ائلمان‌ین جوجه‌لری / اوشاق حیکایه‌سی
ائلمان‌ین جوجه‌لری
یازان: حسین واحدی
آنام، سحر تئزدن بیزه یئمك تاپماق اوچون یانیمیزدان آیریلمیشدی. منله بالاجا قارداشیم، دام اوستونده اوتورموشدوق. آنام، بالاجا «قارلی»-نی منه تاپشیرمیشدی. منده، بیر یئرده دوران دئییلدیم. باشیما گزمك وورموشدو.
دامدان، باشیمی آشاغی اَییب، حیطه باخدیم. بیز یاشایان ائوین خیردا اوشاغی تازا آلمیش ساری جوجه‌لری ایله اویناییردی.
جوجه‌لری گؤردوكده قارنیم یامان آجیقدی. «وای نه یئملی جوجه لردیرلر!» -اؤز اؤزومله دئدیم. بیر ایكی دانا سوموك‌له قارلی-نین باشین قاتدیم. یاواشجانا دامدان حه‌یط دووارنین اوستونه گئتدیم. بالاجا اوشاغین، گؤزلجه، جوجه‌لرله اوینادیغینا، تاماهیم گئتدی. آنجاق آجلیق بونلاری تانیمازدی.
بیر آز پوساندان سونرا حیطین ایچینه آتیلیب، گولدانلارین دیبینه سیندیم. جوجه‌لر بویان- اویانا قاچیردیرلار.
بیر آزدان ائوین ایچیندان اوجا سسده هارای سسی گلدی. آز قالدی اوره‌ییم یئریندن چیخسین. اوشاغین آناسی، «ائلمان، داها جانا گتیردین بیزی، آخشام آتان گلنده، دئییه‌جه‌یم جوجه لری آپاریب ساتسین»- دئییردی.
یازیق اوشاق، بیر قیراقدا توموب، اوتوردو. گؤزل گؤزلریندن نارین-نارین گؤز‌یاشی آخیردی. اللرین گؤیه توتوب،«آللاهیم، نه اولای، منیم یولداشلاییمی ساتماسیننای، من ته قالایام»- دئدی.
اوره ییمی یاخدی بو سؤزلر. جوجه‌لری توتماقدان واز كئچدیم. دووار اوستونه آتیلیب داما دؤندوم. قارلی هله‌ده سوموكلرله اویناییردی. بیر آزدان آنام نئچه دنه یئملی سیچان گتیریب، دئییب، گوله-گوله یئدیك. آنجاق من ائلمانی دوشونوردوم. گونش گئدیب یاتمیشدی. آی ایشیغین بیزلر-له، پایلاشیردی.
اییلیب حیطه باخدیم. جوك-جوك سسی یووا ایچیندن گلیردی. ائلمان-ین آتاسینین سسین ائشیتدیم،«خانیم، من سؤز وئریرم ائلمان سنین سؤزونه باخاجاق. منده جوجه‌لرین ساتمایاجاغام...»- دئییردی.
ائلمان سئوینجك حیطه گلیب اللرین گؤیه توتوب،«آللاه چوخ شوكوی.»- دئدی. منده سئوینه- سئوینه گئدیب یوخویا جومدوم.
اوشاق ایله پول
اوشاق ایله پول
/اوشاق ادبیاتی/
بیر اوشاق، ائوه یورویوب، آناسینا دئدی:
ـ آنا بورا باخ گؤر، نه قَدَر پولوموز وار.
آنا سوروشدو:
ـ اوغلوم، بو قدر پول سنده، هاراداندیر؟
اوغلان دئدی:
ـ یول ایله گئدن بیر قوجا كیشی، پول كیسه سینی یئره سالدی. من پول كیسه سینی گؤتوروب، اؤزومو تئز ائوه چاتدیردیم. كیمسه بونو گؤرمه دی.
