چیلله گئجه سی..
«چیلله گئجه سی» سنی گؤزله ییریك!
آی چیلله چیلله قارداش آتین قمچی‌له قارداش
بیر گلدین دانیشمادیق قلبیم آچیلا قارداش
آذربایجانین ان گؤزل و سئوملی دب لریندن بیری «چیلله گئجه سی»-دیر. چیلله گئجه سی ان قدیم دبلریمیزدن دیر. بؤیوكلو-كیچیكلی بو گئجه نی سئویب، ائلین لاپ بؤیوگو اولانین ائوینه ییغیشیرلار. چیلله گئجه سینده حالوا، میلاق،بادام، باسلیق، جئویز-كیشمیش، قارپیز و... اؤزلرینه مخصوص یئرلری واردیر. كئچمیش ده، ایندیكی ایمكانلارین اولمادیغی اوچون و گئت-گلین چتینلیغینه گؤره، یای مئیوه لرین، خوصوصی ایله قارپیزی، سامانلیقدا و سرین یئرلرده ساخلایاردیلار.
چیلله گونو، «چیلله لیك آلماق» ایسه گؤزل دبلردن دیر. چیلله گئجه‌سی اوغلان ائویندن آداخلی قیزا چیلله‌لیك گؤندریلر، دئمه‌لی چیلله گئجه‌سینه عایید یئمكلر او جمله‌دن: پشمك، قوووت، حالوا، قورو یئمیشلر، نار و ان واجیب اولان چیلله قارپیزینی (عموما بزه‌یه رك)، بیر خونچادا توپلانیب، آخشام باشی قیز ائوینه گؤندریلر. ائولندیكدن سونرا دا بیر نئچه ایل قیز گلینه چیلله‌لیك گئدر، آمما بو دؤنه خونچا اوغلان ائویندن دئییل، قیز ائویندن گؤندریلر. قیزین آتا-آناسینا گؤره بو هدیه‌لر اوغلان ائوی یانیندا قیزلارینین باش اوجالیغی ساییلیر.
كئچمیش لرده بو دب لر تشریفات دان اوزاق اولاراق داها چوخ صمیمت لرله قورولاردی. كورسو باشینا توپلانیب، قدیم ناغیللاریمیز دئییلردی. تاپماجا سؤیله مك، بایاتی دئمك ایسه بو گئجه نین اونودولماز ایشلریندن اولاردی. آمما تأسوفله ایندی او گونلردن فقط بیر قورو آد قالماق دادیر. بعضی لری بؤیوك ائوینه گئدیر، بعضی لری ایسه ائوده اؤز عاییله سینین یانیندا قالماغی خوشلاییر. بیر یئره ییغیشماق داها خوش و سئویملیدیر. قوهوم لار بیر-بیرینی گؤروب، كوسولو اولانلار ایسه باریشیب، بؤیوگ ایسه یوخلانیلیر. تشریفادان اوزاق دوشسك بو قدیم دب خاطیره لی اولوب، كولتوروموزده دیری قالاجاق دیر. ائوده اوتوروب تلویزیون لا مشغول اولوب چیلله گئجه سی كئچیرتمكدن «چیلله گئجه سی» چیخماز. بیر آزجا اوره ییمیزی گئنیش لندیریب، تشریفاتی قیراغا قویساق، ساده یئمك لر ایله ده چیلله گئجه سینی توتا بیله ریك.
گؤزل گونلر بیزی گؤزله ییر. قالیب بیز دونیانی نجور توتاق. چیلله سنی گؤزله ییرم. سنین گلمه گینله ائلیمیزه شنلیك گله جك دیر... تئز گل!
یازان: حسین واحدی
Hikmətli sözlər... /Şəmsi Təbrizi
Hikmətli sözlər... /Şəmsi Təbrizi
![Hikmətli sözlər... [Şəmsi Təbrizi]](http://ray.az/uploads/posts//1304963652_uyumlu-cicekler.jpg "Hikmətli sözlər... [Şəmsi Təbrizi]")
Hər insan üçün bir aşiq olma zamanı vardır , bir də ölmək zamanı.
