بو اوچ باجاناغین ناغیلی ...
یازار yazar :حسین واحدى
تاریخ:جمعه 4 دی 1394-06:07
بو اوچ باجاناغین ناغیلی ...
یازان: ندا عبدی
یازان: ندا عبدی
گئجه ایدی. اورمیه نین هاواسی چوخ ایستی ایدی. ائوده اوتورموشدوم.
بیلمیردیم نه یی دوشونورم. یازماغا, سوژه آختاریردیم. تلویزیونون سسی
گلیردی. آنجاق منیم فکریم, تلویزیوندان سونرا, هر یئرده دولانیردی. آنسیز
(ناگهان) ذهنیمه بیر فکر چاتدی. اؤز اؤزومله؛ »تلویزیونا باخارام، اولا
بیلر, بیر یاخشی سوژه منه وئره!« دئدیم.
کانالی, اوستانی, آذربایجان کانالینا دَییشدیم. «باجاناقلار» آدیندا, سئریالی وئریردی. آنجاق بو اوچونجو سئریسی ایدی. بوندان قاباق بو سریالین قاباقکی سئری لرینه باخمیشدیم. اولده فکر ائله دیم: »آخی بودا اولدو سوژه؟«. بیر آز بو سئریالا باخاندان سونرا, بوندان یاخشی سوژه الده ائده بیلمه دیگیمی آنلادیم.
بو سئریال دان تنقید یئرینی ضروری گؤردوم. اولاردان بیری چوخ آشاغی سَویه ده دوزلمه سی دیر. نییه بولاری دئییرم و دلیل لریم نهدیر؟!
- بو سئریالین نمایشنامه سی چوخ آشاغی سَویه ده یازیلیب دیر. بو سئریالین اخلاقی- اجتماعی پیام لاری بیر بالاجا اوشاغا یازیلان کیمی گؤرونور. یانی انتظار بو فیلم دن داها آرتیق دیر.
کاراکتئرلر (شخصیت لر) بو فیلم ده تئز یالنیشا دوشوب، تئز یالنیشلارینی آنلاییب، چاره یولو آختاریرلار! بو آرادا هر نه دن ماراقلی سی (جالبی) تئز ده یول تاپیب، او چتینلیک دن باش اوجا ائشیگه چیخیرلار!!
بو فیلمه باخان اول باخیش دا گولور... اولا بیلر, بو گولمک کاراکتئرلرین آراسیندا یارانان سؤزلر، حرکت لر یوخسا ایشاره لردن یارانیر. آمما درین باخاندا، بئله بللی اولور کی بو سریالین یازارلاری لاپ بیرینجی اصل لری ده سئناریو (فیلمنامه) یازماقدا دقته آلماییب, یا دا بو سئریالین باخانلارین یا همن »مخاطب« لرین چوخ ساده تصور ائدیب لر. مخاطبی تانیماق هر بیر فیلم ده ان مهم مسئله دیر.
بو سئریالین کاراکتئرلرینین باشینا راحاتجا بؤرک گئچیر, همن کاراکتئر یانلیشا دوشندن سونرا، دوربین قاباقیندا فیلسوفانه سؤزلر دانیشاراق, باخانلارین آغزی آچیق قالیب, »بو همن هئچزاد آنلامایان آدام دیر؟؟! عجب سؤزلر دئییر... ایندی فیلسوف اولوب مو؟... « دئییر!!
- بو سئریالین آدی »باجاناقلار« دی... یانی رول یارادان لار اوچ باجاناقدیرلار. بوتون حادیثه لر بو سریال دا بو اوچ نفرین باشینا گلیر. بو باجاناقلار هردن بیر بیرین قانین تؤکمه یه نقشه چکیب, هردن ده بیربیره یاخشی لیق ائتمه یه سیرالانیر. اؤزوموزو باخان لارین یئرینه قویاندا, بئله تصور اولونور: بیزیم جامعه ده, راحاتلیق لا, حؤرمت لر آرادان گؤرتورلنیب، اوندان راحات دا هر نه تئزلیکله یئرینه قاییدیر. ائله بیل اولدن هئچ نه اولماییب دیر!
باخانلار بونا فیکر ائدیرلر کی: »بو نجور شوخلوق دیر؟ کیم اؤزونه حق وئریر بوجور شوخلوق لار جامعه ایله ائتسین؟ ...«
یانی, فیلمنامه نی یازان بو راحاتلیق دا »باخان«لارین شوعورلارینا ساتاشیر؟ اینسانی رابیطه لر بو تئزلیکده خاراب اولوب، اوندان تئز دوزه له بیلر می؟
- کاراکتئرلرین دانیشماغی بو سئریال دا چوخ تؤکمه (مصنوعی) دیر! ائله بیل کیتابی آچیب لار گؤزلرینین قاباغینا اونون اوستوندن اوخویورلار. بئله گؤروشور یازارلار، کاراکتئرلره جان وئریب، آمما اصل بودور کی کاراکترلر، یازی لارا جان وئره لر. صاف دوروب دانیشماق دان، قاش گؤز اویناتماقدان یا ادا وئرمک دن فیلم یاخشی اولا بیلمز. »نمایش« صنعتی، دانیشماغا سؤزو اولمالیدیر. همده باخان لارین شعورلارینا حؤرمت قویوب، اولارین دا فیکیرلرین دوشونه.