آنا دئدی:
ـ اوغلوم، بو نه ایشدی سن توتموسان؟ سنین ویجدانین بونا نئجه یول وئردی؟ آخی، بو اوغرولوقدور.
آداملار بونو بیلسه لرسه، بیز خجالتلی اولاجاغیق. دوزلوك، ناموسلوق، پولدان باهادیر اوغلوم.
یازان: میرزا علی اكبر صابیر
كؤچورن: حسین واحدی
آی اینسان اوغلو، وارلیغیم دیر بو دیل
آی اینسان اوغلو، وارلیغیم دیر بو دیل ...
یازیرام، اوخویورام.گؤزل آنا دیلیم ده. آلیرام چاپ اولان كیتابلارینی، یازیلان، اوخومالی درگی لرینی، دئییرم كوتله یه، سیزده اوخویون، یازین، چالیشین توركجمه، آنجاق بیر یول ایله یاشادین توركجه میزی! سئونلر سئوینیب، یولداش اولوروق، سئومه ین لر ایسه دئییرلر: دلی دیر بوش وئرین گئتسین، واختینی بوشونا آپاریر، ایشی- گوجو یوخدور!! دئییرم؛ آی اینسان اوغلو، وارلیغیم دیر بو دیل، یاشادیرام اونو، دلی دئییلم كی!!
یازان: حسین واحدی
اورمو-نون مركز مئیدانی
اورمو-نون مركز مئیدانی
|
|
|||
|
|||
بورا اورمو-نون مركز مئیدانیدیر. اورمیه نین مهم مئیدانلاریندان بیری. آذربایجانین اوچ بؤیوك شهیدینین هئیكلی بورادادیر. اورمونون قدیم بازارینین باشلانیشی ایسه بوراداندیر. اورمویا یولو دوشنلرین چوخو بو مئیدانی تانیییرلار. بو مئیدانا یولو دوشن قوناقلار، شهیدلر باكری قارداش لاری ایله شهید امینی نین هئیكل لرینین یانیندا یادیگاری شكیل چكیب آپاریرلار. اورمودا اولان بونون خییاوان مراسیم لرینین چوخو بورادان باشلاییر و یا بورادا سونا چاتیر.
هر حالدا
ایندی، اورمونون نئچه منطقه سینین اوتوبوس
دوراغی (ایستگاهی) ایسه بورادادیر. بورا شهرین لاپ چوخ گئت-گل اولونان یئرلریندن
دیر. بورا آنجاق اورمیه نین مركزی دیر!
بیری كوپن- كوپن سسله ییر!
بیری ایسه شهرینه موسافیر آختاریر!!
بیری كؤهنه بیر ساعات الینده ساخلاییب، ساتیر!!
بیری...
آرواد- اوشاق لار ایسه دوراق لاردا دایانیب لار. اونلار اورادا دوردوق لاری زاماندا امنیت ایله دینجلیك ایسته ییرلر. شهریمیز گؤزل دیر، بوندا سؤز یوخدور، بیر آز دقت ائدیب، زحمت چكیلسه، داها گؤزل اولاجاق دیر!
بورا مركزدیر اورمونون لاپ مهم مئیدان لاریندان...
یازان/شكیل: حسین واحدی
سنین سئوینجینله سئوینیرم
سنین سئوینجینله سئوینیرم...
/ دونیا باخیشلی /
من بورادایام، سن ایسه اوزاقلاردا. سن ده اینسانسان، اینسانام منده. فرق ائتمز قاراسان یوخسا آغام منده. آسیالی سان، آفریقالی یا آوروپالی سان!
بونو آنلامیشام اینسانام، اینسان سان سنده. ندن سئویندیرمیریك بیر- بیرمیزی؟ ندن سینیر(مرز) چكیریك، بیر- بیریمیزین اوزونه؟ ندن دئمیریك دونیا هامیمیزین دیر، گونش هامیمیزین؟ سن آغلایاندا، من ایسه آغلاییرام. گولوشونله گولورم.
