◄███▓▒░░ -[ Xatirələr durağı ]- ░░▒▓███►

اورمونون قاجار ائوله ریندن

بو ائو اورمیه نین قاجار دؤورونمدن قالان تك ائولردن بیریدیر. شكیل دن بللی اولدوغو كیمی دللال لار ایله آپارتمان دیكن لر ایله اونلارین جیب لرینین دولماسی، گؤزل اورمیه، ایفتیخارلی آذربایجانین تاریخیندن اؤنملی و واجیب دیر!!
ندن هئچ كیم بئله نچی تاریخ دن قالان ایزلری قورماغا چالیشمیر؟ ندن اورمیه نین یئنی دوروموندا تاریخ ایزی سیلینمكده دیر؟ شهره قوناق گلنده هارانی گؤسته ریب تاریخیمیزدن دانیشاق؟ كیمسه نین قئیرتینه توخونمورمو؟
اومود ائدیرم بیری بو هارایلاری ائشیدیب بیر ایش ائتسین.
- شكیل:‌ اورمیه، شورا خییاوانی، مجیدی افشار ائوی (قاجار دؤورو)

90/6/27

زومار (شهریور) آیی - 1390

سونای

«سونای» یوردوما خوش گلیبسن. بیزی یامان یئرده یوخلاییبسان، كولتورمون آزقینلیغیندا  گونش اولدون یوردوما. سئوگیلیله لر چوخداندی سنی اونوتموشدولار. نئچه واختدی بیر اؤزگه والئنتاین آدلی بیریسی اولوسومو آلداتمیشدی. دئمه سنین یئرینه كئچمك ایسته ییرمیش، یوخسا سن دورمو آنلاییب، قارا بولودلاری قیراغا آتیب، ساری ساچلی گونشیمیزی بیزه گتیردین. سن بیرداها منیم وارلیغیمی منه آنلاتدین. من اؤز وارلیغیمی اونوتماق ایسته میرم. سن گلن گون، 31 زومار (شهریور) یئر- گؤی سئوگی له نیر. سئوگیلیلر سئوگی دونو گئییر. سئوگیسیزلرده سئوگی نی آختاریر. هامی قیرمیزی بویالی اورك، قیزیل گول، سئوگی مكتوبو، ... و بوتون سئوگی قوخوسو وئرن شئی لری آلیر. آنجاق سن بو گؤزللیگی یارادیسان. سئوگیلیلر بو گونده گرچكدن بیر- بیری دوشونولر. آیریلیق لار كوسوب گئدیرلر. باریش ایسه یورد سالیر. گونش ساچلارین داریر. اورك لر بیرگه دؤیونور. سئوگی هر یئره یاغیر. سارای لار، خان چوبان لاری هارایلیر. آنجاق سن هر ایل زومارین سون گونونده گل. هامی سنی گؤزله ییر. سن اولدوغوندا سئوگی یاشانیر. گؤزل آذربایجان توركجه سینده نغمه لر قوشولور. آشیق لار، سازلاریندا اصلی- كرم سسلندیریرلر. یوردوم جننته دؤنور، گئجیكمه هئچ زامان، آمان دیر تئز گل!

یازان: حسین واحدی

ـ سونای، آذربایجاندا سئوگیلیلر گونون آدیدیر و هر ایل زومار (شهریور) آیینین 31-نده اولور.

اوشاق محببتی

سئوین، پالتارلارین گئیمك ایسته ییردی، آمما كؤینه یین باشینا كئچیرده بیلمه ییردی، تومانین ترسینه گئییردی! آناسی گلیب اونا یاردیم ائدیب گئییندیردی، یانیجا آلیب بازارا گئتدیلر، بازارین توكانلارین بیر- بیر گزیردیلر، آناسی ایسته دییی شئی لری آلیردی، قیزیل بازاریندا، توكانلارین بیرینین یانیندا، اوزو یاشماقلی، قوجا بیر قادین اونلارین یانینا گلیب یاردیم ایسته دی! سئوین- ین آناسی اؤزونو توتاراق ائشیتمك ایسته مه دی بو سسی! او حئینی قوجا آبیرلی دیله نن قادینین اوشاغی سئوین-دن دوندورماسینی ایسته دی، سئوین ایسه، ائشیتدی بو سسی! سئوین ایكی الی ایله یاپیشدی دوندورماسیندان، سئوینه- سئوینه وئردی اوشاغا!!

یازان: حسین واحدی

شهریار شعر تانری سی

توركون دیلی

اونودماز وطن سنی ..

