◄███▓▒░░ -[ Xatirələr durağı ]- ░░▒▓███►

دیلمان – آلدیغیمیز بیلگیلره گؤره، آدلیم یازیچی آلبر کامونون، تأثیرلی و تانینمیش اثرلریندن اولان «The Stranger» رومانی، اورمیه‌لی گنج یازیچی حسین واحدی طرفیندن «یابانچی» آدی ایله تورکجه‌یه چئوریلیب، کیتاب بازاریندا یاییلدی.

من ایتن گون

یازان: ایساك بشویس سینگر(1)

چئویرمن: حسین واحدی

منی تانیماق راحات ایش اولمالی. خیاواندا اوزون ایله گئن پالتو گئین بیر كیشی گؤردویونوزده، اوشاق قبیری باشماق آیاغیندا، چوخ بوزوشموش شاپقالی بؤرك باشیندا اولان، گؤزلوگونون بیر شوشه سی اولمایان، گونش ده ایسه چتیر گؤتورن بیر كیشی گؤردویونوزده، او منم، شك ائتمه یین: «پروفسور اشلمیل.»

 اورمیه آدلیم لاریندان

علیقلی اوغلو اولان علی دهقان، 1289- نجو گونش ایلینده، اورمیه ده دونیایا گلدی. ابتدایی تحصیلاتینی «احمدیه» مدرسه سینده كئچیردی. میرزا حسین مجتهد ایله میرزا ابو تراب مجتهد، اونون جدد لری اولاراق، آذربایجانین عالیم لریندن ساییلیردیلار. او 1305 ایلینده اورمیه نین پهلوی اورتا اوخولولندان بیرینجی دیپلوم آلانلاردان اولوب، اوزامانین معارف وزارتیندن بیلیمسل (علمی) بویون باغی سی آلمیشدی. دهقان، تحصیلاتینی ریاضی قولوندا (رشته سینده) تئهرانین علوم بیلیمگه سینده (دانشكده سینده) و تربیتی علوم درس لرین ایسه تئرانین یوكسك (عالی) اؤیرتمنلیگینده (دانشسراسیندا) سون وئریب، لیسانس بیلیم بلگه سینی (دانشنامه سینی) آلیر. او اینیگیزجه، فرانسه جه دیللرینه تانیشلیغی وارییدی. دهقان تبریزین اؤیرتمنلیگینین قوروجولاریندان ایدی و 1323- نجو ایلینه كیمی – اون ایل- اورانین رییسی اولور. او، رحمتلیك محمد معزی (اورمیه نین پهلوی اورتا اوخولوندان تحصیل آلانلاردان ایدی و 1320 دن 1323 كیمی باتی آذربایجانین كولتور -فرهنگ- رییسی اولموشدو) -دن سونرا، باتی اذربایجانین كولتور رییسی سئچیلیر و اورمیه ده قالدیغی زامانا كیمی، كوتله (مردم) و خیریه مؤسسه لرین یاردیمی ایله بیر باب كیتاب ائوی و كیتاب اوخوما یئری آچیر و ایندی اوستانین لاپ قدیمی كیتاب ائوی ساییلیر. رحمتلیك علی دهقان، آذربایجاندا پیشه وری حوكومتی زامانی، تئهرانا گئدیب، 1326 ایلینده یوكسك اؤیرتیم اوچون اون نفر له بیرلیكده فرانسه یه گئدیر. او وطنه دؤنندن سونرا 1329-ونجو گونش ایلیننه كیمیكولتور وزارتینده، مختلف مقاملاردا چالیشیر و 1329 ایلینین خزل (مهر) آییندان تبریزین كولتور رییسی اولوب، 9 ایلین ایچینده چوخلو دیرلی ایشلر اؤزوندن یادیگار قویور. اونلاردان نئچه سی:

ـ یئتمیش سگگیز باب كولتورل تیكینتی نین تیكمه سی –مدرسه، كیتاب ائوی و ...

ـ تبریزده، اؤلكه میزده بیرینجی دفعه اولاراق، كیتاب هفته سینین آپارماسی. بو ایشیی هر ایل دوزنلی (مرتب) آپارماسی، میللی بیر ایشه چئویریلدی.

ـ آذربایجان-نین كولتور تاریخینین چاپ ائتمه سی.

ـ اوستاد شهریارین مقامینی عزیزلندیرمك و تبریزده بیر اورتا اوخولا اونون آدینا قویماق و بایرام (اسفند) آیینین اون آلتی سینی شهریار گونو آدلاندیرماق.