هر زامان، سنین گولومسه یینی ایسته ییرم، باشاریلی اولماغینی و یاشاماغینی. سنده اینسانسان، منده. من سنین سئوینجینله سئوینیرم!
یازان: حسین واحدی
كؤچمن قارانقوش
كؤچمن قارانقوش
سون باهار گلمك اوزره دیر. یولداشلاریم دئییر: قالدیغیمیز یئردن باشقا یئره گئده جه ییك. آتامدان سوروشاندا: هاراگئده جه ییك؟ من تانیمادیغیم یئرلردن سؤز آچیر.
هردن اؤز- اؤزومه ائله داریخیرام! دئییرم نه اولار ائله بو یام-یاشیل یئرده قالیب یاشایاق. آمما آتام دئییر: بیر آیین ایچینده بورادان گئتمه سك هامیمیز سویوقدان اؤله ریك. قارانقوش لار ایسی یئرده یاشایارلار. ائلیمیزین بؤیوگو دئییب: ایكی گوندن سونرا اورمو گؤلونون یانینا گئده جه ییك. آتام دئییر، اورمو گؤلو، چوخ گؤزلدیر و اورادا آیاقلاری اوزون فیلامینقولار، ساری جئیرانلار، قوچ لار و... یاشاییرلار.
ایندی چوخ ماراقلی اولموشام تئزلیك له قالدیغیمیز یئردن اورمو گؤلونو گؤرمه یه گئدم... كؤچمك گونو گلیب یئتیشمیشدی و یولداشلاریم ایله بیرلیكده بیر قیراقدا اوچماغا حاضیر اولموشدوق، ائلین بؤیوگونون اوچماغی ایله هامیمیز گؤیه ساری یوللاندیق، شهرلرین اوستوندن كئچنده اوشاق لارین هامیسی بیزه ال ساللاییردیلار و ائله بیل اونلار بیزیم له بیرگه اوچماق ایسته ییرلر...
یول چوخ اوزونویدو، آمما هئچ یورولماق بیلمه ییردیم، یالنیز اورمو گؤلونه چاتماق ایسته ییردیم، بؤیوكلو-كیچیكلی داغلاری، اورمانلاری، شهرلری آشیب گئدیردیك. گئتدیگیمیز یئره آز قالیردیق، آتام، آنام ایله بیر لیك ده یانیمدا اوچوردولار و من چوخ سئوینیردیم.
... اوزون یولجولوقدان سونرا، آرزیسین چكدیگیم یئره یئتیشمیشدیك، آمما اورمو گؤلو... اورمو گؤلو من آرزیسین چكن دئیلمیش، چوخ آغلادیم بورا گلدیگیمه، بورا چؤلدن باشقا بیر زاد دئییلمیش، آتام یانیما گلیب، آغلاما قیزیم بورا سولو بیر گؤلویدو، قوروماسینین ندنین بیلمه ییرم، سنی آپاراجاغام گؤزل «وان» گؤلونه، دئییرلر اورا چوخ سولو و گؤزل دیر... سن آغلاما، گؤزل قیزیم ...
یازان: حسین واحدی
وطن ساغ اولسون
وطن ساغ اولسون
بیر آن آیاق اوستده دوروب، نئچه آددیم آتماق دؤرد ایلییدی اونا حسرت اولموشدو. آتا- آنا یاردیم ایله هر ایشینه ائدیردی، دؤرد ایل بوندان اؤنجه آیازین بیر آرابا توققوشما سیندا ایكی آیاغیدا سینیب بئلیده آغیر ضربه گؤرموشدو. ایمام رضا(ع) زیارتینه گئدنده، «یا ایمام ریضا منه شفا وئر ، دوزلیم و تورپاقلاریمی دوشمن الیندن قورتارماق اوچون قاراباغ ساواشینا گئدیم» -دئمیشدی. یازیق آناسی ایله آتاسی الیندن گلنی، آیاز اوچون اسیرگمه میشدیرلر، آخی آیاز اونلارین تكجه اوشاقلاریدی، ان اوزمان دوكتورلار، ان باهالی و مجهز خسته خانالار، آیازین قوللوغوندا اولموشدورلار.آتاسی ائولرینده ساتیب، اوغلونون درمانینا خرجله میشدی، آناسی ایسه بوتون قیزیل لارین! دوكتورلار یاواش- یاواش آیازین ساغالماسینا اومودلنیردیرلر. آیاز نامازدان سونرا ساعاتلارجا قورآن اوخویوب تانریسییلا موناجات ائده ردی...