توز باسیب ائشیتمیر صدفلی سازین

گلمیر قولاغیما او خوش آوازین

قاریشدی تورپاغا صؤحبتین سؤزون

یانیرام سنده كی كامالا درویش

اورمیه نین آدلیملاری كیتابیندان رحمتلیك آشیق «درویش»- ین یاشامی نی اوخویوب قورتولاندان سونرا اوره ییمی غم باسیب اوركدن آه چكدیم. ندن بئلنچی بیر اینسانلاریمیز اونودولوبلار؟!! بونا گؤره ماراقلاندیم آشیغین كندینه گئدیب، قبرینی زییارت ائدم. یولداشلاریمین بیریله بو قونویو آرایا قویوب اونون كندینه گئتمه یی قرارا گتیردیك.

قراریمیز جومعه گونونه یدی و زامانین اوچدوغونا گؤره بو گون تئزلیكله گلیب چاتدی، گون اورتادان سونرا «كوردلر» كندینه ساری یوللاندیق، كند اورمیه نین چی چست یولونون 5 كیلومترلییینده یدی،كنده یئتیشیب، اورادا یاشایانلاردان قبیرسانلیغین یولونو سوروشدوق، نئچه دقیقه دن سونرا كنددن آزجا ائشیكده اولان قبیرسانلیغا یئتیشدیق، تورپاقلی بیر یول و سس سیز بیر آخیرت ائولری.. آخیرته قاووشانلارا بیر فاتیحه وئرندن سونرا، ته له سه رك تئز قبیرلری بیر- بیر آختاریب یازیلارینا دیققت ائدیردیك، آما رحمتلیك درویش-ین قبیرینی تاپا بیلمه دیك. اورالاردان كئچن بیر چوباندان آشیغین قبیرینی سوروشدوق و كاشكی سوروشماسایدیق! ، چوبان او كندین یاشایانلاریندان اولاراق آشیغین قبیرینی تانیمیردی!!

نئیله مك دئمه آشیق ائله اؤز كندینده ده قریبییمیش.گؤی ده بو قریبلییه دؤزه بیلمه ییردی و آغلاماق ایسته ییردی.. اومودلریمیزی پوزمایاراق،بیرینین یولدان كئچمه سینی گؤزله ییردیك،او آندا بیر پیكان قبیرسانلیغا ساری گلدی،دئمه تانری یئتیردی! بیزیم یانیمیزا یئتیشه نده اوندان آشیغین قبیرینی سوروشدوق و شوكورلر اولسون سوروجو قبیری تانییرمیش و اونو بیزه گؤسته ره رك اؤزوده بیزیمله قبیرین یانینا گلدی، اللی یاشیندا اولان او معرفتلی بی (یاری جینابلاری) بیزه حورمتله یاناشیب، آشیغا فاتیحه گؤندرندن سونرا آزجا اونون یاشامینی بیزیم اوچون آچیقلادی و سورولاریما جاواب وئردی.

رحمتلیك آشیق درویشین قیساجا یاشامیندان بئله دئمك اولار:

آشیق درویش فرهاد اوغلو 1309 – نجو گونش (شمسی) ایلینده اورمیه نین «كوردلر» كندینده دونیایا گؤز آچمیشدیر. او ده یرلی اوستاد آشیق فرهاد كیمی آذربایجانین سنتی موسیقی سینین آدلیملاریندان ساییلیر. آشیق درویشین گؤزل، ایستی و صمیمی سه سینه گؤره آشیق فرهادین شاگیردی اولموشدور. درویش چالان ساز سه سی جانلارا كئچیب و گؤزل سه سیله اونودولموش  اثرلره جان باغیشلاییردی. بو اونودولماز اوستاد 1372 ـ نجی ایلین قویروق دوغان(مورداد) آیینین دوققوزوندا، گؤزلرین دونیایا یوموب،اؤز دوغوم یئری اولان «كوردلر» كندینده تورپاغا تاپشیریلدی. آشیغین تشییع-ی جنازه سینده اینه سالماغا یئر یوخویموش و بو اونون خالق ایچینده نه قدر سئویملی اولدوغونو گؤسته ریردی.

