دیل، دونیا دیل‌لری، آذربایجان دیلی
دیل، دونیا دیل‌لری، آذربایجان دیلی
یازان: محمدعلی فرزانه
بوگون، ایراندا توپلوم یا داغینیق حالدا یاشایان و آنا دیلیمیزده قونوشان تورك سویلو كوتله‌لر و هابئله اؤلكه‌دن قیراخدا (یاخیندا یا اوزاقدا) عؤمور سورن آذربایجانلیلار آراسیندا گوندن ـ گونه یارانان میللی ـ فرهنگی اویانیشدا آنا دیلیمیز ان یوكسك یئر توتماقدادیر. میللی ـ مدنی وارلیغیمیزین جانلی گؤزگوسو اولان دیلیمیزی اؤیرنمك و اؤیرتمك بیر جدّی و گئجیشدیریلمز میللی ـ فرهنگی وظیفه‌یه چئویرمیشدیر. ائله بونا گؤره ده، بوگون هر زامان فورصت تاپینجا، دیلیمیزه قاییتماغی، اونو هر طرفلی اؤیرنمه‌یی، دوزگون دانیشماغی، یازماغی و اوخوماغی، بیر میللی ـ مدنی تكلیف سانماق و یورولمادان بو ایشی دوام ائتدیرمه‌لییك.
دونیانین بو گونكو دوروموندا هر بیر خلقین دیلی، او خلقین میللی ـ مدنی وارلیغی‌نین وثیقه‌سی ساییلیر و بئله بیر حقیقت اؤزونو آچیق ـ آیدین گؤسترمكده‌دیركی، بیر میللتین و كوتله‌نین دیل مدنیتی یوخدورسا، او میللتین و كوتله‌نین اؤزوده یوخدور.
تورکون دیلی
شعر: شهریار
تورکون دیلی تک سئوگیلی ایسته کلی دیل اولماز
اؤزگه دیله قاتسان بو اصیل دیل اصیل اولماز
اؤز شعرینی فارسا – عربه قاتماسا شاعیر
شعری اوخویانلار ، ائشیدنلر کسیل اولماز
فارس شاعری چوخ سؤزلرینی بیزدن آپارمیش
« صابیر » کیمی بیر سفره لی شاعیر پخیل اولماز
تورکون مثلی ، فولکلوری دونیادا تک دیر
خان یورقانی ، کند ایچره مثل دیر ، میتیل اولماز
آذر قوشونو ، قیصر رومی اسیر ائتمیش
کسری سؤزودور بیر بئله تاریخ ناغیل اولماز
پیشمیش کیمی شعرین ده گرک داد دوزو اولسون
کند اهلی بیلرلر کی دوشابسیز خشیل اولماز
سؤزلرده جواهیر کیمی دیر ، اصلی بدلدن
تشخیص وئره ن اولسا بو قدیر زیر – زیبیل اولماز
شاعیر اولابیلمزسن ، آنان دوغماسا شاعیر
مس سن ، آبالام ، هر ساری کؤینک قیزیل اولماز
چوخ قیسسا بوی اولسان اولیسان جن کیمی شئیطان
چوق دا اوزون اولما ، کی اوزوندا عاغیل اولماز
مندن ده نه ظالیم چیخار ، اوغلوم ، نه قیصاص چی
بیر دفعه بونی قان کی ایپکدن قزیل اولماز
آزاد قوی اوغول عشقی طبیعتده بولونسون
داغ – داشدا دوغولموش ده لی جیران حمیل اولماز
انسان اودی دوتسون بو ذلیل خلقین الیندن
الله هی سئوه رسن ، بئله انسان ذلیل اولماز
چوق دا کی سرابین سویی وار یاغ – بالی واردیر
باش عرشه ده چاتدیرسا ، سراب اردبیل اولماز
ملت غمی اولسا ، بو جوجوقلار چؤپه دؤنمه ز
اربابلاریمیزدان دا قارینلار طبیل اولماز
دوز واختا دولار تاختا – طاباق ادویه ایله
اونداکی ننه م سانجیلانار زنجفیل اولماز
بو « شهریار » ین طبعی کیمی چیممه لی چشمه
کوثر اولا بیلسه دئمیرم ، سلسبیل اولماز
آی اینسان اوغلو، وارلیغیم دیر بو دیل
آی اینسان اوغلو، وارلیغیم دیر بو دیل ...
