلندیریجى‌لر
• نورمال هاوانی، اوكسیژن‌له زنگینلشدیریلمیش هاوا ایله دییشدیرمك.
او دالغیج‌لارین[غواص‌لارین] تانكلاریندان زنگینلشدیریلمیش بیر هاوا قاریشیغی ایستیفاده ائدیله‌رك داها اوزون مدت سو آلتیندا دورولابیلمه‌سینی تامین ائتمك.
• زنگینلشدیریلمیش هاوا یئرینه صاف اوكسیژن‌دن ایستیفاده.
او قایناق[جوشكاری] ائدركن اوكسی-آسئتیلئن قایناق ایستیفاده ائدیله‌رك داها یوكسك درجه‌ده قایناق ائده بیلمك.
او آناائروب باكتئری‌لرله دؤیوشركن صاف اوكسیژن‌لی بئزلری‌نین ایستیفاده ائدیلمه‌سی و یارا‌لارین داها تئز یاخشیلاشماسی‌نین تامین ائدیلمه‌سی
• هاوانی و اوكسیژنی یونیكله‌شتیرن رادیوسونا معروض بوراخماق و یونیكله‌شتیریلمیش اوكسیژن ایستیفاده.
او هاوانی یونیزه ائده‌رك ایچینده اولان چیركلندیریجی مادده‌لرین فیلتره تمیزلنمه‌سینی تامین ائتمك
• یونیزه ائدیلمیش اوكسیژن یئرینه اوزون[Ozon] ایستیفاده ائدمك
او ایستیفاده ائتمزدن اول قازی یونیزه ائده‌رك كیمیاسال تپكیمه‌لری[واكنش لری] سرعت‌لندیرمك
اصل 39. اثر‌سیز آتموسفئر
• نورمال آتموسفئری اثر‌سیز آتموسفئر ایله دییشدیرمك.
او سیجاق مئتال لیف‌لری‌نین[الیاف فلزی داغ] پوزولماسینی مانع تؤرتمك اوچون آرقون آتموسفئری‌نین ایستیفاده ائدیلمه‌سی.
• بیر جیسیمه حركت‌سیز علاوه‌لر ائتمك و یا نئیترال[خنثی] پارچا‌لار علاوه ائدین.
او توز حالین‌داكی یویوجو حجمینی، تاثیرسیز وسایط‌لر علاوه آرتیرماق و بئله‌جه عنعنوی[معمولی] اؤلچو تئكنیك‌لری ایله اؤلچولمه‌سینی تامین ائتمك
اصل 40. كومپوزیت مادده‌لر
• تك نؤوع ماده یئرینه بیرلشمیش ماده‌لرین ایستیفاده‌سی.
او ائپوكسی رئزین / كاربون لیف قاریشیغی ماده‌دن داها دایانیق‌لی، داها منعطف و داها یونگول خصوصیت‌لره مالیك‌دیر. گولف سوپا‌لاریندا و اوچاق[طیاره] پارچا‌لاریندا ایستیفاده ائدی‌لر.
او جام الیاف‌ین‌دان ائدیلمیش سؤرف تاختا‌لاری[تخته های موج سواری] داها آسان نظارت ائدیله بیلر، داها آسان شكیللندیریله‌بیلیر و داها یونگول‌دور.
او، بیر چوخ یئرده دمیر یئرینه موختلیف پولاد آلاشیم‌لاری‌نین ایستیفاده ائدیلمه‌سی (پاسلانمایان پولاددان قازان‌لار)
***
آچیقلاما:
تریز نظریه‌سی ایندیكی یوز ایللیگین ان مهم نظریه‌سی ساییلیر. بو بیلیمسل یازی‌دا چوخلو اصطلاح لار علمی اولاراق خاص قونولارلا ایلگی‌سی وار و یازینی اوخویاندا بعضی كلمه‌لرین آنلامینی بیلمه‌سز لطفا اینترنت ده آختارین یادا او قونودا اوزمان اولان شخص دن سوروشون. بو علمی مقاله‌نی حاضیرلاماقدا مختلف سایت لاردان كؤمك آلینیب. تریز یازیسی بیرینجی دفعه دیر آذربایجان‌توركجه‌سینده حاضیرلانیر، همده عرب الیفباسیندا.
تریز چالیشیر دئسین دونیادا بوتون پروبلئم‌لرى (موشكول‌لرى) مسئله ائدیب حل یولونو تاپماق لازیم دیر.
قایناقلار:
www.inovasyondunyasi.com
www.mgtsolution.com
www.en.wikipedia.org/wiki/TRIZ
http://kar-novin.mihanblog.com/post/5
http://en.wikipedia.org/wiki/Tips
http://www.docstoc.com/docs/80367181/Genrich-Altshuller-Father-of-TRIZ