بالا- بالا آیاقلاری اوستونده یول گئتمه یی باجارا بیلمیشدی، سئوینجیندن نه ائتدیگینی بیلمه ییردی و «یاشام بویو، آتا- آنا سیزه بورجلویام» -دئییردی. آیاز آرزیسینا یئتیشمیشدی و بیر داها ساغلاملیغینی اله گتیرمیشدی، عسگرلییه گئتمه یی دوشونوردو و عمی سی اوغلو آیدین لا بیرلیكده عسگرلیه گئتمه یه قرارلاشمیشدیرلار. آیدین- نین عسگرلیك واختییدی و آیازین- دا خسته اولدوغونا گؤره عسگرلییندن ایكی ایل كئچمیشدی. ایكیسینینده آتا- آناسی اونلاری یولا سالماغا گلمیشدیرلر، اوتوبوس گلمیشدی و وطن اؤولادلاری بیر- بیر آتا- آنالارییلا ساغوللاشیب اوتوبوسا مینیردیرلر، آیازین آتا- آناسی اوندان آیریلا بیلمه ییردیرلر، آخی اونلارین ازدیریب- بئجه ردیكلری ائله بو بیر دانا اوشاغیدی آمما نه ائیلمك، هر اؤولادا وطن اوچون قوللوغ ائتمك بورجدور...
یولدا، آیاز اوتوبوسون پنجره سیندن یوللارین گؤزللیگینه باخیردی و فیكیره گئتمیشدی ،آیدین ایسه، یانینداكی اوغلان ایله دانیشیردی. آخشام اوستویدوو گونش باكی ایله ساغوللاشیردی، اوتوبوس ساخلووا(پادیگانا) یئتیشدی و عسگرلری ایچری آپاردیلار...
... ایكی آی اؤیره تیم چوخ تئزلیكله سونا چاتدی و عسگرلرین چوخو قاراباغا یاخین ساخلوولارا یوللانیلدیلار، آیاز ایله آیدین بیر یئره دوشدولر. گونلر چوخ هیزلی گئدیردی و آنا تورپاغا قوللوغ ائتمك اونلاری یورموردو. آخشاملاری دوشمن یاخین كندلره آتش آچیب اورداكی سیلاحسیز اكینچیلری قورخویا سالیردی. آیاز ایله آیدین ایسه او آتشلی خططین ان یاخینیندایدیلار و هر گون باشقا یولداشلاریله بیر لیكده كئشیك دوروردولار..
