قورخولوق
قورخولوق
یازان: حسین واحدی
آخشام اوستو كئچن گونلره تای، قارغالار، اوزوم باغینا هجوم چكدیلر. كئفلری چكینجه اوزوم یئییب باغی كورلادیلار.
قورخولوق آنلاملی سس‌سیزلیك له، باغین اورتاسیندا اونلارا باخیردی. الیندن بیر ایش گلمیردی، او ساده‌جه اؤز گله‌جه‌یینی دوشونوردو! دونن آخشام، باغ ییه‌سی، باغدان آیریلاندا، «صاباح‌دا گلیب گؤرسم قارغالار، باغی كورلاییب، قورخولوغو یئریندن چیخاردیب، یاندیرجایام» دئمیشدی!
بونلاری دوشونه‌رك، قورخولوغون اوره‌یی دولوب، خیمیر-خیمیر آغلاماغا باشلادی!
________________________________________________________________________________________________________________________سؤزلوک:
قورخولوق: مترسک / قوش قووان
دیرنمک - Dirənmək
بیر گون اوچ قارغا آغاج اوستونده اوتوروب، بیر- بیری ایله دانیشیردیلار.
بیریسی دئدی: گوره سن بو یئرلرین یییه سی کیمدیر؟
یانیندا اوتوران قارغا دئدی: بللی‌دیر بو یئرلر بیزیم دیر. بیز چوخ زاماندیر بورادا یاشاییریق. بیزدن سونرا بو یئرلرده بیر کیمسه یوخ.
قیراقدا اوتوران قارغا دئدی: بورا بیزیم یئریمیز دیر.
گؤرمه‌ییرسینیز؟ باخین، بیزدن سوبای هئچ حئیوان بورادا یاشامیر.
بو آندا بیر سس دئدی: اولمایا بوتون دونیا دا سیزین‌دیر؟ بورا بیزیم دیر. باخین ساییمیزا؟
قارغالار مکه‌لرین یانیندا اولان آغاجین اوستوندن، باخدیلار. گؤردولر بیر مکه نئچه مین مکه‌نین ایچیندن اونلارلا دانیشیر.
مکه یئنه دئدی: بورا بیزیم دیر. بورانین یئرینه باخسانیزگؤررسینیز، باشدان باشا یالنیز مکه‌لیک‌دیر.
قارغالارین بیریسی: سیز یئرینیزدن بیر آدیم ترپنه بیلمه ییرسینیز. نئجه بورا صاحاب چیخاجاق سینیز؟ دئییب، آغاجدان اوچوب مکه نین بوتای اوتایندان قوپارییب یئدی.
بوتون مکه لر قارغانین بو ایشینی گؤرکن سس لرینی اوجالدیب بورا بیزیم یئریمیزدیر، بورادان گئدین، دئدیلر.
قارغالار گوج لرینی اونلارا گؤسترمک ایچین اوچوده بیرلیکده اوچوب مکه لرین یئمه سینه باشلادیلار.
بو آرادا قورشون آچیلدی.
قارغالار اوجا سسین قورخوسوندان، اوچوب اوزاقلاشدیلار.
اکینچی قارغالاری قووالاماقدان سونرا، توفنگینی چیگنینه آسیب، مکه لرین درمه سینه داوام ائیله دی.
یازان: ندا صمدی
----------------------------------------------------------------------------------------
* دیرنمك= مقاومت ائتمك
اوشاق لار و آذربایجان ناغیل لاری
اوشاق لار و آذربایجان ناغیل لاری
هامیمیزین اوشاق لیغیندا، ناغیل خاطیره لری واردیر و بؤیوك اولدوغوموزدادا او گون لری خاطیرلایاندا گؤزل دویغوسال آن لار (لحظه لر) یاشادیریق. او دؤوراندان الوان خاطیره لریمیز قالیر و بو خاطیره لرده او زامانین ناغیل لاریندان آلینیب دیر. عیبرتلی و فایدالی ناغیل لاریمیز ایندیده قولاق لاریمیزدا سسلنمكده دیر. آمما ایندیكی اوشاق لار بئلنچی ناغیل لاردان اوزاق قالیبلار.