Ey eşq! Sən elə bir hissən ki, dünya toxları, sənin aclarındır.
Mənə görə aşiq elə olmalıdır ki, qalxınca hər tərəfdə atəşlər alovlansın hər tərəfdə qiyamətlər qopsun.
Cəhənnəm kimi olmalı, cəhənnəmi belə yandırıb yandıracaq bir könül istəməli. Ki o könülün önünə iki yüz dəniz çıxsa, hamısını da yandırsın. Onun tək bir dalğası bilindik dənizlərə daş çıxartsın.
Aşiq odur ki, Allahdan aldığı eşq əmanətini Allaha verər. Eşq məzhəbində hər şey uca Eşqə qurbandır.
Əgər sussan danışmağın daha işıqlıq olar.Çünkü sükutda həm səssizliyin işığı, həm də danışmanın faydası gizlidir.
Dostluq gül olmaqdır yarpağı ilə də tikanı ilə də.
İnsanlar eşq axtarmır, eqoist duyğularına kölə axtarır. Kölə tapır amma eşqi tapa bilmir.
Ey Könül !İndi soruşaram səndən, hansı Eşq daha böyükdür..?Anlatılarak dilə düşənmi,anlatmayıb ürək dələnmi ?
Hər şey insanoğluna fəda ikən insanoğlu isə özünə cəfa olmuşdur.
Gəncliyimdə axtardığımı yaşlılığımda tapdım , neyləyərsən. Ya mən erkən gəldim ya sən gecikdin, neyləyərsən. Qədər!
Əvvəlcə sevgini anlayaq.
Bir an gözlə, arxana dön və unutduqlarını xatırla.. İtirdinsə axtar,qırdınsa üzr istə, qırıldınsa bağışla...Çünki həyat çox qısa.
Musiqinin ritmində bir sirr gizlidir; əgər onu ifşa etsəydim dünya alt-üst olardı.
Hər yolun bir ədəbi vardır. Allahı sevmənin də bir ədəbi vardır.Dərviş yalnız könlü geniş və ruhu səyyah bir sufi demək deyil ki.
Gəl baxaq odla necə oynanar göstərim.Gör baxaq atəşmi səni yandırar, sənmi atəşi?
Allah bir insanı sənin əlinlə ayağa qaldıracaqsa, sən necə əlini uzatmazsan ? Allah səni insanlara sevdirmək istəyir, Allah sənin dağılmış parçalarını yığır. Eşqə nankorluq etmə!!
Şeytanda insandakı xüsusiyyətlərin biri xaric hamısı vardır. Şeytanda əskik olan tək nemət eşq. Şeytanın insan dözə bilməməsi eşqsizliyindəndir.
Allah sənin qapından eşq sarayına bir insan gətirirsə , o insana sən necə mən səni sevmirəm deyə bilərsən?
تولكو و حاجی لئیلك
آذربایجان اوشاق ناغیل لاریندان
تولكو و حاجی لئیلك
گونلرین بیر گونو بیر حاجی لئیلك ایله بیر تولكو قارداشلیق ائدیردیلر. اونلار بیر یئرده چیخیر، بیر یئرده گزیردیلر. بیر گون تولكو حاجی لئیله یه دئدی:
ـ قارداش، آخشام بیزه قوناق گلرسن؟
حاجی لئیلك او گون آخشامادك چؤرك یئمه دی، اؤزونو تولكونون قوناقلیغینا ساخلادی. آخشام حاجی لئیلك قارداشلیغی تولكونون ائوینه گلدی. تولكو دوردو بیر قازان دووغا بیشیردی. بیر بوشقابا تؤكدو، سوفره یه گتیردی. یئمه یه باشلادیلار. حاجی لئیلك هر دفعه دیمدیگینی اوزادانا آنجا بیرجه دوگو گؤتوره بیلیردی. او، بئش- آلتی – دوگو گؤتورمه میش تولكو دووغانی تامام یالاییب قورتاردی.