آشیق درویش یاشام بویو (همیشه لیك) آذربایجانین سنتی موسیقی سینی سئورلرین اوره یینده قالاجاقدیر و بو سه س اورمیه اوچون قالارگی بیر سه س اولوبدور. رحمتلیك درویش ایرانین بوتون میللی موسیقی فئستیواللارینا قاتیلب و یوكسك یئرلره ال تاپیب،اؤدول لر قازانیب دیر. او نئچه ایللرده اورمیه رادیو، تلویزیونویلادا ایش بیرلیگی آپاریبدیر. او ده یه رلی اوستاد چوخلو شاگیردلرده موسیقی دونیامیزا تربیه ائدیب دیر، اونلاردان، آشیق اسمعلی (اورمیه – اونون بیرینجی شاگیردی)، آشیق صبور شریفی (اورمیه)، آشیق عبدالله اشرفی (قورد تپه)، آشیق ذكریا ملكی(قولونجو)، آشیق رضا پوینده (سولدوز) و ...آد آپارماق اولار.

آشیق درویش، متین، ویقارلی و عاریف بیر كیشی ایدی، دئمك اولار او خصلت ایله صنعت ده، اصیل و نمونه بیر آشیق و اوزان دیر. رحمتلیك درویش آشیق صنعتینه اؤزونه مخصوص اولان نئچه هاوا یادیگار قویوب. اونلاردان «شكر یازی هاواسی» و «غربتی هاواسی»- نی آد آپارماق اولار. بو هاوالار ایندیده اورمو آشیق لارینین آراسیندا چالینماقدادیر.

سونوندا دئمه لییم بئله نچی اینسانلاریمیزا سایغی گؤسته رمه لییك و اونون شانینده اولان بیر مزارلیق تیكیب هئچ اولماسا آدینا بیر خییاوان یارادیب هئیكلین پاركلارا قویمالییق.

منه یاردیم ائدن، «شكاری» و «یاری» جینابلارینداندا تشككور ائدیرم و اونلارا جان ساغلیغی آرزیلاییرام.

یازیب، حاضیرلایان : حسین واحدی

مناجات

مدد سندن اولسون ائی بار ایلاهیم           دیلیم دئییب مولا دالدالانیبدی

یوخ یئردن یاراتدین كل جهانی                   قلبیمده بیر صلا دالدالانیبدی

اون سگگیز مین عالم لیل ایلن نهار             كریمسن،غفورسان،رحیمسن،قهار

لاشریكسن،شككیم یوخدو كردگار          اوره گیم دئییب لا دالدالانیبدی

اون سگگیز مین عالم ییغیلار هامی               یوز ییرمی دؤرد مین كئچر ایامی

اوّل كعبه دن سونرا بیت الحرامی                رب لم یزالا دالدالانیبدی

كل كایناتین میزانی بیردیر                           گؤندرن كیتابی قورآنی بیردیر

شاعیر:  دول لو مصطفی

حاضیرلایان: حسین واحدی

دیریییك یوخسا یاشاییریق؟

قاتارین گلمه سینه بیر ربع دا واختیم قالیر.بو 15 دقیقه ده نه ایشلر گؤره بیلرم؟ لاپ یاخشیسی، بیر آز تخصصی سؤزلوك اوخوماغیم دیر. یوخ،ائله بیل كیتابیمی گتیرمه میشم.باشقا بیر كیتاب اوخوماغادا یئترلی واختیم یوخدور. كیتابی آچدیغیما، قاطار یولدان یئتیشیب،دوشونجه لریمین تئلینی قیرار.

لاپ یاخشی سی، ایشیم اوچون اولان زنگ لریمی آچیم. یوخ،صبح ساعات 6- دی و ایندی امكداشلاریم یاتیبدیلار. نه ایش گؤروم آللاهیم؟ آزجا یئنی پروژه می دوشونوم. توتدوغوم بو تصمیم خوشدو، داها بوندا تردید ائتمك ایسته مز. بو بوش واخیمیمین بوشونا گئتمه سینه حئییف اولسون. بو گونلر بیر داها اله دوشمزلر..

بیر آندا اوره ییم بیر زاد  ایسته ییر. سئویرم بیر قدر آددیم آتیب، هئچ زادادا فیكیر وئرمه یم. دینج اولام.نیگرانسیز دونیایا باخام. دمیر یولونون دوراغینین دیكینتیسیندن ائشیگه چیخیرام. راحاتجاسینا آددیم آتیرام.