هردن
ائله صحنه لر قاباقا گلیر کی باخانلار تئز بیلیرلر ناغیلین قالانی هارا
چکیله جک! نئجه؟ سوژه تئکراری دیر! هردن ائله تئکراری سوژه لر تاپیلیر کی
باخانلار تئز بیر بیرین اوزونه باخیب دییرلر: »بوون ناغیلی همن دی کی فیلان
سریال دا واریدی. ایندی بوجور
اولاجاق... سونرا اوجور...«
- 10 ایل بوندان قاباق دا ائله بو سئریال بوجورویدو. هئچ زاد دَیشیلمه ییب. آمما یوخ! اینصاف ائتمه لیییک! آداملارین گئییم لری ایله خیابان لارداکی ماشین لار دَییشیلیب! یوخسا هئچ زاد دَییشیلمه ییب. آداملار همن آداملاردیلار کی 10 ایل بوندان قاباق تلویزیون قابیندا ایدیلار و دانیشیقلار همن دانیشیقلار سؤزلر ده همن سؤزلر...
بو سریال دان هر نه یازساق یئری وار. البته بئله سئریال لاری تورکجه دیلینده دوزلتمک دَیرلی و اؤنملی بیر ایش دیر. آمما نه قیمته؟... اؤزوموزو اوبیری کولتورلره گؤلدورمک اوچون سئریال دوزلتمیشیک؟ ندن بو هزینه نی، بیر یاخشی تیم ایله خرج ائتمه یک؟ بیزیم باتی آذربایجاندا بوندان یاخشی فیلم دوزلدن تیم یوخدورمو؟ بیزیم سون گوجوموز سئریال دوزلتمکده بودورمو؟ ندن فقط بونا راضی اولاق کی بیزیم دیل ده بیر سریال دوزلیب!! ایکی باشاباش شبکه ده اولوب؟ کولتور قونوسوندا بو بیزیم لاپ آخر قدرتیمیزدیر می؟
بو سئریالا باخانلار چوخ دور سا، (البته چوخ اولسالار!) گؤرسدیر کی بو سئریالین دئمک اوچون سؤزو وار؟ اولا بیلر بو سؤزو دئییر کی آیری بیر یول یوخودور. بیزده اؤز یئریمیزده دایانمیشیق! اؤلکه میزین لاپ قدیمی تلویزیون شبکه لریندن اولان, آذربایجان شبکه سینین, فیل ایله سئریال لاریندان بوندان چوخ انتظار واریمیزدیر! ...
یورولورام... تلویزیونون سسین باغلاییب، گئدیرم یاتام... صاباح یوخودان دوراندا بیر سئری ده بولارا فکر وئریب، کاغاذ اوستونه گتیرم گرک...
کانالی, اوستانی, آذربایجان کانالینا دَییشدیم. «باجاناقلار» آدیندا, سئریالی وئریردی. آنجاق بو اوچونجو سئریسی ایدی. بوندان قاباق بو سریالین قاباقکی سئری لرینه باخمیشدیم. اولده فکر ائله دیم: »آخی بودا اولدو سوژه؟«. بیر آز بو سئریالا باخاندان سونرا, بوندان یاخشی سوژه الده ائده بیلمه دیگیمی آنلادیم.
بو سئریال دان تنقید یئرینی ضروری گؤردوم. اولاردان بیری چوخ آشاغی سَویه ده دوزلمه سی دیر. نییه بولاری دئییرم و دلیل لریم نهدیر؟!
- بو سئریالین نمایشنامه سی چوخ آشاغی سَویه ده یازیلیب دیر. بو سئریالین اخلاقی- اجتماعی پیام لاری بیر بالاجا اوشاغا یازیلان کیمی گؤرونور. یانی انتظار بو فیلم دن داها آرتیق دیر.
کاراکتئرلر (شخصیت لر) بو فیلم ده تئز یالنیشا دوشوب، تئز یالنیشلارینی آنلاییب، چاره یولو آختاریرلار! بو آرادا هر نه دن ماراقلی سی (جالبی) تئز ده یول تاپیب، او چتینلیک دن باش اوجا ائشیگه چیخیرلار!!
بو فیلمه باخان اول باخیش دا گولور... اولا بیلر, بو گولمک کاراکتئرلرین آراسیندا یارانان سؤزلر، حرکت لر یوخسا ایشاره لردن یارانیر. آمما درین باخاندا، بئله بللی اولور کی بو سریالین یازارلاری لاپ بیرینجی اصل لری ده سئناریو (فیلمنامه) یازماقدا دقته آلماییب, یا دا بو سئریالین باخانلارین یا همن »مخاطب« لرین چوخ ساده تصور ائدیب لر. مخاطبی تانیماق هر بیر فیلم ده ان مهم مسئله دیر.