ـ یئنی اوخول لارین آدلارینا، ادبسل (ادبی) و كولتورل (فرهنگی)، شخصیت لرین آدینی قویماق – اؤزللیك له مشروطه چاغیندان-.

آدی جانلی قالمیش دهقان 1338 ایلیندن 1348 ایلینین سونونا كیمیتبریزین میللی كیتاب ائوینین باش یازانی ایدی و ایندی ده دؤرد نوسخه او نشریه دن، آستان قدس رضوی و ارشاد و كولتور وزارتینین كیتاب ائولرینده قالیری. دهقان، 1338 ایلینده گیلان اوستانداری و 1340 ایلینین قویروق دوغان (مرداد) آییندان، 1343 ایلینین قورا بیشیرن (تیر) آیینا كیمی دوغو (شرقی) آذربایجان اوستانداری اولموشدو. تبریزین گؤی مچیدینین گونبزی رحمتلیك دهقان و اوستاد رضا معمار-ین ایستك و یاردیم‌ لاری ایله مرمت اولدو.

رحمتلیك علی دهقان دان یاییلمیش اثرلریندن؛ «سرزمین من زرتشت» -بو كیتاب ایندی یه كیمی اورمیه اوچون چاپ اولونان مهم قایناق لاردان بیریدیر- ، «انگلستان و ایران و تعلیم و تربیت در آمریكا»، «تعلیم و تربیت در كشور استرالیا و مدارس یك اتاقه و چند كلاسه»، آد آپارماق اولار.

اونون حاضیرلاییب، چاپینا عؤرو یئتیرمه ین كیتابلاردان ایسه؛ «حكومت یك ساله پیشه وری در آذربایجان»، « تاریخ روابط ایران و روسیه در دوران تلط اسلاوها بر سرزمین روسیه تا فرو پاشی اتحاد جماهیر شوروی-حدود6 جلد-»، «رسالة تعلیم و تربیت در فرانسه و تربیت ممالك فرانسه»، «تاریخچة وجه تمسیة مدارس تبریز»، « فرهنگ آذربایجان»، آد آپارماق اولار.

رحمتلیك علی دهقان، 1381-ینجی گونش ایلینین اوغلاق (دی ماه) آییندا، دوخسان ایكی یاشیندا تئهراندا، دونیا ایله ویداعلاشیب، دونیاسین دَییشیر. اونو كرج شهرینین امامزادا طاهیر، مقبره سینده توپراغا تاپشیریبلار.

حاضیرلایان: حسین واحدی

دیریییك یوخسا یاشاییریق؟

قاتارین گلمه سینه بیر ربع دا واختیم قالیر.بو 15 دقیقه ده نه ایشلر گؤره بیلرم؟ لاپ یاخشیسی، بیر آز تخصصی سؤزلوك اوخوماغیم دیر. یوخ،ائله بیل كیتابیمی گتیرمه میشم.باشقا بیر كیتاب اوخوماغادا یئترلی واختیم یوخدور. كیتابی آچدیغیما، قاطار یولدان یئتیشیب،دوشونجه لریمین تئلینی قیرار.

لاپ یاخشی سی، ایشیم اوچون اولان زنگ لریمی آچیم. یوخ،صبح ساعات 6- دی و ایندی امكداشلاریم یاتیبدیلار. نه ایش گؤروم آللاهیم؟ آزجا یئنی پروژه می دوشونوم. توتدوغوم بو تصمیم خوشدو، داها بوندا تردید ائتمك ایسته مز. بو بوش واخیمیمین بوشونا گئتمه سینه حئییف اولسون. بو گونلر بیر داها اله دوشمزلر..

بیر آندا اوره ییم بیر زاد  ایسته ییر. سئویرم بیر قدر آددیم آتیب، هئچ زادادا فیكیر وئرمه یم. دینج اولام.نیگرانسیز دونیایا باخام. دمیر یولونون دوراغینین دیكینتیسیندن ائشیگه چیخیرام. راحاتجاسینا آددیم آتیرام.