بو آغاجلار نه زاماندان بوردادیرلار؟ بو ایكی ایلده بیر سفر(سئری) - ده اونلاری گؤرمه میشم. سون سئری یالنیز اؤزوم اوچون و باشقا شئی اوچون یوخ،نه زامان ائودن ائشیگه چیخمیشام؟ هئچ یادیما گلمیر. همیشه نیگران و تله سه – تله سه ائودن چیخمیشام.گرك گؤرم، ایشلری دوشونورم. امكداشیمداندا باشقاسینین قوصورونا گؤره ایشینین دالی دوشمسیندن عذر ایستمه ییمین گؤرونتوسو(تصویر) بیر آن مندن آیریلمیر. داها باشقا بیر شئی لری گؤرمورم. نه بو ماوی گؤیو، نه بو آغاجلاری، نه ده بؤیوك آتامین قدیمی ائوین یادیما سالان بو گؤیچك حوووضو. ائله بیل بو دغدغه لرین ایچینده ایتمیشم. ائله بیل، قاچماقلا دیری قالماق اوچون قاچماغین آراسیندا، یاشاماغی اونوتموشام. اوره ییم چوخ ایسته ییر بو باساراق گونلرین بیرینی تعطیل ائدم؛ سحر چاغی دینجلیك له اؤزومه سحر یئمه یی حاضیرلایام. راحاتجا بیر بوتون سحر یئمه یی یئییب، ملایم بیر موسیقی یه قولاق وئرم. سونرا اوره ییم ایسته دییی ایشلری ائلییم. هر هانسی ایشی من ایسته ییرم.

سئویرم، بیر سله (سبد) گؤتورم، دینجلیكله گون بازاریندا آددیم آتام. دیققت له علاقه م اولدوغو غذایا لازیم اولانلاری سئچم. بیر بوش گونوم اولسا، اوره ییم نه لر ایسته میر! اوره ییم ایسته ییر مبل اوستونده لم وئریب تئلویزییونا باخام، یوخومدا آپارسا، نیگران اولمایام. اوره ییم ایسته ییر، گئجه، سویوقدا، او ائشیكده هامی قاچدیغی چاغدا، دونیایا باخام. خالقا، نه اوچون قاچیرسیز، دئیم؟ یاخشی باشاریلارا یئتیره سیز؟ نه اولا؟ داها چوخ پول اله گتیره سیز؟ نه اولا؟ یاخشی یاشایاسیز؟ داها چوخ قاچیرسیزیاخشی دوروم لار اله گتیره سیز و یاخشی دوروملاری الده ائتدیغینیز زامان،داها چوخ قاچماغا مجبورسونوز. هر آنداندا بیر، بو سورونو (سؤالی) اؤزونوزدن سوروشون: من نه اوچون یاشاییرام؟ یاشاماق اوچون ایشله ییرم یوخسا ایشله مك اوچون یاشاییرام؟

ائله بیل چوخوموز یاشاماغی اونوتموشوق. یاشاییشدا، لاپ یاخشی كیفیت همیشه یاخشی مقام ایله، لاپ چوخ پول، ان پارلاق اجتماعی موقعیت و ...اله گلمز.

آما سیزین خوشبختچیلیق دویغونوز (احساسینیز) یوخدور. سوروملولوقلار (مسئولیت لر) ندنی سیزی آییله نیزدن اوزاق سالیبلار. بللیدیر ایشینیز سیزه چوخ استرس وئریر. پوللارینیز سیزه راحاتچیلیق وئرمك یئرینه، سیز اونلارا گؤزتچی (نگهبان) اولوبسونوز. سیزین خوشبخت اولماغینیز، یالنیز خوشبختچیلغی دوشوندویونوز زاماندیر. بوتون دونیا سیزین اولوبدور، آما اوره یینیز بیر تعطیل گونونده ساحیلده اوتوروب، دنیزه باخماق اوچون داریخیر، دئمك سیزین بیر یئرده آزلیغینیز واردیر، حتتا بوتون دونیا سیزین اولدوغو زامان.

آما بیر سیزسئون معمولی ایشینیز وارسا، آییله نیزین یانیندا اولماغا یئترلی فورصتینیز وارسا، بیر كلمه ده، یاشاییشدان لذذت آپاریرسینیزسا، سیز خوشبختسینیز.

سیزین دونیانیز، اؤز ایچینیزده دیر، یاشام دان (زندگی دن) راضی اولماق دویغوسو(حیسسی)، خوشبختچیلیق دویغوسو، چتینلیكلرین بؤیوك و كیچیك اولماغینی دوشونمك و ... هامیسی سیزین ایچینیزدن ، ائشیگه داشیر. ائله بیل هر تك-تكیمیزین یاشاییشیندا اولان یوك بوتونلوكجه اؤز چیگین لریمیزده دیر و هر بیریمیز اؤزوموزه عایید اولان دونیانین سوروملوسویوق. واختیمیز اولورسا،اؤزوموزه ده باش چكه ك.

