یازیلاریمیزی بیرلشدیرك
یازیلاریمیزی بیرلشدیرك
بهرام اسدی
كئچن یوز ایلده الفبا مسألهسی آیدینلاریمیزین آراسیندا چوخ یئر آچان بیر موضوع اولموشدور و هله ده دوام ائدیر. عرب الفباسینین دیلیمیزده اولان چاتیشمازلیقلاری و اونون نئچه چئشیت (Z) و (S) كیمی حرفلرینین اولدوغو اونون بیزیم دیلده اساسی ایرادلاریندان ساییلیر. آنجاق بوتون بونلارا رغماً بو الفبانین نئچه اوستونلوگو ده واردیر. اونون اوستونلوكلریندن بیری اونون قیسا یازیلماسیدیر. دئمك بیر چوخ كلمهلرده مصوّتلره مستقل حرف قویولمادیغینا گؤره بو الفبا ایله یازیلان كلمهلر آز یئر توتورلار. نتیجهده مثال ایچون بیر چیخیشدان یادداشت گؤتورن بیر شخص بو الفبا ایله لاتیندا و كیریلده اولان چتینلیكلره دوشمور. عرب الفباسینین باشقا اوستونلوگو بو الفبا ایله یازیلان سؤزلرین كؤك و ریشهسینین آسان تاپیلماغیدیر مثال ایچون (الیم و علیم) دئییلنده (الیم)ین، الم (درد-آغری) كؤكوندن و (علیم)ین، علم (بیلگی و بیلیك) كؤكوندن اولدوغو بللنیر. بیر حالدا كی لاتینجا (əlim) یازیلاندا اونون كؤكو بیزه آیدین اولمور. عرب الفباسینین ان اهمیتلی اوستونلوگو بوراسیندادیر كی بیزیم مین ایلدن آرتیق ادبیاتیمیز بو الفبا ایله یازیلیب و بیز بو الفبانی بیلمك ایله كتاب دده قورقوت و باشقا نهنگ آبیدهلریمیزی آسانلیقایله اوخویوروق. بورادا عرب الفباسینین چاتیشمازلیقلاریق و اوستونلوكلرین ترهزییه قویماق نیّتیمیز یوخدور آنجاق بیر زاد بللیدیر او دا بو كی بیز ایران توركلری بو الفباایله یازیریق و اونو ایشلهدیریك. بونونلا دا مختلف یازیچیلاریمیزین آراسیندا بیرلیك یارانمالی و یازیلاریمیز بیرلشمهلیدیر. بو بیرلشمهنین بیرینجی تمل(ین) مرحوم پروفسور نطقی قویدو و او مرحومون بو موضوعدا چالیشیقلاری اونودولماز و دانیلمازدیر.