بو آغاجلار نه زاماندان بوردادیرلار؟ بو ایكی ایلده بیر سفر(سئری) - ده اونلاری گؤرمه میشم. سون سئری یالنیز اؤزوم اوچون و باشقا شئی اوچون یوخ،نه زامان ائودن ائشیگه چیخمیشام؟ هئچ یادیما گلمیر. همیشه نیگران و تله سه – تله سه ائودن چیخمیشام.گرك گؤرم، ایشلری دوشونورم. امكداشیمداندا باشقاسینین قوصورونا گؤره ایشینین دالی دوشمسیندن عذر ایستمه ییمین گؤرونتوسو(تصویر) بیر آن مندن آیریلمیر. داها باشقا بیر شئی لری گؤرمورم. نه بو ماوی گؤیو، نه بو آغاجلاری، نه ده بؤیوك آتامین قدیمی ائوین یادیما سالان بو گؤیچك حوووضو. ائله بیل بو دغدغه لرین ایچینده ایتمیشم. ائله بیل، قاچماقلا دیری قالماق اوچون قاچماغین آراسیندا، یاشاماغی اونوتموشام. اوره ییم چوخ ایسته ییر بو باساراق گونلرین بیرینی تعطیل ائدم؛ سحر چاغی دینجلیك له اؤزومه سحر یئمه یی حاضیرلایام. راحاتجا بیر بوتون سحر یئمه یی یئییب، ملایم بیر موسیقی یه قولاق وئرم. سونرا اوره ییم ایسته دییی ایشلری ائلییم. هر هانسی ایشی من ایسته ییرم.

سئویرم، بیر سله (سبد) گؤتورم، دینجلیكله گون بازاریندا آددیم آتام. دیققت له علاقه م اولدوغو غذایا لازیم اولانلاری سئچم. بیر بوش گونوم اولسا، اوره ییم نه لر ایسته میر! اوره ییم ایسته ییر مبل اوستونده لم وئریب تئلویزییونا باخام، یوخومدا آپارسا، نیگران اولمایام. اوره ییم ایسته ییر، گئجه، سویوقدا، او ائشیكده هامی قاچدیغی چاغدا، دونیایا باخام. خالقا، نه اوچون قاچیرسیز، دئیم؟ یاخشی باشاریلارا یئتیره سیز؟ نه اولا؟ داها چوخ پول اله گتیره سیز؟ نه اولا؟ یاخشی یاشایاسیز؟ داها چوخ قاچیرسیزیاخشی دوروم لار اله گتیره سیز و یاخشی دوروملاری الده ائتدیغینیز زامان،داها چوخ قاچماغا مجبورسونوز. هر آنداندا بیر، بو سورونو (سؤالی) اؤزونوزدن سوروشون: من نه اوچون یاشاییرام؟ یاشاماق اوچون ایشله ییرم یوخسا ایشله مك اوچون یاشاییرام؟

ائله بیل چوخوموز یاشاماغی اونوتموشوق. یاشاییشدا، لاپ یاخشی كیفیت همیشه یاخشی مقام ایله، لاپ چوخ پول، ان پارلاق اجتماعی موقعیت و ...اله گلمز.

آما سیزین خوشبختچیلیق دویغونوز (احساسینیز) یوخدور. سوروملولوقلار (مسئولیت لر) ندنی سیزی آییله نیزدن اوزاق سالیبلار. بللیدیر ایشینیز سیزه چوخ استرس وئریر. پوللارینیز سیزه راحاتچیلیق وئرمك یئرینه، سیز اونلارا گؤزتچی (نگهبان) اولوبسونوز. سیزین خوشبخت اولماغینیز، یالنیز خوشبختچیلغی دوشوندویونوز زاماندیر. بوتون دونیا سیزین اولوبدور، آما اوره یینیز بیر تعطیل گونونده ساحیلده اوتوروب، دنیزه باخماق اوچون داریخیر، دئمك سیزین بیر یئرده آزلیغینیز واردیر، حتتا بوتون دونیا سیزین اولدوغو زامان.

آما بیر سیزسئون معمولی ایشینیز وارسا، آییله نیزین یانیندا اولماغا یئترلی فورصتینیز وارسا، بیر كلمه ده، یاشاییشدان لذذت آپاریرسینیزسا، سیز خوشبختسینیز.

سیزین دونیانیز، اؤز ایچینیزده دیر، یاشام دان (زندگی دن) راضی اولماق دویغوسو(حیسسی)، خوشبختچیلیق دویغوسو، چتینلیكلرین بؤیوك و كیچیك اولماغینی دوشونمك و ... هامیسی سیزین ایچینیزدن ، ائشیگه داشیر. ائله بیل هر تك-تكیمیزین یاشاییشیندا اولان یوك بوتونلوكجه اؤز چیگین لریمیزده دیر و هر بیریمیز اؤزوموزه عایید اولان دونیانین سوروملوسویوق. واختیمیز اولورسا،اؤزوموزه ده باش چكه ك.

یادیمیزدا اولسون: یاشام یولوندا،باشیمیزین قاتیشماسی ندن ایله یولون سونونو اونوتمایاق.

یازان: ملیكا بهزادی