آتا- آنالاریمیزدان اوشاق لیق لاریندان سوروشاندا، او زامانین تندیر داملاریندان، كورسو باشیندان و ناغیل سؤیله مه لریندن دئیه جكلر و او گون لردن سؤز آچماق دا، اونلارا یاخشی لحظه لر یارادیر.
چئشیتلی ائشیتملی آذربایجان ناغیل لاری، گئتدیكجه اونودولوب گئتمكده دیر و نسیلدن نسیله گلن او عیبرتلی ناغیل لار كولتوروموزون بیر بؤلومو اولاراق، اونودولوب گئدیرسه كولتوروموزده آرادان گئده جك دیر. ایندینین اوشاق لاری باتی (غرب) اؤلكه لرین ناغیل لارینین بیر- بیر آدلارین ساییب قهرمان لارین دئییرلر و بو ایش گئتدیكجه اوشاق لا اؤز كولتورونون آراسیندا آرا آچیب اؤزگه كولتورونه یاخینلیق دویغوسونو یاراداجاق دیر.
قاباقجالار عاییله نین بؤیوك آتا یوخسا آناسی، اوشاق لاری بیر یئره ییغیب اونلارا ناغیل سؤیله ردیلر. اوشاق ایسه او ناغیل لاردا اؤزونو ناغیلین قهرمان لارینین یئرینه قویوب درین بیر خییالا جوماردی. آنجاق بو ناغیل لار اؤزوموزون ایدیلر و قهرمان لاریدا بیزیم قهرمان لارییدیلار. زیرناچی ناغیلی، پیس پیسه لی پوسته خانیم، قوردون ناغیلی، گؤزل فاتما ایله ساری اینك، تولكو ایله قارغا، یالانچی چوبان، ... و مین لرجه بئلنچی گؤزل و ائشیتملی ناغیل لاریمیز اؤز یئرلرین، بیزیم كولتوروموز ایله غریبه اولان و ساواشجیل باتی ناغیل لارینا وئریرلر.
تلویزیون ایله رادیودادا بو ناغیل لار اؤز یئرلرین ایتیریب لر و یئرلرینه یابانجی اؤلكه لرین كارتون لارین گونو گوندن داها چوخ یاییرلار. اوستانی شبكه لر بو قونودا اؤنملی رول اویناییرلار و آنا دیلیمیزده اولان ناغیل لارین كارتون لارین توركجه ده دوزلدیب اوشاق لاریمیزا گؤسترمكده كئچمیشدن قالان گؤزل ناغیل لاریمیزیدا دیری ساخلایا بیله جكلر.
آتا- آنالار ایسه بو ناغیل لار ایله تانیش اولوب اونلاری گله جك نسیل لره تاپشیرمالیدیرلار. بونلارین یانیندا اوشاق لار باخچالاری ( مهد كودك لری) داها مهم نقش ایفا ائدیرلر. اوشاقلارین چوخو اوشاق واختی بو یئره گئدیرلر و اورادا رسمی دیلیمیزین یانیندا اوشاق لارین آنا دیللرینین دیری قالماسی و كئچمیشدن قالان كولتوروموزو دیری ساخلامالیدیرلار و فایدالی و تجروبه لی آذربایجان ناغیل لارین سؤیله مكله گله جك نسیل لره بؤیوك قوللوق ائده بیلرلر.
ناغیل لاردا ایسلامی و ایرانی (هر بولگه ده اؤز دیل لرییله) كولتوروموزه یئر آییریب بو روحیه نی اوشاق لارا وئرمه لییك. ناغیل عؤمور وار كن اوشاغین ذهنینده قالیر و اوشاق اؤزون او ناغیل لار ایچینده یاشادیر. چوخلو اوشاق لار نصیحتدن قاچارلار و بونا گؤره چوخلو سؤزلری ائله بو ناغیل لارلا اوشاق لارا دئیه بیله ریك و اوشاغا نصیحتیده ناغیل عونوانیندا چاتدیرا بیله ریك.
حسین واحدی
