دیل بلاسی
ناتالیا میخایلوونانین اوزونه نیفرت دولو ایفاده چؤکدو، او، باشینی یئلله‌یه‌رک دئدی:
- قریبه-زاد دئییل‌لر، آدی آداملاردیر… بیرده کی، من اونلاری اوزاق‌دان، هم ده اؤتری گؤردوم… اونلاری منه گؤستردی‌لرسه ده، دوزو، بیر او قدر ده فیکیر وئرمدیم. آ-آ-تام، بوتون بو یونان‌لارا، چرکزلره، … حبش‌لره قارشی من همیشه اؤزومه بیر آیریجا‌لیق حیسسی آشیلامیشام!..
- دئییلن‌لره گؤره، یامان شورگؤزدورلر.
- اولا بیلر! چونکی ائله له‌چرلر [حیاسیزلار] تاپیلیر کی…
بو یئرده ناتالیا میخایلوونا دهشت‌لی بیر شئی خاطیرلاییبمیش کیمی یئرین‌دن دیک آتیلدی، بیر مدت ارینی اورکه‌ک [قورخولو] باخیش‌لارلا سوزن‌دن سونرا اوزادا-اوزادا سؤزه باشلادی:
- هه، واسیاجان، من سنه پو-او-اوزغون قادین‌لار حاقدا دانیشاجام! آه، نئجه ده سیرتیلیب‌لار اونلار! آشاغی، یا دا اورتا طبقه‌دن اولسا‌لار، یئنه درد یاری‌دیر، آما اصل کوبار [نجیب] قادین‌لار بو یولو سئچنده بیلمیرسن کی، اونلارا نه دئیه‌سن! دوزو، اوردا گؤردوک‌لریمه هله ده اینانمیرام، اصل رذالت‌دیر! اؤله‌نه قدر ده یادیم‌دان چیخماز! گؤرونور، اینسان اؤزونو بونجا دا آلچالتماغا قادیرمیش… ائه، واسیاجان، حتی دانیشماغا دا چیرینیرم! ائله منیم رفیقه‌م یولیا پئتروونانی گؤتورک… یاخشی اری، ایکی دنه ده اوشاغی وار… یوکسک طبقه‌دن‌دیر، اؤزونو همیشه ملک کیمی آپاریر - آما هئچ آغلینا دا گتیرمزسن کی… آنجاق، آ-آ-تام، بیلیرسن ده، بو صحبت ائنترئ نووس (فران‌سیزجا: “اؤز آرامیزدا” - آ.ی.) قالاجاق… آند ایچ کی، بون‌لاری هئچ کسه دانیشمایا‌جاقسان.
- گویا منه بلد دئییلسن ده! البته کی، کیمسه‌یه دئمرم.
- سؤز وئریرسن ده؟ باخ ها، سنه گوونیرم…
خانیم چنگه‌لی یئره قویوب، چؤهره‌سینه سیرلی بیر ایفاده وئره‌رک پیچیلتییلا سؤزه باشلادی:
- تصور ائله کی… بو یولیا پئتروونا داغ‌لارا گئدیب… هاوا دا کی، کئفین ایسته‌ین! او، اؤز بلدچی‌سی‌له ایره‌لی‌ده گئدیر، من ایسه بیر قدر آرخادایام. هئچ اوچ-دؤرد وئرست [کئچمیش روس اؤلچو بیریمی] یول گئتمه‌میشدیک، بیزیم یولیا چیغیرا‌راق، اللرینی سینه‌سینه آپاردی. تاتار بلدچی ده، قادین یهردن یئره یومبالانماسین دئیه، اونون بئلین‌دن یاپیشما‌لی اولدو… اؤز بلدچیمله گلیب، اونلارین برابرینه یئتیشدیم… سوروشورام کی: " نه اولوب بئله؟ نه هارای-هشیر سالمیسان؟" دئییر: "اوفف، اؤلورم! حالیم فنا‌دیر! بوردان او یانا بیرجه آددیم دا آتاممارام!" منی نئجه قورخوتدوغونو آنلاییرسان دا یقین کی! قاییداسان کی: "یوخ، ناتا‌لی، هئچ گئرییه ده گئدن دئییلم! اینان کی، چوخ یوخ، بئله حالدا بیرجه آددیم دا آتسام - جانیم چیخا‌جاق، چونکی ایسپازمام [تشنجوم] توتوب!" سونرا دا منی و بلدچیم سولئیمانی یالوار-یاخارلا، آند-آمانلا دیله توتدو کی، شهره دؤنوب، اونون اوچون دردی‌نین تک درمانی اولان "بئستوژئو داملا‌لاری" گتیرک.