حاجی لئیلك آج قالدی. اؤز- اؤزونه دئدی: « یاخشی، آی تولكو، عوضینی سندن چیخارارام».
حاجی لئیلك او گئجه ساباحادك آجیندان یاتا بیلمه دی، قارنینی اوووشدورا- اوووشدورا قالدی.
بیر نئچه گون كئچدی. بیر گون حاجی لئیلك ده دووغا بیشیریب، قارداشلیغی تولكونو قوناق چاغیردی. حاجی لئیلك دووغانی بیر بارداغا تؤكوب سوفره یه قویدو. سونرا اوزو دیمدیگینی سالیب بارداقداكی دووغانی تامام ایچدی، تولكو آنجاق بارداغین قیراغینا تؤكولنلری یالادی. او، گئجه آج- آجینا یاتدی. سحر تئزدن دئیینه- دئیینه اؤز ائوینه گلیب دئدی: «سندن منه قارداش اولماز، من سنی یئییم، سنده تاماشا ائله».
بیر موددت كئچدی. تولكو اوره ییندن آجیغینی چیخارتمادی. بیر سحر تئزدن تولكو، حاجی لئیله یین یانینا گلیب دئدی:
ـ قارداش، اوره ییم برك داریخیر، دور گئدك گؤی چمنده بیر آز گزك.
حاجی لئیلك راضی اولدو. هر ایكی سی بیر- بیرینه قوشولوب، بیر چمنه چاتدی. تولكو دئدی:
ـ قارداش، گل بو چمنده بیر آز یاتاق.
یاشیل چمنده اوزاندیلار. تولكو اؤزونو یالاندان یوخویا ووردو. حاجی لئیلك، یوخویا تزه جه گئتمیشدی، تولكو بیردن یئردن قالخدی، حاجی لئیله گین بوغازیندان توتماق ایسته ینده، حاجی لئیلك اویانیب دئدی:
ـ قارداش نه ائله ییرسن؟
ـ تولكو دئدی: سنی یوخودا گؤرموشدوم، اونا گؤره سنی اؤپمك ایسته دیم.
حاجی لئیلك اونون حیله سینی باشا دوشدو. اؤز- اؤزونه دوشوندو.
ـ « یاخشی، گؤرك كیم كیمی اؤلدورر».
او، تولكویه دئدی:
ـ قارداش، داها یاتمیرام، گل منیم قانادلاریمین اوستونه مین، هاوایا قالخاق، بیر آزدا گؤیده گزك، سونرا گلیب آرخایین یاتاریق.
تولكو حاجی لئیله گین قانادلارینین اوستونه میندی. حاجی لئیلك هاوایا قالخدی. بیر چوخ قالخاندان سونرا سوروشدو:
ـ قارداش نئجه گؤرونور؟
ـ خیرمان بویدا.
حاجی لئیلك بیر آزدا قالخیب سوروشدو:
ـ قارداش ایندی نجور گؤرونور؟
ـ تولكو دئدی:
ایندی هئچ گؤرونمور؟
ـ حاجی ائیلك دایانیب دئدی:
قارداش داها قانادلاریم آغریییر، دوش بیر آز دینجه لیم.
تولكو یالواریب دئدی:
ـ آی قارداش باشینا دؤنوم، قوربانین اولوم، من نه تهر دوشوم؟ آماندی منی آشاغی ایندیر.
حاجی لئیلك دئدی:
ـ قانادلاریم آغریییر، دوشمه سن سنی یئره سالاجاغام.
تولكو چوخ یالواریب، یاخاردی، گؤزلرینین یاشینی تؤكدو، آمما حاجی لئیله یی اوره یی یومشالمادی. حاجی لئیلك اونو توللاییب دئدی:
ـ حیله چی تولكو، بو منی یوخودا اؤپدویونون عوضیدیر.
تولكو یئره دوشوب، شیل- كوت اولدو. حاجی لئیلك ده بالالارینین یانینا گلیب، كئف له گون كئچیردی.