گونش داغلارین باشیندان عسگرلره سالام وئره وئره گؤیه یوكسه لیردی، كندلیلرین بیری قاچا- قاچا ساخلووا یاخینلاشیردی، آیدین؛ «دایان، دایان! سنین له یم ... دایان!» -دئیب، كیشی دایاندی و «یوز باشی نی گؤرمك ایسته ییرم» -دئدی! آیدین تئز یاخین لاردا اولان عسگرلرین بیرینه دئییب اودا یوز باشینی چاغیردی، سانكی بیر وای خبری گتیرن لر كیمی باشینا چالیب آغلاییردی، یوز باشی عسگرلره قاپینی آچین ایچری گلسین بویوروق ائتدی، كیشی آغلایا- آغلایا ایچری گلیب؛ سایین یوز باشی؛ بالام، كندلی لر و... دوشمن لر هامیسین قیریبلار و یئنه باش گؤزونو دؤیدو.گئجه یاریسی چوخ سایی دا ائرمنی كنده یوروش چكیب بوتون كندلی لری شهید ائدیب لر، من ایسه او گئجه یولداشیم گیلین كندلرینده ایشیم وارییدی و اوردا قالدیغیم اوچون ساغ- سالامات قالمیشام، كاش قالمایایدیم - دئدی. بوتون ساخلووو كدر باسدی و هامی سس سیز اؤز ایشینده یدی، بعضی لریسه گؤزلرینین یاشلارین ساخلایا بیلمه ییردیرلر، یوز باشی، بو آجی خبری تئز مركزه وئریب، نئچه عسگرله بیرلیكده سالدیری اولان كنده گئتدیلر، آیاز دا گئدنلرین ایچینده یدی و آز قالیردی اوره یی پارتلاییب یئریندن چیخسین و آجی باخیشلارییلا بؤلگه یه باخیردی...
تانریم سن یارادتدیغین اشرف-ی مخلوقات بونلاردیلارمی؟! اینساندا بو قدر یابانلیق (وحشیت) می وار؟! یئره گؤیه آتش لر آچمیش، قورشونلار وورولموشدورلار، كؤرپه، قوجا، قاری، گنج و ... هامینی اؤلدورموشدولر. شهید لری قویلاییب، عسگرلر ایسه قم ایچینده عسگر ائوینه قاییتدیلار، هامی اوره یینده، كاش اوردا اولوب دوشمنی قیراردیم دئییردی، آمما نه فایدا...
آخشام كؤچمكده یدی و گونش داغلارا سرمیش قیزیل و پارلاق ساچلارینی گؤتوروب آپارماغا چابالیردی، آیاز كئشیك ده ن بو آخار- باخاری ایزله ییردی بو آنلار آیاز اوچون ان گؤزل چاغ سایلیردی. بیر آزدان یوز باشی عسگرلری بیر یئره ییغیب دانیشماق اوچون سسله دی، «سایین عسگرلر و وطنین قوچاق ایگیدلری مركزین دئدیینه گؤره و الیمیزه یئتیشن خبرلره گؤره دوشمن ساباح گئجه چیچك لی كندینه هوجوم چكه جك» -دئییب، بیزده گئده جه ییك آرتیردی. عسگرلر هامیسی هارای چكیب بیر خوشبخت اینسان كیمی آتیلیب بیر- بیرلرینی باغریلارینا باسدیلار، آیاز، آیدینا، ایسته دییم چاغ گلیب چاتیب و اینتیقام واختی دی، -دئدی...
سحر چاغییدی و یاخین كندلردن گؤزل اذان سسی، عطرینی گؤیلره سه په له ییردی، آیاز باشقا عسگرلره تای نامازین قیلیب توفنگین و باشقا آراجلارین حاضیرلاماقدایدی، نئچه ساعات دان سونرا چیچك لی یه دوغرو یورویه جه یدیلر...
ساعات اون ایكی اولموشدو و گونش گؤزل یاز هاواسییلا بیر لیكده دوغایا حوكومت ائدیردی، كندین اهالی سی اوزاقدان عسگرلری گؤروب سئوین دیلر، عسگرلر ساواش آرابالاری لا كنده یئتیشدیلر. یوز باشی هر كیمسه نین هارادا اولدوغونو گؤستریب، كندین كیشی لریله بیر لیكده، كندین آغ ساققالینین ائوینه ییغیشدیلار. اوشاقلارییلا قادینلار بیر آرخایین سیغیناجاغا آپاریلدیلار...