- دور، بیر گؤروم… بیر شئیی هئچ آنلامادیم… - دئین اری آلنینی قاشیدی. - آخی، بایاق اؤزون دئدین کی، سن بو تاتارلاری ائله‌جه اوزاق‌دان گؤروبموشسن، ایندی ایسه دوروب هانسیسا سولئیمان‌دان سؤز دانیشیرسان.
آروادی ذره‌جه اوتانما‌دان اوز-گؤزونو تورشوتدو:
- گؤردون، یئنه ده باشلادین سؤزومون باشینا ایپ سالماغا؟! بونو هئچ باشیم گؤتورمور ده! بو نه خیرداچی‌لیق‌دیر، آخی؟!
- یوخ، من هر دئییلن سؤزه ایلیشمیرم ائی… اما بو هاپ-گوپا نه هاجت وارمیش - اونو آنلامیرام! سن اللهین، یعنی بونو… بونجا اؤرت-باس‌دیر ائتمک نیینه لازیم‌دیر آخی؟
آرواد لاپ هیککه‌لندی:
- همم! عجب ده کیشیسن آما! ایندی منی او سولئیمانا قیسقانیرسان، ائله‌می؟ تصور ائدیرم، سن اؤزون او داغ‌لارا بلدچی اولما‌دان نئجه گئدردین! چوخ الا تصور ائدیرم بونو! اگر اورا‌لارداکی شرایطی بیلمیر و آنلامیرسانسا، یاخشی اولار کی، ان آزی موملایاسان. موملا، موملا باری! اورا‌لاردا بلدچی‌سیز بیرجه آددیم دا آتماق اولماز.
- البته کی!
- اوندا بو گیجگیجی گولومسمه‌لرینی ییغیش‌دیر! من سنین اوچون یولیا-فیلان دئییلم… دوزدو، هئچ اونا دا حاق قازاندیرمیرام، اما من تامام باش-ش-قا… هرچند من ده اؤزومو اورادا اؤولیا کیمی آپارمیردیم، اما هر شئیه بیر حد قویوردوم. سولئیمانین منیم یانیمدا حدی نه‌یدی کی، جیزیغین‌دان چیخا… هئچ قویاردیم؟! محمدقول بعضا بوتون گونو یولیانین دیزی‌نین دیبینده اوتوروردو. من ایسه ساعت اون بیر اولان کیمی: "سولئیمان! هایدی، دور گئت !" امرینی وئریردیم. منیم اوزویوخا تاتاریم دا قالخیب گئدیردی. هه-ا، آ-آتام، من اونون ایپینی یاخشیجا الیمه ییغمیشدیم… ائله کی گؤروردوم من‌دن پول-پارا، یا باشقا بیر شئی ایسته‌دی، او دقیقه اوستونه شیغیییب [آتیلیب]: "نئجه، نئجه؟ نه-ا-ا دئدین؟ نه-ا-ا؟" چیمخیریردیم، یازیق او آنداجا ساری‌سینی اودوردو… ها-ها-ها… واسیاجان، اونون او فاغیر گؤزلری کؤمور کیمی قاپقارایدی، سیر-صیفتی - اصل تاباق، داورانیش‌لاری ایسه - سارساق و گولونج… من اونو اؤز علیمده باخ، بئله ساخلاییردیم! با-آ-آخ- بئ-له-ا!