حاضیرلایان: حسین واحدی
قایناق:
آذربایجان اوشاق ناغیل لاری/ معصومه اژدری
معرفی مسجد جامع اورمیه
معرفی مسجد جامع اورمیه
مسجد جامع یكی از آثار كهن و قدیمی شهر تاریخی اورمیه است و در خیابان اقبال قرار دارد. این مسجد در میان بازار قدیمی شهر واقع شده و یكی از اركان اصلی بافت قدیمی شهر است. برخی از محققین معتقدند این بنا ابتدا آتشكده بود و بعد از تسلط مسلمین ویران شد و سپس در قرن هفتم هـ . ق بر روی آن مسجدی ساخته شد. به اعتقاد این گروه از محققین سبك تزیینات، گچ بری ها، ستون بندی ها و طاق های مسجد عیناً شبیه به سبك معماری سلجوقیان است.
تاریخ تجدید بنای این مسجد معلوم نیست، اما محراب آن در تاریخ 676 هـ.ق ساخته شده است. این مسجد به همراه سایر اجزاء بافت قدیمی شهر به ویژه بازار و راسته های آن بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. مسجد جامع با دو در ورودی كه از صحن بزرگ آن منشعب می شود، به بازار راه دارد.
این مسجد دارای آثاری از دوره های مختلف است:
شبستان گنبددار قدیمی: هسته اولیه بنا را این مجموعه تشكیل می دهد و حاوی كلیه مشخصات معماری اسلامی است. به احتمال قریب به یقین این بخش مربوط به دوره سلجوقیان (قرن ششم هـ.ق) به بعد است. محراب مسجد با گچ بری نفیس در این قسمت قرار دارد و در تاریخ 676هـ.ق- در زمان حكومت ایلخانان- به بهترین نحو ساخته شده است.
چهل ستون متصل به شبستان گنبددار: زمان ساخت آن جدیدتر از شبستان اولی به نظر می رسد و در خاك برداری از كف آن مقداری اشیای متعلق به دوره ایلخانان به دست آمده است. این چهل ستون به خاطر صدمات وارد ه چندین بار مرمت شده است.
حجره های قدیمی اطراف صحن مسجد: این حجره ها مربوط به اوایل دوره زندیه است. براساس سنگ نوشته موجود زمان احداث آن 1184 هـ.ق است.
بخش نوساز اطراف صحن: این مجموعه به جای بافت قدیمی ساخته شده و بیشتر مربوط به دو دهه اخیراست.
مصالح به كار رفته در اجزای مختلف ساختمان مسجد نیز متفاوت است. شبستان گنبددار و چهل ستون با دو نوع مصالح- قسمت تحتانی و قسمت های بالایی آن از آجر- ساخته شده است.
از مهم ترین عوامل تزیینی مسجد كتیبه های كوفی دور گنبد و گچ بری محراب آن است.
منبع: میراث فرهنگی استان آذربایجان غربی
----------------------------------------------------
عكس: حسین واحدی
فوتبالیست ها یئددیجه لیگینین 69-ونجو سایی سی یاییلدی!
فوتبالیست ها یئددیجه لیگینین 69-ونجو سایی سی یاییلدی!
كؤچمن قارانقوش
كؤچمن قارانقوش
سون باهار گلمك اوزره دیر. یولداشلاریم دئییر: قالدیغیمیز یئردن باشقا یئره گئده جه ییك. آتامدان سوروشاندا: هاراگئده جه ییك؟ من تانیمادیغیم یئرلردن سؤز آچیر.
هردن اؤز- اؤزومه ائله داریخیرام! دئییرم نه اولار ائله بو یام-یاشیل یئرده قالیب یاشایاق. آمما آتام دئییر: بیر آیین ایچینده بورادان گئتمه سك هامیمیز سویوقدان اؤله ریك. قارانقوش لار ایسی یئرده یاشایارلار. ائلیمیزین بؤیوگو دئییب: ایكی گوندن سونرا اورمو گؤلونون یانینا گئده جه ییك. آتام دئییر، اورمو گؤلو، چوخ گؤزلدیر و اورادا آیاقلاری اوزون فیلامینقولار، ساری جئیرانلار، قوچ لار و... یاشاییرلار.