یازیرام، اوخویورام.گؤزل آنا دیلیم ده. آلیرام چاپ اولان كیتابلارینی، یازیلان، اوخومالی درگی لرینی، دئییرم كوتله یه، سیزده اوخویون، یازین، چالیشین توركجمه، آنجاق بیر یول ایله یاشادین توركجه میزی! سئونلر سئوینیب، یولداش اولوروق، سئومه ین لر ایسه دئییرلر: دلی دیر بوش وئرین گئتسین، واختینی بوشونا آپاریر، ایشی- گوجو یوخدور!! دئییرم؛ آی اینسان اوغلو، وارلیغیم دیر بو دیل، یاشادیرام اونو، دلی دئییلم كی!!
یازان: حسین واحدی
آنا دیلی / كریم گول اندام
آنا دیلی
هانسی ایتین بالاسی،آوولداماق باجارماز؟
هانسی پیشیك بالاسی ماوولداماق باجارماز؟
سن كی هر حالدا آنا دیلده
دانیشماغی اونودوبسان، ایت-پیشیكدنده اسگیك
اؤزونه یئر توتموسان!
نئچه دیل بیلن اولسان
نئچه آدام دئیرلر.
اؤز دیلینی بیلمسن،
نئجه آدام دئیرلر.
شاعیر: كریم گول اندام
كندیمیزده آنامین تندیری
كندیمیزده آنامین تندیری
كندیمیزده، گؤز آچدیم دونیایا، دیل آچدیم دانیشدیم و آنامین لای - لای لاریندان موسیقی اؤیرنیب نغمه لر اوخودوم. گونلرین بیر گونون ده تندیریمیزین تؤكولوب داغیلان بیر چاغیندا ، آنام دئدی: آی منیم نازلی بالام آرتیق داها تندیریمیز تؤكولوب – داغیلیب دیر، گل گئدك تندیر توپراغی گتیرك و یئنی دن بیر تندیر قویاق (دیكك)، دئدیم: آی آنا جان تندیر توپراغی ندیر؟ آنام دئدی: گول بالام بیر قیرمیزی توپراقدیر یاخشی بیر پالچیغی (چومورو) اولار و اوندان گؤزل تندیر قوروب قویماق اولار بونون اوچون ده بو توپراغا تندیر توپراغی دئییریك ،آنجاق اوزون سؤزون قیساسی بیز یولا دوشدوك ، كندین شمال تاییندا بیر تپه وارییدی، بیز تپه یه دوغرو یولاندیق و یئتیشدیك. تپه نین چوخلو یئرلری قازیق- قازیق ایدی من سوروشدوم: آناجان بو تپه ندن بؤیله قازیلیبدیر، آنام سؤیلدی: دوزلو بالام بو تپه نین توپراغی چوخ یاخشی قیرمیزی توپراق اولدوغو اوچون كندین هامیسی بوردان توپراق آپاریرلار. آناملا بیرلیكده توپراغی قازیب بیر ائششك ایله بیر قاتیرا یوكلییب ائوه قاییدیق. ائوده باشلادیق پالچیق توتماغا و پالچیغی بوللو (چوخلو) آیاخلاماغا، بیر گون سونرا (پالچیق یئتیشندن سونرا) آنام باشلادی تندیری قویماغا (دوزلتمگه)، آنجاق تندیر دوزلیب بیتدی. آنام تندیرده اود یاندیریب اونون پالچیغینی بیشیریب ساخسی(سفال) دك بركیتدی بیر گون سونرادا خمیر دوزلدیب چورك یاپدی ،آنام تندیریمیزده یئدی چئشیت (نوع) چؤرك یاپاردی: 1- ساج لاواشی 2- تندیر لاواشی و بئش چئشیت قالین چؤرك : 1- یالین قالین (خمیریله اولونموش قالین چؤرك)، 