یادیمیزدا اولسون: یاشام یولوندا،باشیمیزین قاتیشماسی ندن ایله یولون سونونو اونوتمایاق.

یازان: ملیكا بهزادی

عیرفانی بیر دانیشیق

ـ ائی تانریم،بو نعمت لر منی آزدیریر،اونلاری آل.

ـ یوخ،اونلاردان اؤزون ال چكمه لیسن.

ـ ائی تانریم،منه صبر عطا ائت.

ـ یوخ،صبر آغری ـ آجیلاردا قازانیلار،وئریلمز،اؤیره نیلر.

ـ ائی تانریم،منی خوشبخت ائت.

ـ یوخ،من سنه نعمت لر وئریرم،خوشبخت اولماق ایسه اؤز ایشیندیر.

ـ ائی تانریم،منی عذاب لاردان قورتار.

ـ یوخ،عذاب لار سنی دونیادان اوزاخلاشدیریب،منه یاخینلاشدیریر.

ـ ائی تانریم،منه ذؤوق آلماقدا یاردیمجی اول.

ـ یوخ،سنه یاشاییش وئرمیشم،ذؤوق آلماغا چالیش.

ـ ائی تانریم،سن منی سئودیگین قدر منده باشقالارینی سئوه بیلدیییمه،منه یاردیمجی اول.

ـ سونوندا اؤیره ندین!

·       حاضیرلایان: حسین واحدی

كاسیبین احوالاتی...

...آرواد واللاه یوخومدو،هله آیلیغیمی آلمامیشام دئیه، ائودن ائشیگه چیخدی.ائولریندن ایشلدیگی فابریكایا گئتمه یه خییاوان باشینداكی دوراقدا دوروب ماشینا مینیب شیركته یوللاندی.

سئرویسده اؤز- اؤزونه دئیینیردی.فابریكایا یئتیشیب ایش یئرینه كئچدی.او پروفیل بوروسونون فابریكاسیندا چالیشیردی.نئچه ساعات چالیشاندان سونرا یولداشلارینین بیری یانینا گلیب نئچه دقیقه بئینینی یئیندن سونرا، یوز مین تومن منه پول وئر ،دئدی.

یازیق كیشی چاشیب حئیران قالدی.جیبده پول یوخ،آروادلا ساواشیب،بورج ایچینده قرق ،ایندیده امكداشی بوندان پول ایسته ییردی.یئنه آندا-ماند ائدیب،بیر قیران پولوم یوخدور دئدی و امكداشدا راحاتسیز اولوب گئتدی.

شیركت ساعات 10 دا سحر یئمه یی(صبحانه)وئریردی.ساعات دوز اون اولموشدور.اوبیری امكداشلاریلا بیرلیكده آش ائوینه (آشپزخانا) دوغرو گئتدی.ماسا باشیندا ایلشیب بیر آز آرخایینچیلیقلا یئمه یه مشغولویدو،ائله یئمه یین شیرین یئرینده شیركتین ساتیش ائوینین (فروشگاهین) سوروملوسو (مسئولو) بونون یانینا گلیب بئله دئدی: بی قارداش بورجون ساتیش ائوینه 300 مینه یئتیشدیگینه گؤره و سنین بو بورجو واختیندا وئرمدیینه گؤره دئمیشم یاریسین بو آیین آیلیغیندان چیخسینلار.بونو دئییب گئتدی.قیدا (غذا ) بوغازیندا قالیب آز قالدی بوغولسون.یئمه یی یاریدا قویوب ایش یئرینه قاییتدی.

ایداری واخت قورتولاناجاق بیر كیمسه ایله دانیشمادی.آخی نه ائیله سین آلدیغی 400 می تومن آیلیغیدی اونوندا 150 مین تومنین ساتیش ائوی بورجونا چیخاجایدیی.

یورقون-آرغین قاپینی آچیب ائوه كئچنده آروادین آغلاماسین گؤردو.نه اولوب آی آرواد دئیه-دئیه،اوتاغا گیردی.آرواد بیر كیشی یه باخیب اوشاغا باخیب بئله دئدی:

آی كیشی نه جور دئییم اوشاق 3 دانا درسده تجدید اولوبدو و ...نه جور دئییم،بیلدیر آلان بوز دولابی (یخچال) ائله بیل گئجه یانیبدیر و پولوموز باتیبدی!!!

یازان: حسین واحدی