ایندی چوخ ماراقلی اولموشام تئزلیك له قالدیغیمیز یئردن اورمو گؤلونو گؤرمه یه گئدم... كؤچمك گونو گلیب یئتیشمیشدی و یولداشلاریم ایله بیرلیكده بیر قیراقدا اوچماغا حاضیر اولموشدوق، ائلین بؤیوگونون اوچماغی ایله هامیمیز گؤیه ساری یوللاندیق، شهرلرین اوستوندن كئچنده اوشاق لارین هامیسی بیزه ال ساللاییردیلار و ائله بیل اونلار بیزیم له بیرگه اوچماق ایسته ییرلر...
یول چوخ اوزونویدو، آمما هئچ یورولماق بیلمه ییردیم، یالنیز اورمو گؤلونه چاتماق ایسته ییردیم، بؤیوكلو-كیچیكلی داغلاری، اورمانلاری، شهرلری آشیب گئدیردیك. گئتدیگیمیز یئره آز قالیردیق، آتام، آنام ایله بیر لیك ده یانیمدا اوچوردولار و من چوخ سئوینیردیم.
... اوزون یولجولوقدان سونرا، آرزیسین چكدیگیم یئره یئتیشمیشدیك، آمما اورمو گؤلو... اورمو گؤلو من آرزیسین چكن دئیلمیش، چوخ آغلادیم بورا گلدیگیمه، بورا چؤلدن باشقا بیر زاد دئییلمیش، آتام یانیما گلیب، آغلاما قیزیم بورا سولو بیر گؤلویدو، قوروماسینین ندنین بیلمه ییرم، سنی آپاراجاغام گؤزل «وان» گؤلونه، دئییرلر اورا چوخ سولو و گؤزل دیر... سن آغلاما، گؤزل قیزیم ...
یازان: حسین واحدی
آذربایجان فولكلوروندا اوشاقلارین یئری
آذربایجان فولكلوروندا اوشاقلارین یئری
|
|
|
گیریش: آذربایجانین مدنی ـ فیكری تاریخی ان اسكی عصرلردن باشلامیش بو گونه قده‌ر یاشاییشینا داوام وئریب. تاریخ بویونجا آذربایجاندا یاشایان توركلرین دوغال احساس، آیدین دوشونجه و كوتله‌وی حیات تجربه‌لری بوردا جانلاناراق اؤز قاینار باجاریقلاریندان باش توتوب سنه‌لری آرخادا قویوب بیزیم الیمیزه چاتان مدنی- فیكری بؤلوملردن بیریده اوشاقلار آغیزین ادبیاتی اولموشدور. فولكلور؛ آغیز ادبیاتی، خالق حكمتی و كوتله بیلیكلری دئمكدیر. خالق مدنیتی اینسان حیاتینین ایلكین چاغلاریندان باشلامیش سایسیز ائنیش ـ یوخوشلار آرخادا قویوب، داورانیشلار سوزگجیندن كئچه‌رك بیزیم عصریمیزه چاتمیشدیر. بیزیم آغیز ادبیاتیمیز دونیانین ان زنگین اسكی خالق ادبیاتیندادیر. بوتون میللتر آراسیندا اولدوغو كیمی بیزیمده فولكلور خزینه‌میزده ائلیمیزین اوشاقلار و ناز بالالاری اوچون یاراتدیغی بول ـ بول اؤرنكلره راستلاشیریق. فولكلوروموزدا اوشاقلار اوچون وئریلن بؤلوملرده، زنگین مدنیته یییه اولان خالقیمیزین، ایستك آرزی، كدر- سئوینج، عادت ـ عنعنه و دونیا گوروشلو باخشیلارین گؤرمك اولور. بو ادبیات درین دوشونجه و پاك احساسلارین توره‌نیشی اولدوغو اوچون دیلین ایفاده طرزی ساده و تمیزدیر. اونون اؤیره‌دیجی و بدیعی اهمیتی داها