2- یاغلی فتیر (ساری یاغ ایله دوزلمیش خمیردن اولونان قالین چؤرك)، 3- سوت فتیری (سوت ایله اولونموش خمیردن اولونان قالین چؤرك) 4- قاتیق فتیری (یالین خمیرین اوزونه قاتیق یاخیب اونو قالین یاپاردی و بو فتیر هامیسیندان آرتیق قیزاراردی)، 5- ته ته (tƏ tƏ) (بو قالین چؤریی ده اؤزللیكله یاز چاغیندا داغ تره سینین واختیندا یاپاردی. آنام گئدیب داغدان یئملی اوتلاردان او جمله دن: یاغلیجا، قاز آیاغی، ماندا، سیغیر دیلی و باشقا دادلی – یئملی اوتلاردان دریب گتیریب و خمیرین ایچینه قویوب و بیر قالین و بؤیوك چؤرك یاپاردی بو قالین چؤرك هامیسیندان دادلی اولاردی. بو چؤرك لر كندیمیزین دییرمانیندا دارتیلان اونلاردان اولدوغو اوچون و بو اونلاتر كپكلی (سبوسدار ) اولدوغو اوچون بیرده یاناجاقلاری آغاج و تزك (حئیوانلارین فضولاتی) اولدوغو اوچون چوخ دادلی اولاردی. آنامین تندیرینده چوخلو شیرین آن لاریم اولوبدور، یاز ایله یای دا مكه، ات كابابی، یئر آلما كابابی بیشیرردیك، پاییزایله قیش دا ایسه چؤرك یاپاندان سونرا هامیمیز بیرلیكده آیاقلاریمیزی تندیره ساللاییب، آنام ایسه بیزه ناغیل دئیردی.
كاش او گونلر بیر ده قاییتسایدی! ... كاش!
یازان: بهرام حسینی (سومئر)
آذربایجان
آذربایجان
سن گونشلی بیر یاكاموزسان،
ایچیمده دؤیونن قلبیمین ایچینده سن،
سن یاغمورلو بیر بولودسان،
اولوسونا خئییر- بركت وئرن بولود.
سن اولوسونا دایاقسان،
ناموسونو قورویان یوردوم.
سن توركجه نی یاشادان یوردسان،
دیلسیز- آغیزسیز بیر دیل.
سن آناسان اوشاق لارینا،
بوتون آناسیزلیق چكن اوشاقلارا.
سن اینتئرنئت صیفه لرینین بزه یی سن،
همده لاپ او فیلتئر اولانلارین باشیندا.
هارایسیز اولوسونا اولان هارای.
سن بیزه آنا تورپاقسان،
بیزده سنی قورویان عسگر.
سن سوسما باغیر، هارای چك،
بوغولسون سنه خور باخان دوشمن.
سن یاشایان، اؤلمه ین وارلیقسان،
توم وارلیقلارین چلنگی آذربایجان.
حسین واحدی
آی اینسان اوغلو، وارلیغیم دیر بو دیل ...
آی اینسان اوغلو، وارلیغیم دیر بو دیل ...
یازیرام، اوخویورام.گؤزل توركجمده. آلیرام چاپ اولان كیتابلارینی، یازیلان، اوخومالی درگی لرینی، دئییرم كوتله یه، سیزده اوخویون، یازین، چالیشین توركجمه، آنجاق بیر یول ایله یاشادین توركجه میزی! سئونلر سئوینیب، یولداش اولوروق، سئومه ین لر ایسه دئییرلر: دلی دیر بوش وئرین گئتسین، واختینی بوشونا آپاریر، ایشی- گوجو یوخدور!! دئییرم؛ آی اینسان اوغلو، وارلیغیم دیر بو دیل، یاشادیرام اونو، دلی دئییلم كی!!
یازان: حسین واحدی