چؤره‌یین خمیرین‌دن دوزلتدیگی توپو سوفره‌نین اوستونده اورا-بورا دیغیرلا‌دان اری میزیلداندی:
- تصورومه گتیریرم…
- آخماقلاما دا، واسیاجان! آغلینا نلر گلدیگینی چوخ یاخشی آنلاییرام سنین! ایندی نلر دوشوندوگونو ده تخمین ائدیرم. اما سنی اینان‌دیریرام کی، حتی گزینتیده اولاندا بئله او، اؤز یئرینی بیلیردی. مسئلن، بیز داغ‌لارا و یا اوچانسو شلاله‌سینه یول‌لاناندا دورما‌دان اونا خاتیرلادیردیم: "سولئیمان، آرخامجا گل! باخ بئله!" او دا، زاواللی [یوخسول]، همیشه بونا ریایت ائدیردی… حتی… ان خوش مقام‌لاردا دا آرامیزداکی فرقی اونون باشینا قاخیردیم: "هر شئی بیر یانا دورسون، سن منیم دؤولت مشاوری‌نین خانیمی، اؤزونون ایسه آدی تاتار اولدوغونو اونوتماما‌لیسان!" ها-ها-ها...
آروادی قاققاناق چکدی، آما گؤزو ارینه ساتاشینجا تئز اوزونه اورکک بیر ایفاده قوندورا‌راق پیچیلدادی:
- بس یولیا؟! آخ، او یولیایا نه دئییم من! البته کی، واسیاجان، بو معنا‌سیز کوبار [نجیب] حیاتین‌دان سیخیلان بیری‌سی‌نین، کئچیجی ده اولسا، بیر آز شیلتاق‌لیق ائتمه‌یه، نازلانماغا دا حاقی چاتیر. هئچ کیم بونو اینکار ائلمیر… شیلتاق‌لیق دا ائت، ایلن ده، کیمسه سنی قیناماز، اما بونو اساس مقصده چئویرمک، هوققا‌لار چیخارماق نیه گرکمیش؟ یوخ، نه دئییرسن دئ، من بونو آنلاماقدا آجیزلیک چکیرم! تسووور ائله کی، منی قیسقانماغا دا باشلامیشدی! اجب آخماق‌لیق‌دیر، دئییلمی؟ گون‌لرین بیر گونو مشوقو مهمدقول اونا باش چکدی… یولیا ائوده یوخ ایدی… من ده کیشینی اؤز اوتاغیما چاغیردیم… اوردان-بوردان بیر آز صحبت ائتدیک… بو تاتارلار، بیلیرسن ده، چوخ مزه‌لی‌دیرلر! بیر ده باخدیق کی، آخشام دوشوب… قفلتن یولیا اوتاغا سوخولدو… بیر منه هوجوم چکدی، بیر محمدقولا… بیزه بیر اوزلر گؤستردی کی… تفو سنه! اما من بئله شئی‌لری هئچ واخت جدییه آلمیرام، واسیاجان…
واسیاجان دا بیر بوغازینی آریتلادی، سونرا قاش‌لارینی چاتدی، اوتاقدا وار-گله باشلادی. کینایه ایله گولومسه‌یه‌رک دونقول‌داندی:
- دای دئنن اوردا عمل‌لی-باش‌لی کئف گؤرورموش‌سوز ده!
ناتالیا میخایلوونا اینجیدی:
- باخ دا، اجب دوشوک شئی‌لر گلدی یئنه آغلینا! بیلیرم سنین او فیکرین‌دکی‌لری! اوریینه ده آنجاق قارا-قورا فیکیرلر گلر سنین! اودور کی، داها سنه هئچ نه دانیشمایاجاغام! هئچ نه!
دوداق‌لارینی آجیقلا بوزن قادین سوسدو.______________________________________________________________________________________
*بوتون گیومه [ ] آراسیندا گلن سؤزجوکلر کؤچورن طرفیندن دیر.