اؤنملی دیر. آتالار سؤزو. بایاتیلار، لایلالار، تاپماجالار، ناغیلار، داستانلار، ماهنیلار، حكایه‌لر، اویونلار، اوخشامالار، نازلامالار و ... قوللارین درین دوشوندوكده گؤروروك كی بونلارین یارانماسی اوشاقلاریمیزدا، دیله، ائله، یوردا و حیاتا محبت باغلیلیقلارین آرتیریب گله‌جك یاشایشلارینا بوللو اومودلر توره‌ده‌رك خالق دوشمنلرینه قارشی كینه و نفرت حسی اویادیر. |
آذربایجان
قوشاچای (میاندوآب) شاعیرلریندن/ باباعلی جوانمرد
آذربایجان
آذربایجان وطنیم دیر قوچاق دیر ائل لریم منیم
غیرت قانی ایله دولوبدور وقارلی گؤل لریم منیم
دیل وئرمز خاره گول لریم وفالی دیر بولبول لریم
قاباردا اولسا ال لریم یورولماز قوللاریم منیم
هر زامان گونشیم چیخار ظولمتین باغرینی سیخار
پولاددان سد اولسا ییخار جوشغوندور سئل لریم منیم
«جوانمرد»م یاریم یاردیر وطنیم اودلو دیاردیر
هر فصیلده لاله زاردیر داغ- دره چؤل لریم منیم.
آدام اولماق!
آدام اولماق!
- یولداش، بؤیوك اولاندا، نه اولاجاقسان؟
- منیم یولداشیم، بیلیرسنمی؟ هامی دئییر: عالیم اول، مهندیس اول، دوكتور اول و...
آمما بیلمیرم ندن هئچ كیم دئمیر: درس اوخو «آدام» اول!!
یازان: حسین واحدی
آشیق دهقان: آشیق سس سیز لرین سسیدیر
آشیق دهقان فرقلی بیر اینسان
آشیق دهقان:
آشیق سس سیز لرین سسیدیر
شهامت نشریه سینین یاییلماسینین ایلك گونوندن آذربایجان آشیق صنعتینه ده یر وئرمك و بو یولدا جاندان- اوركدن امك چكنلری یوخلاماق و ائلیمیزه تانیتدیرماق بیزیم اصلی وظیفه لریمیزدن اولوب دور. بو یولون اوزوناسیندا بو ساییمیزدا آذربایجانین مهم و بؤیوك آشیق لاریندان بیری اولان آشیق «محمد حسین دهقان» ایله دانیشیق آپارمیشیق. آشیق دهقانی تانیتدیرماق لازیم دئییل و ائلیمیزین هامیسی بو قوجاماق كیشینین اؤزو و سسی ایله تانیشدیر. آشیق دهقان صمیمیت له بیزیم دانیشماغیمیزی قبول ائدیب و قیسادا اولمالی اولسا اورك سؤزلرینی سیز عزیزلریمیزله پایلاشیب دیر.
آشیق دهقان، كسینلیك له آذربایجانیمیزین قالارگی وارلیق لاریندان بیریدیر. آشیق دهقان، بوتون میللی و اولوسلار آراسی فئستیواللاردا ایشتیراك ائدیب و آذربایجان موسیقیسینی دونیایا تانیتدیرماغا الیندن گلنی اسیرگه مه ییب دیر. آشیق لاتین آمریكا، فرانسه، آلمان، سوئد، آذربایجان جومهوریتی، توركیه و ... اؤلكه لرینده مختلف موسابیقه لرده و فئستیواللاردا قاتیلماقلا اونلارجا قیزیل بویون باغی و لؤوحه لر قازانیب دیر. خاطیرلاتمالیییك آشیق كئچن ایللرده موسیقی دوكتوراسین آلیب دیر.
دانیشیغین قالانی یازینین آردیندا