بو سئریالین کاراکتئرلرینین باشینا راحاتجا بؤرک گئچیر, همن کاراکتئر یانلیشا دوشندن سونرا، دوربین قاباقیندا فیلسوفانه سؤزلر دانیشاراق, باخانلارین آغزی آچیق قالیب, »بو همن هئچزاد آنلامایان آدام دیر؟؟! عجب سؤزلر دئییر... ایندی فیلسوف اولوب مو؟... « دئییر!!
- بو سئریالین آدی »باجاناقلار« دی... یانی رول یارادان لار اوچ باجاناقدیرلار. بوتون حادیثه لر بو سریال دا بو اوچ نفرین باشینا گلیر. بو باجاناقلار هردن بیر بیرین قانین تؤکمه یه نقشه چکیب, هردن ده بیربیره یاخشی لیق ائتمه یه سیرالانیر. اؤزوموزو باخان لارین یئرینه قویاندا, بئله تصور اولونور: بیزیم جامعه ده, راحاتلیق لا, حؤرمت لر آرادان گؤرتورلنیب، اوندان راحات دا هر نه تئزلیکله یئرینه قاییدیر. ائله بیل اولدن هئچ نه اولماییب دیر!
باخانلار بونا فیکر ائدیرلر کی: »بو نجور شوخلوق دیر؟ کیم اؤزونه حق وئریر بوجور شوخلوق لار جامعه ایله ائتسین؟ ...«
یانی, فیلمنامه نی یازان بو راحاتلیق دا »باخان«لارین شوعورلارینا ساتاشیر؟ اینسانی رابیطه لر بو تئزلیکده خاراب اولوب، اوندان تئز دوزه له بیلر می؟
- کاراکتئرلرین دانیشماغی بو سئریال دا چوخ تؤکمه (مصنوعی) دیر! ائله بیل کیتابی آچیب لار گؤزلرینین قاباغینا اونون اوستوندن اوخویورلار. بئله گؤروشور یازارلار، کاراکتئرلره جان وئریب، آمما اصل بودور کی کاراکترلر، یازی لارا جان وئره لر. صاف دوروب دانیشماق دان، قاش گؤز اویناتماقدان یا ادا وئرمک دن فیلم یاخشی اولا بیلمز. »نمایش« صنعتی، دانیشماغا سؤزو اولمالیدیر. همده باخان لارین شعورلارینا حؤرمت قویوب، اولارین دا فیکیرلرین دوشونه.
- 10 ایل بوندان قاباق دا ائله بو سئریال بوجورویدو. هئچ زاد دَیشیلمه ییب. آمما یوخ! اینصاف ائتمه لیییک! آداملارین گئییم لری ایله خیابان لارداکی ماشین لار دَییشیلیب! یوخسا هئچ زاد دَییشیلمه ییب. آداملار همن آداملاردیلار کی 10 ایل بوندان قاباق تلویزیون قابیندا ایدیلار و دانیشیقلار همن دانیشیقلار سؤزلر ده همن سؤزلر...
بو سریال دان هر نه یازساق یئری وار. البته بئله سئریال لاری تورکجه دیلینده دوزلتمک دَیرلی و اؤنملی بیر ایش دیر. آمما نه قیمته؟... اؤزوموزو اوبیری کولتورلره گؤلدورمک اوچون سئریال دوزلتمیشیک؟ ندن بو هزینه نی، بیر یاخشی تیم ایله خرج ائتمه یک؟ بیزیم باتی آذربایجاندا بوندان یاخشی فیلم دوزلدن تیم یوخدورمو؟ بیزیم سون گوجوموز سئریال دوزلتمکده بودورمو؟ ندن فقط بونا راضی اولاق کی بیزیم دیل ده بیر سریال دوزلیب!! ایکی باشاباش شبکه ده اولوب؟ کولتور قونوسوندا بو بیزیم لاپ آخر قدرتیمیزدیر می؟
بو سئریالا باخانلار چوخ دور سا، (البته چوخ اولسالار!) گؤرسدیر کی بو سئریالین دئمک اوچون سؤزو وار؟ اولا بیلر بو سؤزو دئییر کی آیری بیر یول یوخودور. بیزده اؤز یئریمیزده دایانمیشیق! اؤلکه میزین لاپ قدیمی تلویزیون شبکه لریندن اولان, آذربایجان شبکه سینین, فیل ایله سئریال لاریندان بوندان چوخ انتظار واریمیزدیر! ...
یورولورام... تلویزیونون سسین باغلاییب، گئدیرم یاتام... صاباح یوخودان دوراندا بیر سئری ده بولارا فکر وئریب، کاغاذ اوستونه گتیرم گرک...
باخیشینی یاز Baxışını yaz(0)
[cb:post_like]