اوچ گونویدو عسگرلر كندده یدیرلر و دوشمن كنده گلمه میشدی، آغ ساققال لارین ایسته یینه گؤره عسگرلر بو گئجه نی ده قالمیش اولدولار. گئجه ساعات ایكی ایدی و آیاز ایله آیدین ایكیسی ده بیر یئرده دوروب اویان- بویانا باخیردیلار. آیاز، آیدینا ائله بیل او تپه دن بیر شئی لر آشاغی دوشور- دئدی. آیدین دا سورعتله اورایا باخدی، آمما بیر زاد گؤرمه دی، آیاز دیققت له بیر ده باخاندا دوشمن عسگرلرینین كیملیك بویون باغینین پارلاماسینی گؤروب تئز یوز باشینا خبر وئردیلر...
هامی تئز و سس سیز حاضیر اولدولار، یوز باشی، عسگرلره، من دئینده آتش آچین دئییب، اؤز یئرینه گئتدی...
آتش آچین! قورشون سسی قولاق لاری دلیردی، دوشمن چوخ یاخین لارا چاتمیشدی و اؤزلرین تاپانا نئچه نفرلری هلاك اولدو و باشقالاری قایالار آرخاسیندا گیزلندیلر. نئچه ساعاتییدی چاتیشما داوام ائدیردی و آیدین ایله آیاز بیر- بیره یاردیم ائدیب دوشمنه قورشون آچیردیلار و چوخلاریندا بونلار هلاك ائتدیلر... دوشمن بونو آنلامیشدی و چالیشیردی او آچینی (زاویه نی) باغلاسین ... و آیاز وورولدو...
آیازین هارایی یئر- گویو سؤكه- سؤكه كنده داغیلدی، قان آخار بولاق كیمی آیازین بو خوموندان( بدنیندن) یئره آخیردی، آیدین تئز آیازی باغرینا آلیب موداوا اوچون عسگرلر له گلن دوكتورون چادیرینا آپاردی، اونلارین یئرینه ایكی نفر باشقا عسگر كئچیب یئنه دوشمنی آتشه باغلادیلار... قان چادیری دولدورموشدو و آیدین آغلاییردی ، آیاز باییلمیشدی و نئچه دقیقه دن سونرا بیله سین آرابایا میندیریب خسته خانایا داشیدیلار، آیدین ایسه اونلا بیرلیكده گئتدی، یولدا، آیدین، آیازا «گؤزله رینی قاپاتما ایندی یئتیشه ریك» -دئییردی. آیاز، سونوندا آرزیما یئتیریب وطنه لاییق بیر اوغول اولدوم دئییردی آیدین ایسه گؤزلرین یوموب آغلاماقدایدی...
تئل سیز دن یوز باشینین سسی گلدی، عسگر! عسگر!، آیدین گیلی سسله ییردی، آیدین تئز جاوابین وئردی و بویور كوماندام دئدی. عسگر، آیاز نه دورومدا دئدی و آیدین، حالی خوش دئییل یوز باشیم آما نفس چكیر دئدی. یوز باشی اوجا سس له باغیریب دئدی: آیاز، اوغلوم! سن یاشامالیسان سیزلرین جان كئچمه لرییله دوشمنی هلاك ائتدیك و بوتون كندلی لری قورودوق، آیازین گؤزو دولوب، گؤز یاشلاری اوزوندن آخمایا باشلادی، اوره یینده تانرییا شوكور ائدیب، گولومسه ندی، سونرا آیدینا باخیب دئدی: آناما دئ، آغلاماسین منیم اوچون و اوغلون قوچاق بیر اوغول كیمی وطن یولوندا جانیندان كئچدی، «وطن ساغ اولسون» سؤیله، او آندا آیدین تئز اوزوندن اؤپوب، سن یاشامالیسان دئدی، آیاز گؤلومسه سین پوزمایا- پوزمایا قوچاق ایگیدلر كیمی گؤزلرین دونیایا باغلادی....
یازان: حسین واحدی
